1937 w Wojsku Polskim

Kalendarium Wojska Polskiego 1937 – wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1937.

1937

  • nastąpiła reorganizacja wojskowego szkolnictwa lotniczego[1]:
powołano Komendę Grupy Szkół w Warszawie, której komendantem został płk obs. Stefan Sznuk (podporządkowano jej wszystkie szkoły lotnicze)
Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie zostało przemianowane na Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1
Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa w Bydgoszczy zostało przemianowane na Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2
samoloty PZL-23 „Karaś” weszły na wyposażenie kilku eskadr liniowych

Styczeń

15 stycznia

  • w Ministerstwie Spraw Wojskowych zostało utworzone Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej. Obowiązki dowódcy OPL i Inspektora Obrony Powietrznej Państwa łączył generał brygady Józef Zając. Dowódca OPL podlegał bezpośrednio Ministrowi Spraw Wojskowych[1]

Luty

10 lutego

20 lutego

ustalił datę święta 3 batalionu strzelców na dzień 24 maja;
zmienił datę święta 6 pułku strzelców konnych z 8 grudnia na 20 maja,
zmienił datę święta 32 dywizjonu artylerii lekkiej z 6 czerwca na 24 maja;
zmienił datę święta 1 pułku artylerii najcięższej z 25 września na 11 sierpnia;
nadał 11 Dywizji Piechoty nazwę wyróżniającą „Karpacka”[3]

Marzec

16 marca

  • We Lwowie zmarł rotmistrz 6 pułku strzelców konnych Jan Gwalbert Edward Ziembicki.

18 marca

  • wszedł w życie dekret Prezydenta RP z dnia 12 marca 1937 roku o służbie wojskowej oficerów. Artykuł 1 dekretu brzmiał: „Siły zbrojne stoją na straży bezpieczeństwa i praw zwierzchniczych Rzeczypospolitej Polskiej. Wskrzeszone niezłomną wolą Wodza Narodu, Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, oraz wysiłkiem i ofiarą najlepszych synów Ojczyzny mają wcielać w życie Jego wskazania i cnoty rycerskie”[4]
z dniem wejścia w życie niniejszego dekretu straciły moc obowiązującą: ustawa z dnia 23 marca 1922 roku o podstawowych obowiązkach i prawach oficerów wojska polskiego[5], ustawa z dnia 20 czerwca 1924 roku o podstawowych obowiązkach i prawach oficerów polskiej marynarki wojennej z pozostawieniem korpusu rzeczno-brzegowego do czasu stopniowego zlikwidowania go[6] oraz wszelkie przepisy dotyczące przedmiotów unormowanych dekretem niniejszym;
oficerowie zawodowi zostali przemianowani na oficerów służby stałej;
dzień 19 marca danego roku został ustanowiony jako data ogłoszenia mianowania na wyższe stopnie oficerów służby stałej w czasie pokoju, z wyjątkiem oficerów mianowanych w związku z przeniesieniem w stan spoczynku; 19 marca był dniem imienin marszałka Polski Józefa Piłsudskiego → kult Józefa Piłsudskiego; tego samego dnia imieniny obchodził także marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz[7].

19 marca

20 marca

  • W Otwocku zmarł pułkownik lotnictwa inżynier Michał Brunon Tłuchowski, kierownik Fabrykacji Lotniczej Dowództwa Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości[9].

