1936 w Wojsku Polskim

Kalendarium Wojska Polskiego 1936 – strona przedstawia wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1936.

1936

• powstało Kierownictwo Wojskowej Służby Metrologicznej (KWSM) oraz Kierownictwo Zaopatrzenia Lotnictwa (KZL), którego szefem został płk obs. Czesław Filipowicz^[1]
• ustanowiono w lotnictwie wojskowym „Orła Lotniczego” (białopióry z husarskimi skrzydłami)^[1]
• Stanisław Skarżyński otrzymał przyznany przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI) nowo ustanowiony „Medal Blériota” za międzynarodowy rekord odległości przelotu (3582 km)^[1]

Styczeń

21 stycznia

• Minister Spraw Wojskowych zatwierdził w nowym brzmieniu regulamin odznaki pamiątkowej Szkoły Podchorążych Piechoty^[2]

Luty

10 lutego

• Minister Spraw Wojskowych wcielił trauler ORP „Czajka” w skład okrętów Rzeczypospolitej Polskiej^[3]

Marzec

10 marca

• Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 pułku lotniczego^[3]

30 marca

• Minister Spraw Wojskowych zmienił datę święta pułkowego 62 pułku piechoty z dnia 21 sierpnia na dzień 26 kwietnia^[4]

Kwiecień

Franciszek Stankiewicz

• Został zalegalizowany Związek Inżynierii Wojskowej^[5].
• Zmarł podporucznik weteran powstania styczniowego Franciszek Stankiewicz, prezes Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Uczestników Powstania 1863^[6].

30 kwietnia

• Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzory i regulaminy odznak pamiątkowych^[7]:

32 dywizjonu artylerii lekkiej,

2 batalionu pancernego,

4 batalionu pancernego,

kompanii telegraficznej 1 Dywizji Piechoty Legionów,

ustalił datę święta 32 dywizjonu artylerii lekkiej na dzień 6 czerwca

Maj

• 4 samoloty myśliwskie PZL-11c pod dowództwem gen. bryg. pil. Ludomiła Rayskiego przebywały z wizytą w Sztokholmie w Szwecji^[1].

1 maja

„Gen. Zamorski postanowił zasadniczo uzupełniać Korpus Oficerski PP z szeregowych z cenzusem, którzy służąc od dołu na własnej skórze odczuwali wszelkie braki i niedomagania dotychczasowych warunków, z drugiej strony jednak poznali doskonale służbę. Uzupełnienia jednak tą drogą nie mogły pokryć ubytku w średnich stopniach (komisarzy i nadkomisarzy), których ze względu na wiek tych stopni był większy [ubytek] właśnie w okresie 1935–1936. Wobec tego należało luki w tych stopniach zapełnić uzupełnieniem skądinąd, a mianowicie z wojska. Pierwsze uzupełnienie 70 oficerów z r. 1935 objęło wielu bardzo wartościowych oficerów, którzy nie mogąc z tych czy innych względów otrzymać w wojsku awansu przeszli do policji, gdzie automatycznie otrzymywali awans o jeden stopień wyżej. Oficerowie ci byli na ogół bardzo dobrymi żołnierzami i wychowawcami i w pierwszym rzędzie przyczynili się do dobrego postawienia jednostek rezerwy. Dalsza grupa 17 oficerów przyjęta w roku 1937 już była na ogół gorsza, tak że zaniechano tego sposobu uzupełnienia”^[8].

