5 Batalion Telegraficzny
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | Legionów Polskich[1] |
| Tradycje | |
| Nadanie sztandaru | |
| Rodowód | 5 Samodzielny Batalion Łączności |
| Kontynuacja | 5 Pułk Dowodzenia |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | 2 Grupa Łączności |
5 batalion telegraficzny Legionów (5 btlgr) – oddział łączności Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Historia oddziału
Batalion nawiązywał do tradycji bojowych oddziałów łączności Legionów Polskich, a wyszyta na jego sztandarze data „8 sierpnia”, jest dniem wymarszu Oddziału Telefonicznego Oddziałów Strzeleckich z Krakowa w 1914[2].
5 czerwca 1926 roku ogłoszono przeniesienie oficerów służby czynnej i rezerwy do nowej jednostki – 5 samodzielnego batalionu łączności[3]. Batalion stacjonował w garnizonie Kraków, na terenie Okręgu Korpusu Nr V. W latach 1931–1933 batalion był podporządkowany dowódcy 2 Grupy Łączności w Krakowie. 19 kwietnia 1939 zostało utworzone Dowództwo 2 Grupy Łączności w Warszawie, któremu został podporządkowany między innymi 5 btlgr.
Kadra 5 batalionu telegraficznego
- Dowódcy batalionu
- mjr / ppłk łącz. Henryk Doskoczyński (VI 1926[4] – 7 VI 1933 → komendant kadry 4 batalionu telegraficznego[5])
- ppłk łącz. Edward Wolski (7 VI 1933[5] - XII 1934 → dyspozycja dowódcy OK V[6])
- mjr łącz. Ignacy Junosza-Drewnowski (1935–1939)[7][8]
- Zastępcy dowódcy batalionu
- mjr łącz. Marian Michał Dorotycz-Malewicz (III 1932[9] – XII 1934 → dyspozycja dowódcy OK V[6])
- mjr łącz. Tadeusz Batowski (od XII 1934[7])
- Kwatermistrzowie
- Oficerowie
- kpt. rez. łącz. Stanisław Jugendfein
- Organizacja i obsada personalna w 1939
Pokojowa obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku[11][a]:
- dowódca batalionu – ppłk Ignacy Junosza-Drewnowski
- I zastępca dowódcy – mjr Tadeusz Batowski
- adiutant – por. Bohdan Chełmoński
- lekarz – por. lek. Jan Szymański
- II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Jan II Chałupa
- oficer mobilizacyjny – por. Kępa Marian Bronisław
- zastępca oficera mobilizacyjnego – por. Tadeusz Józef Krokowski
- oficer administracyjno-materiałowy – kpt. piech. Wacław II Metelsld
- oficer gospodarczy – kpt. int. Bolesław Marian Moczulski
- oficer żywnościowy – por. Alfred Stanisław Burkot
- dowódca kompanii obsługi – vacat
- dowódca 1 kompanii – kpt. Florian Cerkaski
- dowódca plutonu – por. Apolinary Antoni Kowalewski
- dowódca plutonu – por. Bolesław Zygmunt Krawz
- dowódca plutonu – ppor. Stanisław Kostka Matwin
- dowódca 2 kompanii – kpt. Tadeusz Justyn Szulc
- dowódca plutonu – ppor. Michał Jan Wencel
- dowódca plutonu – ppor. Stanisław Salwa
- dowódca 3 kompanii – por. Aleksander Józef Iwańczyk
- dowódca plutonu – ppor. Jarosław Ładysław Moll
- dowódca 4 kompanii – por. Edward Mieczysław Tołubiński
- dowódca plutonu – ppor. Jerzy Indulski
- dowódca plutonu – ppor. Antoni Bartek
- dowódca 5 kompanii – kpt. Eugeniusz Zbigniew Sadowski
- dowódca plutonu – ppor. Tadeusz Andrzej Matusiak
- dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Taler
- dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Mieczysław Wołosz
- komendant parku – kpt. Eugeniusz Kozakiewicz
Symbole batalionu
Sztandar
23 maja 1937 Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru 5 btlgr[13].
18 czerwca 1937, w Warszawie, marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył dowódcy baonu sztandar ufundowany przez społeczeństwo Krakowa[14].
Na lewej stronie płatu sztandarowego są umieszczone: w prawym górnym rogu na tarczy wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, w lewym górnym rogu na tarczy znak wojsk łączności, w prawym dolnym rogu na tarczy godłu m. Krakowa, w lewym dolnym rogu na tarczy odznaka pamiątkowa 5 baonu telegraficznego, na dolnym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Kraków 8 VIII 1914”[15].
Sztandar aktualnie eksponowany jest w Instytucie gen. Sikorskiego w Londynie.
Odznaka pamiątkowa
16 października 1929 Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 Samodzielnego Batalionu Łączności[16], a 11 kwietnia 1931 - wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 btlgr [17]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt równoramiennego krzyża o ostro zakończonych ramionach, na nich wpisano numer i inicjały 5 BT oraz rok 1929. Pomiędzy ramionami umieszczono po dwie złote błyskawice, w centrum emaliowany medalion z orłem. Dwuczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, orzeł mocowany dwoma nitami[18].
Dziedzictwo tradycji
Na podstawie decyzji nr 66/MON ministra obrony narodowej z 14 maja 2021 Regionalne Centrum Informatyki Kraków przejęło i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji 5 Batalionu Telegraficznego (1919-1939) oraz otrzymało imię płk. Ignacego Junosza-Drewnowskiego[19].
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[12].
Przypisy
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 31 lipca 1939 r., Nr 13, poz. 126.
- ↑ Winiarski 1938 ↓, s. 569-570.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173-175.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 137.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 267.
- ↑ Marian Brzezicki. Pierwsza matura w historii Polski odrodzonej „świadectwem dojrzałości” m. Lwowa. „Biuletyn”. Nr 38, s. 42-45, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 240.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 43.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 819.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 19 czerwca 1937 r., Nr 7, poz. 89.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 365.
- ↑ Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1929 r., Nr 32, poz. 313.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1931 r., Nr 10, poz. 118.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 374.
- ↑ Dz. Urz. MON, poz. 120. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2021-05-17. [dostęp 2020-09-01]..
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1929, 1931, 1937 i 1939.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Aleksander Winiarski. Kadrówka łączności. „Przegląd Łączności”. 8 (151-152), sierpień 1938. Warszawa: Dowództwo Wojsk Łączności MSWojsk..
| Rodowód | |
|---|---|
| Naczelne władze wojskowe | |
| Rodzaje sił zbrojnych | |
| Formacje |
|
| Bronie |
|
| Służby | |
| WP w 1939 | |
| Inne |
|
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Święto 5 Batalionu Telegraficznego w Krakowie. Defilada 5 Batalionu Telegraficznego w Krakowie; 29 czerwca 1937. Defiladę przyjmują gen. bryg. Stanisław Bernard Mond, prezydent Krakowa Mieczysław Kaplicki. Żołnierze uzbrojeni są w karabinki Berthier wz. 1892/16.
Wojska Łączności w 1939 przed wybuchem II wś
Autor: Kazimierz Satora, Licencja: CC BY-SA 4.0
sztandar 5 batalionu telegraficznego - strona prawa
Autor: Kazimierz Satora, Licencja: CC BY-SA 4.0
sztandar 5 batalionu telegraficznego - strona lewa
Święto 5 Batalionu Telegraficznego w Krakowie 29 czerwca 1937 - poczet sztandarowy. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-W-1694-2