Kwiecień

1 kwietnia

  • wielkie jednostki kawalerii otrzymały nazwy wyróżniające regionów, w których stacjonowały:
1 Brygada Kawalerii → Mazowiecka Brygada Kawalerii
2 Samodzielna Brygada Kawalerii → Kresowa Brygada Kawalerii
3 Samodzielna Brygada Kawalerii → Wileńska Brygada Kawalerii
5 Samodzielna Brygada Kawalerii → Krakowska Brygada Kawalerii
6 Samodzielna Brygada Kawalerii → Podolska Brygada Kawalerii
Brygada Kawalerii „Baranowicze” → Nowogródzka Brygada Kawalerii
Brygada Kawalerii „Białystok” → Podlaska Brygada Kawalerii
Brygada Kawalerii „Bydgoszcz” → Pomorska Brygada Kawalerii
Brygada Kawalerii „Poznań” → Wielkopolska Brygada Kawalerii
Brygada Kawalerii „Równe” → Wołyńska Brygada Kawalerii
Brygada Kawalerii „Suwałki” → Suwalska Brygada Kawalerii

12 kwietnia

  • Minister Spraw Wojskowych:
zmienił datę święta 7 pułku artylerii ciężkiej w Poznaniu z 12 stycznia na 20 lipca;
zmienił datę święta 9 pułku artylerii ciężkiej we Włodawie z 8 września na 29 czerwca,
37 pułkowi piechoty ziemi łęczyckiej w Kutnie nadał nazwę: „37 Łęczycki Pułk Piechoty im. ks. Józefa Poniatowskiego”,
I batalionowi 49 pułku piechoty w Kołomyi nadał nazwę: „huculski batalion Legionów Polskich”[11]

22 kwietnia

Maj

1 maja

  • Minister Spraw Wojskowych:
ustalił datę święta 6 batalionu telegraficznego w Jarosławiu na 29 czerwca,
wprowadził barwne naramienniki dla uczniów Szkoły Podchorążych Broni Pancernych[13]

11 maja

  • podniesiono banderę na kontrtorpedowcu ORP „Grom”, który został wcielony w skład okrętów Rzeczypospolitej Polskiej[14]

20 maja

  • początek dziesiątego rejsu szkolnego ORP „Iskra”
ORP „Iskra”

23 maja

  • Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru:
Szkoły Podchorążych Łączności w Zegrzu,
pułku radiotelegraficznego w Warszawie,
1 batalionu telegraficznego w Zegrzu,
5 batalionu telegraficznego w Krakowie,
6 batalionu telegraficznego w Jarosławiu,
7 batalionu telegraficznego w Poznaniu[15]

28 maja

  • Minister Spraw Wojskowych:
nadał nazwy łodziom podwodnym marynarki wojennej w budowie: „Sęp” i „Orzeł”,
zezwolił oficerom służby stałej na należenie w charakterze członków do Towarzystwa Opieki nad Zdolną a Niezamożną Młodzieżą „TOM”,
zatwierdził wzory i regulaminy odznak pamiątkowych: Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie i 8 batalionu pancernego w Bydgoszczy,
powołał przy Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie Komisję Kwalifikacyjną Polskiej Organizacji Wojskowej → POW,
zarządził noszenie przez żołnierzy Oddziału Zamkowego Prezydenta RP, zamkowej kolumny samochodowej i zamkowego plutonu żandarmerii emblematu przedstawiającego godło państwowe na naramiennikach kurtek i płaszczy,
zezwolił oficerom i podoficerom zawodowym na donaszanie do 1 maja 1938 posiadanych płaszczy jednorzędowych starego typu ale wyłącznie w czasie ćwiczeń w terenie,
ustalił sposób noszenia białej broni bocznej (kordzik, bagnet) przez żołnierzy broni pancernych,
nadał 11 pułkowi ułanów w Ciechanowie nazwę wyróżniającą „ułanów legionowych” oraz ustanowił Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza honorowym Szefem Pułku,
nadał 25 pułkowi artylerii lekkiej w Kaliszu nazwę wyróżniającą „Ziemi Kaliskiej”,
koszarom 10 pułku piechoty w Łowiczu nadał nazwę „Koszary imienia Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza”[16]

Czerwiec

19 czerwca

  • Minister Spraw Wojskowych[17]:
przesunął datę święta pułkowego 54 pułku piechoty z 11 kwietnia na dzień 28 czerwca,
zatwierdził wzory i regulaminy odznak pamiątkowych pod nazwą: znak wojsk łączności, 1 batalionu telegraficznego, 6 batalionu telegraficznego, 1 batalionu mostów kolejowych, Szkoły Podchorążych Łączności.

