7 Batalion Pancerny

7 Batalion Pancerny
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1935
Rozformowanie1939
Tradycje
Święto1 czerwca[a]
Nadanie sztandaru1938
Dowódcy
Ostatnippłk Piotr Rudzki
Organizacja
DyslokacjaGrodno[b]
Rodzaj sił zbrojnychWojska lądowe
Rodzaj wojskBroń pancerna
Podległość3 Grupa Pancerna
Bronie Pancerne Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej
czołg TKS
Znaki taktyczne malowane na czołgach lekkich i rozpoznawczych[c]
Znaki taktyczne malowane na pojazdach pancernych[d]

7 Batalion Pancerny (7 bpanc) – oddział broni pancernych Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Batalion był jednostką wojskową istniejącą w okresie pokoju i spełniająca zadania mobilizacyjne wobec oddziałów i pododdziałów broni pancernej. Spełniał również zadania organizacyjne i szkoleniowe. Batalion stacjonował w garnizonie Grodno, a wydzielona kompania czołgów TK w garnizonie Wilno[1]. Na swoim wyposażeniu posiadał 79 czołgów TKS i 25 wozów pancernych wz.34. Batalion należał do typu I[2]. W 1939, po zmobilizowaniu jednostek przewidzianych planem mobilizacyjnym, został rozwiązany.

Mobilizacja w 1939

W 1939 batalion sformował w grupie żółtej[3]:

w alarmie
w I rzucie mobilizacji powszechnej
  • kolumnę samochodów ciężarowych w kraju nr 31 dla OK III
  • kolumnę samochodów osobowych i sanitarnych w kraju nr 3 dla OK III
  • kolumnę samochodów ciężarowych typ II nr 353 (Berliet) dla SGO „Narew”

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu
Organizacja i obsada personalna w 1939

Obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku[4][f]:

StanowiskoStopień, imię i nazwisko
dowódca batalionuppłk Piotr Rudzki
I zastępca dowódcymjr Stanisław Szostak
II zastępca dowódcymjr Stanisław Wasilewski
adiutantkpt. Janusz Kieszkowski
lekarz medycynypor. lek. Witold Baldwin-Ramult
kwatermistrzkpt. Witold Laguna
oficer mobilizacyjnykpt. Jerzy Gostldewicz
I zastępca oficera mobilizacyjnegokpt. Stanisław IV Kosiński
II zastępca oficera mobilizacyjnegortm. adm. (kaw.) Stefan Gołębiowski
oficer administracyjno-materiałowykpt. adm. (art.) Franciszek Szczęsnowicz
zastępca oficera administracyjno-materiałowegochor. Kazimierz Kuźniarski
oficer gospodarczykpt. int. Stefan Mucha
dowódca kompanii gospodarczejpor. Antoni Palukajtys
dowódca plutonu łącznościpor. Włodzimierz Zeltcer
dowódca kompanii szkolnejkpt. Brunon Błędzki
instruktorpor. Aleksander Strokowski
instruktorpor. Igor Sławomir Iwiński
instruktorchor. Józef Krasowski
dowódca 1 kompanii pancernejkpt. Florian Kaźmierczak
instruktorppor. Józef Kaplinowski
dowódca 2 kompanii pancernejpor. Edward Antoni Popielarski
dowódca plutonupor. Gracjan Fróg
dowódca szwadronu pancernegokpt. Tadeusz Szalek
dowódca plutonupor. Henryk Plungus
dowódca plutonupor. Witold Soiński
dowódca kompanii motorowejkpt. Józef Zbaraszewski
instruktorpor. Janusz Żongołłowicz
instruktorchor. Bazyli Zacharski
dowódca kolumny samochodowejpor. Mikołaj Murowiecki
komendant parkukpt. Eugeniusz Ozgowski
kierownik warsztatówkpt. Tadeusz Lutomirski
zastępca kierownikachor. Alfred Zieliński
kierownik składnicypor. Stefan Kawecki
na kursiekpt. Józef Kotański
na kursiepor. piech. Apolinary Zygmunt Bokun
na kursiepor. piech. Apolinary Antoni Grzeszczak
na kursiepor. kaw. Władysław Kitowski
Wydzielona kompania czołgów rozpoznawczych w Wilnie
dowódca kompaniikpt. Władysław Łubieński
podkwatermistrzpor. Wacław Stradomski
oficer techniczny kompaniikpt. Alfred Marchilewicz
dowódca plutonupor. Wiktor Szyksznel
dowódca plutonupor. Karol Smolak
dowódca plutonu przewozowego OK IIIkpt. Roman Dubikajtis