Niżej wymienieni oficerowie Wojska Polskiego, po zakończeniu praktyki w Policji Państwowej, zostali mianowani na stopnie oficerów PP i wyznaczeni na stanowiska służbowe:

z dniem 1 maja 1936

1. kpt. piech. Stanisław Dworzaczek – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie kolbuszowskim,
2. kpt. art. Józef Grieb – nadkomisarzem z przydziałem do Wydziału III KG PP,
3. rtm. Stefan Handke^[9] – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie działdowskim,
4. kpt. piech. Józef Maciejowski – nadkomisarzem i naczelnikiem Urzędu Śledczego w Białymstoku,
5. kpt. piech. Stanisław Konstanty Malenda – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie łuninieckim,
6. kpt. art. Stanisław Podfilipski – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie bielskim z siedzibą w Bielsku Podlaskim,
7. kpt. piech. Jan III Swoboda – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie zamojskim,
8. kpt. piech. Konstanty Worono – nadkomisarzem i naczelnikiem Urzędu Śledczego w Wilnie,
9. kpt. piech. Jan Zdanowicz – nadkomisarzem i dowódcą Grupy Rezerwy Policyjnej w Warszawie,
10. por. piech. Maciej Gabała – komisarzem i kierownikiem Komisariatu II w Grudziadzu,
11. por. piech. Czesław Wincenty Jabłoński – komisarzem i kierownikiem Komisariatu XVI w m. st. Warszawa,
12. por. kaw. Tadeusz Lindner – komisarzem i kierownikiem Komisariatu IX w m. st. Warszawa,
13. por. piech. Zygmunt Karol Łuszczyński – komisarzem z przydziałem do Urzędu Ślędczego m. st. Warszawy,
14. por. piech. Stanisław Majecki – komisarzem i kierownikiem Komisariatu XXIV w m. st. Warszawa,
15. por. piech. Wiktor Kornel Milewski – komisarzem i kierownikiem Komisariatu II w Radomiu,
16. por. art. Mieczysław Marian Nickles – komisarzem i kierownikiem Komisariatu w Piotrkowie,
17. por. piech. Aleksander Ludwik Ostrowski – komisarzem i komendantem powiatowym w powiecie lipnowskim,
18. por. piech. Stanisław Pawlicki – komisarzem i kierownikiem Komisariatu III w Grudziadzu,
19. por. art. Jan Sabuda – komisarzem i kierownikiem Komisariatu Kolejowego w m. Lwowie,
20. por. kaw. Władysław Suchecki (Suchenek Suchecki) – komisarzem i komendantem Rezerwy Konnej w m. Lwowie,
21. por. piech. Stanisław Zieliński – komisarzem i kierownikiem Komisariatu I w Równem,
22. por. piech. Władysław Ziemba – komisarzem i kierownikiem Komisariatu VII w m. Łodzi^[10],

z dniem 1 czerwca 1936

1. por. sam. Józef Czajka – komisarzem i komendantem powiatowym w powiecie węgrowskim,
2. por. piech. Aleksander Wesołek – komisarzem i dowódcą kompanii „C” Grupy Rezerwy Policyjnej w Warszawie^[11],

z dniem 1 lipca 1936

1. kpt. art. Roman Janikowski – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie i mieście Częstochowa,
2. kpt. piech. Aleksander Janisz – nadkomisarzem i dowódcą kompanii w Normalnej Szkole Fachowej dla Szeregowych w Mostach Wielkich,
3. por. piech. Józef Hackemer – komisarzem i komendantem powiatowym w powiecie dolińskim,
4. por. art. Władysław Kunat – komisarzem i kierownikiem Komisariatu III w Białymstoku,
5. por. art. Adam Pokorny – komisarzem i kierownikiem Komisariatu w Tarnopolu,

z dniem 1 sierpnia 1936

1. kpt. piech. Władysław Jan Nagórski – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie szczuczyńskim,
2. kpt. piech. Julian Radoniewicz – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie ostrowskim z siedzibą w Ostrowi Maz.,
3. kpt. piech. Franciszek Karol Walter – nadkomisarzem i komendantem powiatowym w powiecie i mieście Gniezno^[12].

6 maja

• Generalny Inspektor Sił Zbrojnych zatwierdził wzór i regulamin Odznaki Pamiątkowej Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

12 maja

• W pierwszą rocznicę śmierci Józefa Piłsudskiego 23 generałom, w tym dwóm pośmiertnie, została nadana Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

14 maja

• Minister Spraw Wojskowych 9 pułkowi strzelców konnych nadał nazwę: „9 pułk strzelców konnych im. gen. Kazimierza Pułaskiego”^[13].

30 maja

• Początek dziewiątego rejsu szkolnego ORP „Iskra”.
• Dla żołnierzy lotnictwa wprowadzono umundurowanie koloru stalowoniebieskiego^[1][14].

Czerwiec

9 czerwca

• Minister Spraw Wojskowych^[15]:

ustalił dla żołnierzy plutonów (oddziałów) łączności wielkich jednostek kawalerii proporczyki czarno-chabrowe na kołnierzu kurtki i płaszcza w takim układzie, że barwa czarna winna być u góry, chabrowa zaś u dołu

pierwszemu szwadronowi 13 pułku ułanów wileńskich nadał nazwę: „Szwadron ułanów tatarskich”

11 czerwca

• Zmarł mjr sap. st. sp. Ignacy Gicala, odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)^[16].

12–14 czerwca

• W Krakowie, po raz pierwszy, uroczyście obchodzono święto żandarmerii. W obchodach wzięło udział ponad 700 żołnierzy z wszystkich oddziałów żandarmerii. Pierwsze święto poświęcone zostało wyłącznie oddaniu hołdu pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego^[17].

Lipiec

2 lipca

• Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 7 pułku artylerii ciężkiej^[18]

3 lipca

• Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz o utworzeniu z dniem 11 sierpnia Wyższej Szkoły Lotniczej przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie^[1]

4 lipca

• Prezydent RP utworzył urząd Inspektora Obrony Powietrznej Państwa przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych^[19][1]
• Prezydent RP, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych uzgodniony z Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych, mianował generała dywizji Gustawa Orlicz-Dreszera Inspektorem Obrony Powietrznej Państwa^[1]

16 lipca

• w katastrofie lotniczej samolotu RWD-9 pod Gdynią zginął generał dywizji Gustaw Orlicz-Dreszer, podpułkownik dyplomowany Stefan Loth i kapitan pilot Aleksander Łagiewski

20 lipca

• w stoczni J. Samuel White & Co. Ltd. w Cowes, w Wielkiej Brytanii, został zwodowany kontrtorpedowiec ORP „Grom”

Sierpień

3 sierpnia

• Prezydent RP mianował:

dowódcę Okręgu Korpusu Nr VI, generała brygady doktora Józefa Zająca – Inspektorem Obrony Powietrznej Państwa,

dowódcę Okręgu Korpusu Nr III, generała brygady Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza – dowódcą Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie,

dowódcę 29 Dywizji Piechoty, generała brygady Franciszka Kleeberga – dowódcą Okręgu Korpusu Nr III^[20].

8 sierpnia

• Departament Aeronautyki MSWojsk. zmienił nazwę na Dowództwo Lotnictwa^[1]
• gen. bryg. Ludomił Rayski otrzymał nominację na dowódcę Lotnictwa^[1]

14 sierpnia

• w stoczni N. V. Koninklijke Maatschapij De Schelde w Vlissingen położono stępkę łodzi podwodnej ORP „Orzeł”

ORP "Iskra"

29 sierpnia

• Minister Spraw Wojskowych zmienił datę święta pułkowego 56 Pułku Piechoty z dnia 17 września na dzień 3 czerwca^[21]

Wrzesień

7 września

• W wypadku podczas lotu treningowego szybowcem „Komar” poniósł śmierć mjr st. spocz. piech. Henryk Marian Ostrowski^[22][23].

23 września

• koniec dziewiątego rejsu szkolnego ORP „Iskra”; okręt zawinął do portów: Hawr, Kadyks, Ponta Delgada

25 września

• Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził dekretem wzór sztandaru dla batalionu stołecznego^[24]

26 września

• wręczono chorągiew 84 pułkowi strzelców poleskich^[25]

Październik

1 października

• Zwodowano kontrtorpedowiec ORP „Błyskawica”.