24 czerwca

  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór sztandaru dla 1 batalionu morskiego[18]

28 czerwca

  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jako Zwierzchnik Sił Zbrojnych na podstawie art. 63 ust. (1) ustawy konstytucyjnej oraz art. 2 § 1 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 9 maja 1936 r. o sprawowaniu zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi (Dz. U. R. P. Nr 38 poz. 286) nadał 57 pułkowi piechoty wielkopolskiej nazwę: „57 Pułk Piechoty Karola II Króla Rumunii”[19].

Lipiec

1 lipca

  • generał brygady Stanisław Miller został wyznaczony na stanowisko generała do prac artyleryjskich przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych

17 lipca

Sierpień

5 sierpnia

  • Minister Spraw Wojskowych[20]:
1 pułkowi artylerii przeciwlotniczej nadał nazwę: „1 pułk artylerii przeciwlotniczej im. Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza”
zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 15 pułku ułanów poznańskich

8 sierpnia

  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór sztandaru dla Szkoły Podchorążych Lotnictwa[20]

20 sierpnia

  • w Sadkowie została utworzona Szkoła Podchorążych Rezerwy Lotnictwa dla personelu latającego, której komendantem został major pilot Alfons Beseliak[1]

23 sierpnia

Wrzesień

  • w Legionowie k. Warszawy odbył się pierwszy Wojskowy Kurs Spadochronowy[1]

3 września

  • w czasie manewrów wojskowych w Wieliszewie k. Legionowa w obecności 10 tys. widzów z Warszawy odbył się pierwszy desant spadochronowy wykonany przez 60 skoczków[1]

25 września

  • Minister Spraw Wojskowych[22]:
skreślił ORP „Sławomir Czerwiński” i hulk „Lwów” z listy okrętów i statków wojennych floty
ustalił datę święta pułkowego 1 dywizjonu pomiarów art. na dzień 1 października oraz zmienił datę święta pułkowego 28 pułku artylerii lekkiej z dnia 7 września na dzień 6 czerwca
zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 1 dywizjonu pom. art. oraz 1 batalionu morskiego
utworzył Wojskowy Sąd Marynarski z siedzibą w Gdyni
72 pułkowi piechoty nadał nazwę: „72 pułk piechoty imienia pułkownika Dionizego Czachowskiego”
Korpusowi Kadetów nr 2 nadał nazwę: „Korpus Kadetów nr 2 imienia Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza”
4 Szpitalowi Okręgowemu nadał nazwę: „4 Szpital Okręgowy imienia generała dywizji doktora Felicjana Sławoja Składkowskiego”
zatwierdził marsz ułożony przez por. kplm. Franciszka Gorzelniawskiego jako marsz pułkowy 2 pułku piechoty Legionów

28 września

Październik

5 października

15 października

17 października

26 października

  • Minister Spraw Wojskowych zatwierdził:
nowy wzór odznaki pamiątkowej 2 pułku artylerii lekkiej Legionów,
wzór i regulamin odznaki naukowej Wyższej Szkoły Lotniczej[23].

Listopad

2 listopada

  • Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził[27]:
wzór sztandaru dla 8 pułku artylerii lekkiej i 6 dywizjonu artylerii konnej

4 listopada

6 listopada

  • major pilot Stanisław Skarżyński otrzymał od Międzynarodowej Federacji Lotniczej (FAI) „Medal Bleriota” za przelot Atlantyku Południowego[1]

23 listopada

  • Minister Spraw Wojskowych[27]:
zatwierdził nowy wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 41 suwalskiego pułku piechoty im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim nadał nazwę: „Wołyńska Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii im. Marcina Kątskiego”,
Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii w Zambrowie nadał nazwę: „Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii im. gen. Józefa Bema”