Żołnierze 7 batalionu pancernego – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[6]

Nazwisko i imięstopieńzawódmiejsce pracy przed mobilizacjązamordowany
Błędzki Brunonkapitanżołnierz zawodowy(III 39) dca ksz/7 bpanc; (IX 39) dca 31 dpancKatyń
Kawecki Stefan[7]porucznikżołnierz zawodowyCharków
Mucha Stefan[8]kapitanżołnierz zawodowyKatyń
Palukajtys Antoni[9]porucznikżołnierz zawodowyKatyń
Romanowski Maksymilianpodporucznik rezerwytechnikKatyń
Sitarski Marian Jerzyporucznik rezerwyinżynierKatyń
Szczęsnowicz Franciszek[10]kapitanżołnierz zawodowyKatyń

Symbole batalionu

Sztandar

Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 25 marca 1938 nadano batalionowi sztandar. Jak wszystkie sztandary broni pancernych, posiadał on ujednoliconą prawą stronę płatu. Zamiast numeru oddziału, na białych tarczach między ramionami krzyża kawaleryjskiego występował Znak Pancerny[11]. Znak ten umieszczony był również na przedniej ściance podstawy orła.

Na lewej stronie płatu sztandaru umieszczono[12]:

  • w prawym górnym rogu — wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej
  • w lewym górnym rogu — wizerunek św. Michała
  • w prawym dolnym rogu — godło Grodna
  • w lewym dolnym rogu — odznaka honorowa 7 batalionu pancernego

Uroczyste wręczenie sztandaru odbyło się 26 maja 1938 na Polu Mokotowskim w Warszawie. Sztandar wręczył reprezentujący Prezydenta RP i Naczelnego Wodza — minister Spraw Wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki.

W czasie kampanii wrześniowej pozostawał w gabinecie dowódcy batalionu[13]. Dalsze jego losy są nieznane[14].

Odznaka

Wzór odznaki zatwierdzony został Dz. Rozk. MSWoj. nr 17 poz. 210 z 22 grudnia 1937. Był to srebrny krzyż schodkowy o powierzchni podzielonej na prostokąty emaliowane na przemian kolorami czarnym i pomarańczowy. Na środku krzyża umieszczony srebrny, oksydowany hełm rycerski z zamknięta przyłbicą i potrójnym pióropuszem[15].

Brak jest danych o autorze projektu odznaki. Odznaki wykonywane były w wersjach: oficerskiej – emaliowanej, podoficerskiej – malowanej farbą i żołnierskiej – srebrzonej, bez emalii.

Uwagi

  1. Dzień Święta Broni Pancernej (dzień zwolnienia szeregowych do rezerwy)
  2. Przy ulicy Skidelskiej
  3. 1 – czołg dowódcy kompanii; 2 – czołg dowódcy 1 plutonu; 3 – czołg dowódcy 2 plutonu; 4 – czołg dowódcy 3 plutonu; 5 – czołgi z 1 plutonu; 6 – czołgi z 2 plutonu; 7 – czołgi z 3 plutonu
  4. 1 – wóz dowódcy szwadronu; 2 – wóz dowódcy 1 plutonu; 3 – wóz dowódcy 2 plutonu; 4 – wóz z 1 plutonu; 5 – wóz z 2 plutonu.
  5. Według Piotra Zarzyckiego był to park ruchomy bez czołówki.
  6. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[5].

Przypisy

Bibliografia

  • Krzysztof M. Gaj: Polska broń pancerna w 1939 roku - organizacja wojenna i pokojowa jednostek. Oświęcim: NapoleonV, 2014. ISBN 978-83-7889-122-2.
  • Adam Jońca: Wrzesień 1939: pojazdy Wojska Polskiego: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
  • Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
  • Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12106-5.
  • Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks"; Londyn: Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.
  • Marian Żebrowski: Zarys historii polskiej broni pancernej 1918 - 1947. Londyn: Zarząd Zrzeszenia Kół Oddziałowych Broni Pancernych, 1971.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Bronie Pancerne WP w 1939.jpg
Bronie Pancerne Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej
Armored car pattern 34.jpg
Polski samochód pancerny wz. 34
Oznak czlekk IIRP.png
Znaki taktyczne na czołgach rozpoznawczych i lekkich stosowane w II RP:
Oznak ppanc IIRP.png
Znaki taktyczne na pojazdach pancernych stosowane w II RP: