Łaskarzew

Łaskarzew
miasto i gmina
Ilustracja
(c) Tomek990, CC BY 3.0
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo Polska
Województwo mazowieckie
Powiatgarwoliński
Prawa miejskie1418-1870, ponownie 1969
BurmistrzAnna Laskowska
Powierzchnia15,35 km²
Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość

4893[1]
318,8 os./km²
Strefa numeracyjna+48 25
Kod pocztowy08-450
Tablice rejestracyjneWG
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego
Mapa konturowa powiatu garwolińskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łaskarzew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Łaskarzew”
Ziemia51°47′24″N 21°35′33″E/51,790000 21,592500
TERC (TERYT)1403021
SIMC0975434
Urząd miejski
ul. Rynek Duży 32
08-450 Łaskarzew
Strona internetowa
BIP

Łaskarzewmiasto w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, siedziba gminy wiejskiej Łaskarzew.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Podwyższenia Krzyża Świętego oraz dekanatu.

Według danych z 31 grudnia 2009 r. miasto miało 4893 mieszkańców.

Łaskarzew był miastem biskupstwa poznańskiego w ziemi stężyckiej województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVI wieku[2].

Położenie

Miasto we wschodniej Polsce, położone 15 km od Garwolina. Leży nad rzeką Promnik, prawym dopływem Wisły, w otoczeniu Lasów Garwolińskich. Łaskarzew założony został na prawej stronie rzeki Promnik, przez biskupa poznańskiego Łaskarza, na miejscu osady Gorczycew położonej na lewym brzegu rzeki Promnik. Łaskarzew pierwotnie należał do ziemi sandomierskiej[3], a następnie do ziemi stężyckiej w dawnym województwie sandomierskim w Małopolsce. Zakładając miasto Łaskarzew biskup przeniósł je na prawy brzeg Promnika, który był granicą pomiędzy Małopolską a Mazowszem, w granice swojego biskupstwa. Sprawa ta stała się przyczyną zatargu pomiędzy biskupstwem krakowskim a poznańskim. Obecnie Łaskarzew leży po obu stronach rzeki, ale dalej część na lewym brzegu Promnika zwana jest Gorczycewem.

Sąsiednie gminy

Łaskarzew (gmina wiejska), Sobolew

Zabytki

Historia

Łaskarzew prawa miejskie otrzymał z rąk króla Władysława Jagiełły w 1418, na prośbę biskupa poznańskiego Andrzeja Łaskarza z Gosławic. Od nazwiska biskupa miasto przyjęło swoją nazwę. Było ośrodkiem dóbr kapituły poznańskiej. Przywilej lokacyjny został potwierdzony w całości przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1786. W drugiej połowie XVIII wieku został wzniesiony z drewna ratusz miejski.

Od 1795 Łaskarzew znalazł się w zaborze austriackim, w 1797 dobra Łaskarzew zostały przejęte przez rząd i w 1809 sprzedane Błeszczyńskim. W późniejszym czasie Łaskarzew był własnością Rusockich. Od 1809 wchodził w skład Księstwa Warszawskiego, od 1815 – Królestwa Polskiego.

Miasto utraciło prawa miejskie w 1870 za udział w powstaniu styczniowym. W 1877 Łaskarzew otrzymał połączenie kolejowe.

W latach 20. XX w. z inicjatywy polityka Kazimierza Świtalskiego oraz oddziału lubelskiego Stowarzyszenia Urzędników Skarbowych powstał tu ośrodek wypoczynkowy pracowników skarbowych. Jedna z willi ośrodka (spłonęła w 2014 r.[4]) od nazwiska Świtalskiego przybrała nazwę "Świt". W miejscowości pojawiali się politycy tej miary, co Adam Koc, Bogusław Miedziński, Ignacy Matuszewski czy Janusz Jędrzejewicz[5].

17 września 1939 żołnierze Wehrmachtu dokonali zbrodni na ludności cywilnej. Zamordowano 54 mieszkańców wsi[6]. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1941-42 istniało tu getto, z którego ok. 1,3 tys. osób wywieziono do obozu zagłady w Treblince. Niemcy zamordowali około 2 tys. mieszkańców Łaskarzewa. W okolicy działały oddziały partyzanckie AK, BCh i NSZ-NOW. W 1944 okolice Łaskarzewa były miejscem koncentracji i przegrupowań wojsk polskich przed przeprawą przez Wisłę na przyczółek warecko-magnuszewski. W latach 1944-45 trwały deportacje przez NKWD członków polskich organizacji niepodległościowych w głąb ZSRR.

W 1959 Łaskarzew otrzymał prawa osiedla typu miejskiego. Prawa miejskie odzyskał w 1969.

W latach 1975–1998 miasto należało administracyjnie do województwa siedleckiego.

Gospodarka

Dawniej ośrodek ludowej ceramiki użytkowej. Obecnie liczne zakłady szewskie oraz kilka zakładów produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych. Pojedyncze zakłady z innych branż. Usługi rzemieślnicze dla miasta i okolicy.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Łaskarzewa w 2014 roku[1].


Piramida wieku Laskarzew.png

Transport

Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 7.

W odległości 11 km od Łaskarzewa przebiega trasa międzynarodowa E372.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Łaskarzew w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1973, s. 95.
  3. Agnieszka Teterycz-Puzio: Geneza województwa sandomierskiego. Terytorium i miejsce w strukturze państwa polskiego w średniowieczu. Wydawnictwo Uczelniane Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku, Słupsk 2001, s. 89. ISBN 83-88731-55-6
  4. Nie ma już „Świtu”, spłonął doszczętnie…, Nasze Sprawy [dostęp 2019-04-26] (ang.).
  5. Miasteczko chciało zaistnieć na mapie szerszej niż lokalna | Twój Głos | Garwolin | Powiat Garwoliński [dostęp 2019-04-26].
  6. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 340

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Powiat garwoliński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu garwolińskiego, Polska
Piramida wieku Laskarzew.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Łaskarzewa, 2014
POL gmina Laskarzew COA.JPG
Herb gminy Łaskarzew.
Rzeka Promnik na wysokości Łaskarzewa - panoramio.jpg
(c) Tomek990, CC BY 3.0
rzeka Promnik na wysokości Łaskarzewa