24 listopada

  • Prezydent RP podpisał dekret o znakach wojska i marynarki wojennej; w rozumieniu dekretu:
znakiem w wojsku był: sztandar, flaga i szachownica lotnicza,
znakiem w marynarce wojennej była: bandera wojenna, znak dowódcy okrętu i proporzec marynarki wojennej
oznaczeniem (odróżnieniem, wyróżnieniem) w wojsku były: proporce i buńczuki, znaki dowódców, znaki oddziałowe, chorągiewki i płomienie
oznaczeniem w marynarce wojennej były flagi i proporczyki dowódców oraz inne flagi i proporczyki
flagami w wojsku były: flaga wojskowych statków żeglugi śródlądowej i flaga wojskowych portów lotniczych oraz wojskowa flaga balonowa
prawo posiadania sztandaru służyło wyłącznie formacjom liniowym wojska, liniowym oddziałom lądowym marynarki wojennej oraz szkołom kształcącym na oficerów służby stałej lub podoficerów zawodowych
sztandar składał się z płatu, orła, drzewca i kokardy
dekret określał wzory znaków i wszedł w życie z dniem ogłoszenia - 28 stycznia 1938[28]

25 listopada

  • podniesiono banderę na kontrtorpedowcu ORP „Błyskawica”, który został wcielony w skład okrętów Rzeczypospolitej Polskiej

Grudzień

4 grudnia

  • Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru:
10 pułku kaniowskiego artylerii lekkiej w Łodzi,
16 pułku artylerii lekkiej w Grudziądzu,
18 pułku artylerii lekkiej w Łomży,
21 pułku artylerii lekkiej w Białej,
32 dywizjonu artylerii lekkiej w Rembertowie,
Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu[29]

10 grudnia

  • Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru:
4 pułk artylerii lekkiej w Inowrocławiu,
6 pułku artylerii lekkiej w Krakowie,
19 pułku artylerii lekkiej w Nowej Wilejce, Mołodecznie i Lidzie,
25 pułku artylerii lekkiej Ziemi Kaliskiej w Kaliszu,
31 pułku artylerii lekkiej w Toruniu,
11 dywizjonu artylerii konnej w Bydgoszczy[30]

14 grudnia

  • Minister Spraw Wojskowych:
zezwolił na zmianę daty święta 1 pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu z 6 sierpnia na 26 maja,
zatwierdził wzory i regulaminy odznak pamiątkowych: 2 pułku artylerii ciężkiej w Chełmie oraz 1 batalionu pancernego w Poznaniu i 3 batalionu pancernego w Warszawie,
Flaga Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.svg
nadał 6 dywizjonowi artylerii konnej w Stanisławowie imię patrona „Generała Romana Sołtyka”,
nadał 26 pułkowi artylerii lekkiej w Skierniewicach imię patrona „Króla Władysława IV”,
zatwierdził wzór flagi Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych dla Marynarki Wojennej[32]

16 grudnia

  • Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru:
3 pułku artylerii lekkiej Legionów w Zamościu,
7 pułku artylerii lekkiej w Częstochowie,
4 pułku artylerii ciężkiej w Łodzi i Tomaszowie Mazowieckim,
6 pułku artylerii ciężkiej we Lwowie,
8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu,
1 pułku artylerii najcięższej w Górze Kalwarii,
1 dywizjonu pomiarów artylerii w Toruniu[33]

