1941 w Wojsku Polskim

Kalendarium Wojska Polskiego 1941 - strona przedstawia wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1941.

1941

Polskie dywizjony myśliwskie PSP wykonały 12 902 loty bojowe, zestrzeliły na pewno 198 samolotów niemieckich, prawdopodobnie 52 i uszkodziły 57[1]

Styczeń

1 stycznia

  • Powstał zalążek polskiego Sztabu Dowództwa Lotnictwa Bombowego w postaci placówki polskiego oficera łącznikowego przy Dowództwie Lotnictwa Bombowego RAF Bomber Command, a 29 stycznia placówkę tę objął płk pil. Stanisław Karpiński[1].

4 stycznia

  • Podpisano umowę polsko-francuską dotyczącą odbudowy wojska oraz lotnictwa.

8 stycznia

19 stycznia

22 stycznia

Luty

14 lutego

  • Naczelny Wódz generał Władysław Sikorski nakazał wzmożenie akcji sabotażowych[2].

15 lutego

16 lutego

20 lutego

Marzec

Utworzono Kierownictwo Walki Cywilnej[2].

11 marca

  • Naczelny Wódz i Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Władysław Sikorski podpisał rozkaz L.dz. 555/tjn./O.I./Og.Org./41 Organizacja Naczelnych Władz Sił Zbrojnych i Centralnych Instytucji Wojskowych. Zgodnie z tym rozkazem „uprawnienia Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych w czasie wojny określał dekret Prezydenta RP z dnia 1 września 1939 roku (...) zasady, na jakich Naczelny Wódz sprawował dowództwo nad Polskimi Siłami Zbrojnymi na terenie Imperium Brytyjskiego, ZSRR i krajów sprzymierzonych, ustalały umowy zawarte z rządami tych krajów”. Dalej w rozkazie stwierdzono, że „Lotnictwo (zorganizowane na podstawie umowy polsko-brytyjskiej z dnia 6 sierpnia 1940 roku), stanowiące część Polskich Sił Zbrojnych na emigracji, wchodzi tymczasowo, organicznie w skład Brytyjskich Sił Powietrznych (...) Szef Kierownictwa Marynarki Wojennej jest Dowódcą Marynarki Wojennej, koncentrującym w swym ręku wszystkie sprawy Marynarki Wojennej z wyjątkiem czynności zastrzeżonych umowami dla władz morskich brytyjskich (...)”. Rozkaz wszedł w życie z dniem ogłoszenia. Jednocześnie unieważniony został rozkaz L.dz. 397/tjn./O.I./Og.Org./40 z 30 sierpnia 1940 roku Organizacja Naczelnych Władz Sił Zbrojnych[3].

22 marca

  • 300 i 301 Dywizjony Bombowe po raz pierwszy wzięły udział w wyprawie bombowej na Berlin[1][4].

23 marca

  • Generał Władysław Sikorski przebywał z wizytą w Stanach Zjednoczonych[4]}.

Kwiecień

5 kwietnia

  • W Ottawie ogłoszono deklarację polsko-kanadyjską w sprawie utworzenia Polskich Sił Zbrojnych w Kanadzie dla służby za Oceanem, w Europie[4]}.

15 kwietnia

13 kwietnia

20 kwietnia

  • MW przekazano niszczyciel HMS „Silverton”.

21 kwietnia

25 kwietnia

  • 304 i 305 Dywizjony Bombowe po raz pierwszy wzięły udział w wyprawie bombowej na Rotterdam[1].

Maj

10 maja

  • Komendant Związku Walki Zbrojnej wydał rozkaz w sprawie odtwarzania sił zbrojnych.

22 maja

26 maja

  • W zatopieniu pancernika „Bismarck” brał udział polski kontrtorpedowiec „Piorun”[4]}.

30 maja

  • PMW przekazano niszczyciel eskortowy HMS „Oakley”.

Czerwiec

20 czerwca

22 czerwca

  • Podczas lotu na osłonę wyprawy bombowej piloci 303 Dywizjonu w rejon Hazebrouck zestrzelili w walkach powietrznych 8 samolotów niemieckich Me-l09 bez własnych strat[1].

