15 Pułk Piechoty Armii Krajowej (powstanie warszawskie)

Historia Polski

Ten artykuł jest częścią cyklu: Polskie Państwo Podziemne

Flaga polska na Dworcu Pocztowym w ostatnich dniach powstania

15 Pułk Piechoty „Wilków” AK – jednostka sił zbrojnych Armii Krajowej.

Historia

Jednostka została utworzona 20 września 1944 w ramach akcji odtwarzania struktur Wojska Polskiego sprzed 1939. W jej skład weszły zgrupowania: Zgrupowanie Chrobry II oraz Zgrupowanie Gurt. Pułk wchodził w skład 28 Dywizji Piechoty AK im. Stefana Okrzei.

11 listopada 1948 Szef Sztabu Głównego gen. dyw. Stanisław Kopański nadał na wstęgi państwowe sztandaru Pułku napis „wyróżniony za niezwykłe męstwo w walkach Armii Krajowej 1944 r.”^[1].

Dekretem z dnia 11 listopada 1968 Prezydent RP na uchodźstwie, na wniosek komisji w składzie: gen. bryg. Tadeusz Pełczyński, gen.bryg. Karol Ziemski, płk. Kazimierz Iranek-Osmecki, Pułkowi nadał prawo napisu na wstęgach państwowych sztandaru: „wyróżniony za niezwykłe męstwo w kampanii Armii Krajowej”^[2].

Ordre de Bataille 20 września 1944

• dowódca – ppłk. Franciszek Rataj „Paweł”;
• l zastępca – mjr Stanisław Steczkowski „Zagończyk”;
• II zastępca – mjr Zygmunt Brejnak „Zygmunt”

I batalion

• dowódca kpt. Tadeusz Przystojecki „Lech Żelazny”.

• 1 kompania strzelców „Warszawianka” – kpt. Mieczysław Zacharewicz „Zawadzki”;
  • pluton specjalny – z oddziału kpt. Wacława Stykowskiego „Hala”;
  • I pluton – dowódca por. Tadeusz Siemiątkowski „Mazur”;
  • II pluton – dowódca ppor. Jerzy Cieśliński „Mścisław”;
  • III pluton – dowódca por. Kazimierz Biskupski „Kazik”;
• 2 kompania strzelców – dowódca rtm. Witold Pilecki „Witold”;
  • pluton specjalny – z oddziałów kpt. „Hala”;
  • I pluton – dowódca por. Stefan Chmielewski „Stefan”;
  • II pluton – dowódca ppor. Tadeusz Hiziak „Ryszard”;
  • III pluton – dowódca pchor./ppor. Bogdan Łuczyński „Kmicic”;
• 3 kompania strzelców – dowódca por. Zbigniew Brym „Zdunin”;
  • I pluton – dowódca ppor. Wiesław Dmowski „Łuczyński”; ppor. Władysław Mizielski „Piotr”
  • II pluton – dowódca chor. Józef Piątek „Kuliński”;
  • III pluton – dowódca ppor. Marek Moliere „Molmar”;
• kompania ckm – z oddziałów kpt. „Hala”.

II batalion

• dowódca kpt. Wacław Zagórski „Lech Grzybowski”.

• 4 kompania strzelców – por. Aleksander Sałaciński „Aleksander”;
  • pluton specjalny – z oddziałów kpt. „Ruma”;
  • I pluton – plut. pchor. Zbigniew Strzałkowski „Dadżbór”;
  • II pluton – st. sierż. Stanisław Magdziak „Szumański”;
  • III pluton – por. Jan Podkowa „Maszyna”;
• 5 kompania strzelców – por. Czesław Stulkiewicz „Wir”;
  • pluton specjalny – z oddziałów kpt. „Ruma”;
  • I pluton – ppor. Edward Krutol „Dąbrowa”;
  • II pluton – ppor. Władysław Meyka „Szczupły”;
  • III pluton – ppor. Włodzimierz Roefler „Hrabia”;
• 6 kompania strzelców – por. Michał Kobyliński „Kos”;
  • pluton specjalny – ppor. Mariusz Szczęsnowicz „Mars”;
  • I pluton – ppor. Michał Jaworski „Krzysztof”;
  • II pluton – ppor. Bolesław Kędzierski „Kłos”;
  • III pluton – ppor. Zygmunt Poncyliusz „Rota”;
• kompania ckm – z oddziałów kpt. „Ruma”.