31 grudnia

  • minister spraw wojskowych, generał dywizji Tadeusz Kasprzycki nadał:
82 pułkowi piechoty w Brześciu nazwę „82 syberyjski pułk piechoty imienia Tadeusza Kościuszki”,
83 pułkowi piechoty w Kobryniu nazwę „83 pułk strzelców poleskich imienia Romualda Traugutta”,
7 pułkowi ułanów w Mińsku Mazowieckim nazwę „7 pułk ułanów lubelskich imienia generała Kazimierza Sosnkowskiego”,
16 pułkowi ułanów w Bydgoszczy nazwę „16 pułk ułanów wielkopolskich imienia generała dywizji Gustawa Orlicz-Dreszera”,
33 dywizjonowi artylerii lekkiej w Wilnie nazwę wyróżniającą „wileński”,
koszarom 6 dywizjonu żandarmerii we Lwowie nazwę „Koszary imienia Generała Inż. Aleksandra Litwinowicza”[34],

Przypisy

  1. a b c d e f g Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: 1984, s. 97-102.
  2. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 3 z 20 marca 1937 r., poz. 30.
  3. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 2 z 20 lutego 1937 r., poz. 19.
  4. Dz.U. z 1937 r. nr 20, poz. 128
  5. Dz.U. z 1922 r. nr 32, poz. 256
  6. Dz.U. z 1924 r. nr 64, poz. 626
  7. Zasady nowej pragmatyki oficerskiej w porównaniu z dotychczas obowiązującą ustawą o prawach i obowiązkach oficerów W.P.. „Polska Zbrojna”. 78, s. 9, 1937-03-19. Warszawa. .
  8. Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim, 1935-1939, Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, w nawiasach zostały lokaty poszczególnych generałów.
  9. Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 81, s. 4, 1937-03-22. Warszawa. 
  10. Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939 (...), s. 118.
  11. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 4 z 12 kwietnia 1937 r., poz. 40-42.
  12. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 5 z 1 maja 1937 r., poz. 60.
  13. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 5 z 1 maja 1937 r., poz. 58, 63.
  14. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 6 z 28 maja 1937 r., poz. 69.
  15. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 7 z 19 czerwca 1937 r., poz. 89.
  16. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 6 z 28 maja 1937 r., poz. 70-79.
  17. Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku
  18. a b Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 9 z 17 lipca 1937 roku
  19. Zarządzenie Prezydenta RP z 28 czerwca 1937 roku
  20. a b Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 11 z 5 sierpnia 1937 roku
  21. Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 10 z 23 sierpnia 1937 roku
  22. Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 12 z 25 września 1937
  23. a b c Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 14 z 26 października 1937 roku
  24. Uroczyste wręczenie sztandaru batalionowi morskiemu i 11 karabinów maszynowych. Obywatelstwo honorowe Wejherowa dla Marszałka Śmigłego-Rydza, Nie damy odsunąć się od polskiego morza. Mowa min. spraw wojsk. gen. Kasprzyckiego na uroczystościach w Wejherowie, ”„Polska Zbrojna” Nr 288 z 18 października 1937 roku, s. 1-2.
  25. Uroczysta promocja w 15-lecie Szkoły Podchorążych Sanitarnych, ”„Polska Zbrojna” Nr 288 z 18 października 1937 roku, s. 1-2.
  26. W 13 rocznicę KOP. Karabin maszynowy ufundowany przez ludność, ”„Polska Zbrojna” Nr 288 z 18 października 1937 roku, s. 2.
  27. a b Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 15 z dnia 23 listopada 1937 roku
  28. Dz.U. z 1938 r. nr 5, poz. 32
  29. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 18 z 31 grudnia 1937 r., poz. 229-234.
  30. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 18 z 31 grudnia 1937 r., poz. 235-240.
  31. Regulamin artylerii przeciwlotniczej jest dostępny na stronach Wojskowej Biblioteki Cyfrowej Zbrojownia.
  32. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 16 z dnia 14 grudnia 1937 r., poz. 191-195.
  33. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 18 z dnia 31 grudnia 1937 r., poz. 241-247.
  34. Dziennik Rozkazów MSWojsk. Nr 18 z 31 grudnia 1937 r., poz. 222-227.

Bibliografia

  • Dzienniki Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1937.
  • Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1964.
  • Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
  • Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5.

Media użyte na tej stronie