25 czerwca

30 czerwca

Lipiec

Władze Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie rozpoczęły wydawanie w Londynie miesięcznika pt. „Myśl Lotnicza”, który nawiązywał formułą do przedwojennego wojskowego „Przeglądu Lotniczego” i był redagowany na wysokim poziomie, ukazywał się do 1946 r. Pierwszy zespół redakcyjny tworzyli: kpt. dypl. Francuzek Kalinowski. kpt. dypl. A. Kasprzyk por. inż. Tadeusz Królikiewicz, kpt. dypl. M. Filipowski (sekretarz)[1].

34 lipca

  • W Moskwie przebywał z wizytą gen. Władysław Sikorski, podczas której zapowiedział udział wojsk polskich w walkach na froncie wschodnim u boku Armii Radzieckiej[4]}.

16 lipca

  • Na Stacji Lotniczej Swinderby Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wręczył PSP sztandar wykonany w okupowanym kraju przez mieszkanki Wilna[1].

30 lipca

  • Generał Władysław Sikorski podpisał w Londynie układ pomiędzy emigracyjnym rządem polskim a Związkiem Radzieckim[4]}.

Sierpień

4 sierpnia

14 sierpnia

  • Podpisano polsko-radziecką umowę wojskową, będącą uzupełnieniem układu z 30 lipca 1941, która przewidywała zorganizowanie w ZSRR armii polskiej[4]}.

18 sierpnia

20 sierpnia10 grudnia

Wrzesień

Utworzono Wachlarz[2].
W skład Związku Walki Zbrojnej weszły Tajna Armia Polska i Konfederacja Zbrojna[2].
Powstał Związek Walki Wyzwoleńczej, a jej pionem wojskowym kierował Marian Spychalski[4]}.

6 września

23 września

Październik

9 października

10 października

  • Generał Sikorski polecił zorganizowanie sieci wywiadu na tyłach frontu wschodniego[2].

30 października

  • Komendant Związku Walki Zbrojnej wydał rozkaz o podstawach prowadzenia akcji scaleniowej[2].

Listopad

4 listopada

  • W New London podniesiono polską banderę na okręcie podwodnym ORP „Jastrząb”.

7 listopada

  • Odbył się pierwszy lot załogi polskiej przy brytyjskim 138 Dywizjonie z Wielkiej Brytanii do okupowanej Polski w celu dokonania zrzutów dla Armii Krajowej[1].
  • W powiecie skierniewickim zrzucono cichociemnego majora Jana Piwnika ps. „Ponury”[7].

Grudzień

Komendant główny Związku Walki Zbrojnej wydał rozkaz nr 54 o zasadach i celach organizacji[2].

11 grudnia

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. s. 122-126.
  2. a b c d e f g h i j k Andrzej Chmielarz: Armia Krajowa: 1939–1945. s. 164-166.
  3. PRM.K.10 ↓, s. 100-116.
  4. a b c d e f g h i Kurkiewicz, Tatomir i Żurawski 1974 ↓, s. 269-271.
  5. Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939-1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 355.
  6. Jarosław Krawczyk, Katarzyna Zientara-Majewski [red]. Polskie państwo podziemne 1939–1945 nr 5/10. „Gazeta Wyborcza”, s. 2. Warszawa: Agora S.A.. Sprawdź autora:1.
  7. Jarosław Krawczyk, Katarzyna Zientara-Majewski [red]. Polskie państwo podziemne 1939–1945 nr 5/10. „Gazeta Wyborcza”, s. 3. Warszawa: Agora S.A.. Sprawdź autora:1.
  8. Dziennik Ustaw RP Nr 8 z 20 grudnia 1941 r.

Bibliografia

  • Andrzej Chmielarz, Grzegorz Jasiński: Armia Krajowa: 1939–1945. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2011. ISBN 978-83-62345-63-2.
  • Krzysztof Komorowski (red.): Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2009. ISBN 978-83-7399-353-2.
  • Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984, 1984.
  • Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Władysław Kurkiewicz, Adam Tatomir, Wiesław Żurawski, Tysiąc lat dziejów Polski; Kalendarium, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974.