13 października

• Komitet do Spraw Uzbrojenia i Sprzętu podjął uchwałę o planie rozbudowy lotnictwa wojskowego do 1941 roku. Przewidywano osiągnięcie stanu 688 samolotów w 78 eskadrach^[1].

16 października

• Minister Spraw Wojskowych^[24]:

26 pułkowi ułanów nadał nazwę: „26 pułk ułanów im. Hetmana Jana Karola Chodkiewicza”

27 pułkowi ułanów nadał nazwę: „27 pułk ułanów im. Króla Stefana Batorego”

3 pułkowi artylerii ciężkiej nadał nazwę: „3 pułk artylerii ciężkiej imienia Króla Stefana Batorego”

zatwierdził wzór czapki garnizonowej okrągłej dla żołnierzy 1, 2 i 3 pułków szwoleżerów i korpusu ochrony pogranicza.

19 października

• Zmarł płk w st. sp. Edmund Pedenkowski, były dowódca 2 i 3 pułku wojsk kolejowych oraz dowódca Szkoły Oficerskiej Wojsk Kolejowych w Krakowie^[26]. Pułkownik został pochowany 22 października na cmentarzu garnizonowym starym w Poznaniu^[27].

21 października

• Polska Zbrojna na pierwszej stronie anonsowała: „jak się dowiadujemy, w przeddzień Święta Niepodległości, tj. w dniu 10 listopada r.b., Pan Prezydent Rzplitej ma nadać Generalnemu Inspektorowi Sił Zbrojnych, gen. dyw. Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi, godność Marszałka Polski. Wręczenie przez Pana Prezydenta Rzplitej buławy marszałkowskiej Naczelnemu Wodzowi ma odbyć się w sposób niezwykle uroczysty. Uroczystość ta odbędzie się na Zamku Królewskim”^[28].

23 października

• „Polska Agencja Telegraficzna dowiedziała się, że w dniu 11 listopada br. nastąpi mianowanie naczelnego wodza, generała dywizji Śmigłego-Rydza marszałkiem Polski oraz wręczenie mu buławy marszałkowskiej. Poza tym zostanie mianowany generałem broni jedynie inspektor armii gen. dywizji Kazimierz Sosnkowski”^[29].

Listopad

1 listopada

• Minister Spraw Wojskowych wcielił okręt pomocniczy „Nurek” w skład okrętów Rzeczypospolitej Polskiej^[30]

7 listopada

• Minister Spraw Wojskowych^[31]:

koszarom 4 pułku artylerii lekkiej w Inowrocławiu nadał nazwę: „Koszary im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”

5 pułkowi strzelców konnych nadał nazwę: „Pułk 3 strzelców konnych im. Hetmana polnego koronnego Stefana Czarnieckiego”

skreślił ORP „Krakowiak” z listy okrętów wojennych

10 listopada

• Prezydent RP awansował generałów dywizji Edwarda Śmigły-Rydza i Kazimierza Sosnkowskiego na generałów broni
• Prezydent RP mianował generała broni Edwarda Śmigły-Rydza na stopień marszałka Polski i odznaczył go Orderem Orła Białego^[32]
• o godz. 15.00 na dziedzińcu Zamku Królewskiego w Warszawie Prezydent RP Ignacy Mościcki wręczył marszałkowi Polski Edwardowi Śmigły-Rydzowi buławę marszałkowską. W chwili wręczenia buławy orkiestra odegrała hymn państwowy, a ustawiona na Powiślu bateria artylerii oddała 20 strzałów armatnich
• o godz. 20.00 w sali kolumnowej Zamku Królewskiego Prezydent RP wydał skromną wieczerzę na cześć marszałka Śmigły-Rydza
• Cesarz Japonii Hirohito odznaczył marszałka Śmigły-Rydza Wielką Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca^[33]

Grudzień

7 grudnia

• Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz o reorganizacji Technicznej Szkoły Podchorążych Lotnictwa i przeniesienia jej z Bydgoszczy do Warszawy^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Dzienniki Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1936.
• Rozkazy personalne komendanta głównego Policji Państwowej 1936. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 2021-04-18].
• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
• Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5.