III batalion „Gurt”

Dowództwo

• dowódca kpt. Kazimierz Czapla „Gurt”;
• zastępca por. Józef Skowronek „Boruta”;
• oficer dyspozycyjny do zadań specjalnych – kpt. Leonard Bukłowski „Dworski”;
• adiutant – ppor. Leonard Bukłowski „Wesoły”;
• kapelan – mjr ks. Jan Skrzeczkowski „Jawor”;
• oficer taktyczny por. Władysław Orlik „Jatrzębski”;
• oficer saperów – kpt. Henryk Kotowski „Kot”;
• oficer broni – ppor. Zygmunt Kaszewski „Kazimierz”;
• oficer łączności – ppor. Aleksander Gajewski „Gniew”;
• oficer bezpieczeństwa i informacji – kpt. Józef Tarnopolski „Nikitin”;
• oficer gospodarczy – ppor. Jerzy Gniewiewski „Pruski”;
• oficer płatnik – ppor. Henryk Leman „Wirski”;
• oficer propagandowo-oświatowy – por. Augustyn NN „Rafał”;
• lekarz naczelny – por. lek. Jerzy Teter „Pigoń”^[3].

Oddziały

• 7 kompania strzelców – dowódca kpt. Stanisław Tomaszewski „Jednorożec”;
  • I pluton – dowódca ppor. Kazimierz Czarnkowski „„Luty”;
  • II pluton – dowódca ppor. Wiesław Bulikowski „Wiesław Czantoria”;
  • III pluton – dowódca ppor. Fryderyk Fryszer „Pilot”;
• 8 kompania strzelców – dowódca por. Marian Skoczek „Kuba Solski”;
  • I pluton – dowódca ppor. Czesław Gałaj „Huzar”;
  • II pluton – dowódca ppor. Jerzy Pływaczewski „Żbik”;
  • III pluton ppor. Wacław Mikulski „Wrzesiński”
• 9 kompania strzelców – dowódca ppor Tadeusz Lebensztajn „Bolek”;
  • I pluton – dowódca ppor. Stanisław Krusiewicz „Grom”;
  • II pluton – dowódca ppor. Henryk Przybylski „Kmita”
  • III pluton – dowódca ppor. Józef Gustaw Argasiński „Kos”
• kompania ckm (Oddział Specjalny Artylerii Przeciwlotniczej) – dowódca ppor. Zdzisław Szczepański „Żuk”.
  • I pluton – dowódca ppor. Adam Bóbr „Jaxa”;
  • I pluton – dowódca kpr. pchor. Piotr Kaczanowski „Piotr”;
  • I pluton – dowódca kpr. z cenz. Stanisław Wiśniewski „Wist”.

IV batalion „Sosna”^[4]

• 1 Kompania
• 2 Kompania
• 3 Kompania
• 4 kompania

Przypisy

Bibliografia

• Miejsca pamięci Zgrupowania AK „Chrobry II”. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2004. ISBN 83-11-09937-5.
• Robert Bielecki: W zasięgu „PAST-y”. Warszawa: Czytelnik, 1994. ISBN 83-07-01950-8.
• Maciej Kledzik: Smak głodu. III Batalion „Gurt” po kapitulacji Powstania Warszawskiego. Warszawa: Bico, 1996. ISBN 83-902287-0-X.
• Marian Skoczek: „Gurt”-„Kedyw” w konspiracji i w powstaniu. London: Veritas Foundation Publication Centre, 1987, s. 1990. ISBN 9-948202-11-4.

Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa

Komenda Główna	Biuro Finansów i Kontroli Biuro Informacji i Propagandy Biuro Inspekcji Kedyw Oddział I Oddział II Oddział III Oddział IV Oddział V Wojskowa Służba Kobiet Szefostwo Biur Wojskowych Szefostwo Komunikacji Wojskowych
Obszary	Białostocki Lwowski Warszawski Zachodni Południowy
Okręgi	Białystok Kraków Lublin Lwów Łódź Nowogródek Polesie Pomorze Poznań Radom-Kielce Stanisławów Śląsk Tarnopol Warszawa Wilno Wołyń
Korpusy	Kielecki Warszawski
Dywizje piechoty	2 DP 3 DP 5 DP 6 DP 7 DP 8 DP 9 DP 10 DP 11 DP 12 DP 21 DP 22 DP 24 DP 25 DP 26 DP 27 DP 28 DP 29 DP 30 DP 106 DP
Brygady	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 23 24 36 Gozdawa Kielecka KBKZ Zagłębiowska
Pułki piechoty	1 pspodh. 2 pp Leg. 3 pp Leg. 4 pp Leg. 5 pspodh. 6 psp 7 pp Leg. 8 pp Leg. 9 pp Leg. 10 pp 12 pp 13 pp 15 pp 15 pp 16 pp 17 pp 18 pp 19 pp 21 pp 22 pp 23 pp 24 pp 26 pp 27 pp 28 pp 30 pp 31 pp 32 pp 33 pp 34 pp 35 pp 36 pp 38 pp 39 pp 40 pp 41 pp 42 pp 43 pp 45 pp 48 pp 49 pp 50 pp 51 pp 52 pp 53 pp 72 pp 74 pp 77 pp 78 pp 82 pp 84 pp 112 pp 116 pp 120 pp
Pułki kawalerii	1 pszw 7 puł 8 pal 8 puł 8 psk 10 pal 10 kpa 14 puł 19 puł 21 puł 23 puł 27 puł
Akcje i operacje	Akcja Antyk Akcja „Burza” Akcja Getto Akcja Góral Akcja w Lidzie Akcja N Akcja Nieszpory Akcja Pensjonat Akcja w Pińsku Akcja pod Arsenałem Akcja Taśma Akcja w Końskich Akcja w Celestynowie Akcja Wilanów Akcja Wieniec Akcja Wiśnicz Operacja Hermann Operacja Memel Operacja Ostra Brama Powstanie iwienieckie Powstanie warszawskie Powstanie zamojskie Rozbicie więzienia w Kielcach Rozbicie więzienia w Pułtusku
Dywersja i sabotaż	Akcja Bielany Akcja Bollwerk Akcja na tartak w Piaskach Królewskich Akcja Nieszpory Akcja Nowy Rok Akcja Wieniec Mały sabotaż Wysadzenie pociągu w Choszczówce (1943) Wysadzenie pociągu w Piasecznie (1943) Zatopienie statku Tannenberg Zamach bombowy na dworcu kolejowym Friedrichstraße w Berlinie Zamach bombowy na kolej S-Bahn w Berlinie
Zamachy	Akcja Braun Akcja Bürkl Akcja „C” Akcja Durrfeld Akcja Europejska Akcja Główki Akcja Komitet Ukraiński Akcja Koppe Akcja Kośba Akcja Kretschmann Akcja Krüger Akcja „Kutschera” Akcja Leitgeber Akcja Milke Akcja Panienka Akcja Rodewald Akcja Stamm Akcja Topiel Akcja Za Kotarą Likwidacja Heinricha Krafta Likwidacja Hugo Dietza Likwidacja Nadwywiadu Rządu Londyńskiego Zamach na Hansa Franka Zamach na Kurta Hoffmanna Zamach na Maksa Petersa
Bitwy i potyczki	Bitwa o Skalbmierz Bitwa o Surkonty Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej Bitwa na Porytowym Wzgórzu Bitwa pod Jaksicami (1944) Bitwa pod Kałużówką Bitwa pod Lasowcami Bitwa pod Murowaną Oszmianką Bitwa pod Skorzowem Bitwa pod Wojdą Bój pod Pęcicami Potyczka pod Skroniowem Starcie pod Sucharami Starcie w Kamieniu Stołpeckim Wypad na Marianów Walki o Kowel i Włodzimierz Wołyński (1944) Wypad na Truskaw
Wywiad	Most I Most II Most III Operacja Synteza
Organizacje	AKO Cichociemni Polskie Państwo Podziemne Szare Szeregi ŚZŻ AK Grupy Szturmowe Republika Pińczowska Rzeczpospolita Iwonicka Rzeczpospolita Turgielska
Odznaczenia	Krzyż Armii Krajowej Odznaka „Krzyż Powstania Warszawskiego” Warszawski Krzyż Powstańczy