Addis Abeba

Addis Abeba

አዲስ አበባ

Herb Flaga
Państwo	Etiopia
Kyllyl	Addis Abeba
Burmistrz	Adanech Abebe
Powierzchnia	527 km²
Wysokość	2400 m n.p.m.
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość	3 774 000 5165 os./km²
Nr kierunkowy	+ 251-(0)11
Podział miasta	10 dzielnic
Położenie na mapie Etiopii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Addis Abeba
9°01′48″N 38°44′24″E/9,030000 38,740000
Strona internetowa

Zdjęcie satelitarne miasta oraz jego otoczenia

Addis Abeba (amh. አዲስ አበባ, „Nowy Kwiat”) – największe miasto i stolica Etiopii. Położone jest w centrum kraju, na wysokości ok. 2400 m n.p.m. na Wyżynie Abisyńskiej, u podnóża wygasłego wulkanu Entoto. W spisie z 2007 roku populację miasta oszacowano na 2 739 551 mieszkańców, a według projekcji z 2021 roku populacja wzrosła do 3,8 mln mieszkańców^[1].

Ze względu na dużą liczbę działających tutaj organizacji międzynarodowych, oraz bogatą historię i kulturę miasta, Addis Abeba jest czasami określana mianem stolicy Afryki^[2]. Oprócz siedziby Unii Afrykańskiej, wielu biur ONZ – w tym siedziby Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych ds. Afryki – w mieście znajduje się ponad 100 ambasad^[3][4].

Jest najwyżej położoną stolicą Afryki, oraz piątą najwyżej położoną stolicą na świecie^[5].

Struktura etniczna

Ocenia się, że mieszkańcy miasta stanowią mieszankę ok. 80 narodowości (w tym: Amhara: 47%, Oromowie: 19,5%, Gurage: 16,3%); spośród nich wybijają się społeczności chrześcijańska (etiopskie prawosławie: 74,7%, protestantyzm: 7,8%) i muzułmańska (16,2%), a języki dominujące spośród ponad 80 języków występujących w całej Etiopii to amharski, oromo, oraz gurage^[6].

Historia

Miasto założył w 1887 roku cesarz Menelik II jako prezent dla swojej żony Taitu Betul. Miejsce na miasto wybrała cesarzowa, była to pustynna i słoneczna równina Finfinnie, słynąca z gorących źródeł siarkowych, ponoć znakomitych na cerę. W ciągu kilku lat pustynię wokół miasta zamieniono w gaj eukaliptusowy – obsadzono ją sprowadzonymi z Australii eukaliptusami, które rosną niezwykle szybko. Początkowo miasto zostało założone na górze Entoto na wysokości 3200 m n.p.m., lecz ze względu na zimniejszy klimat (około 10-12 stopni w miesiącach czerwiec-sierpień) oraz brak wody ludność przeniosła się w tereny położone o 800 metrów niżej. W roku 1889 Addis Abeba została stolicą państwa. W 1896 roku podpisano tu traktat pokojowy po zwycięskiej wojnie z Królestwem Włoch. W latach 1936–1941 miasto było okupowane przez wojska włoskie – było stolicą Włoskiej Afryki Wschodniej. 6 kwietnia 1941 zajęte przez Anglików. W roku 1963 podpisano w Addis Abebie Kartę Organizacji Jedności Afrykańskiej.

Addis Abeba jest głównym ośrodkiem handlowo-przemysłowym (rzemiosło, różnorodny drobny przemysł – głównie spożywczy, metalowy i materiałów budowlanych) i kulturalnym Etiopii. Wokół nowoczesnych dzielnic śródmieścia w stylu włoskim rozlokowały się liczne osiedla nędzy, wabiące przybyszów z prowincji (Etiopia jest jednym z najuboższych krajów świata). Dawniej posiadało połączenie kolejowe z Dżibuti. W południowo-wschodniej części stolicy znajduje się międzynarodowy port lotniczy – Bole. Najczęstszym środkiem transportu jest auto, liczne taksówki i minibusy. Problemy z komunikacją masową; czasem oczekiwanie na autobus wydłuża się nawet do 4 godzin, dodatkowo autobusy nie odjeżdżają według rozkładu jazdy. W 1950 roku założono uniwersytet (początkowo w 1962 roku nazwany imieniem cesarza Hajle Syllasje I, który rok wcześniej podarował mu na siedzibę swój pałac, Guenete Leul, z przeznaczeniem na główny kampus; w roku 1975 uniwersytet został przemianowany na Addis Ababa University).

Zabytki i turystyka

• Muzeum Narodowe Etiopii zawierające wiele cennych lokalnych znalezisk archeologicznych
• Katedra Świętej Trójcy
• Unity Park – park rozrywki zawierający ogród zoologiczny i historyczne artefakty
• Katedra Medhane Alem – największa katedra w Etiopii i druga w Afryce
• Addis Mercato – największy targ pod gołym niebem w Afryce
• Katedra św. Jerzego
• Kościół Entoto Maryam – najstarszy kościół w Etiopii, miejsce pochówku cesarza Menelika II i jego żony
• Plac Meskel
• Pałac Menelika, znany również jako Pałac Cesarski, dziś mieści biura i rezydencję premiera Etiopii
• Wielki Meczet Anwar – największy i najstarszy meczet w Addis Abebie
• Pomnik Yekatit 12 – pomnik upamiętniający ofiary włoskich represji
• Pomnik Lwa Judy – symbol cesarzy etiopskich
• Wzgórza Entoto
• Muzeum Etnologiczne będące częścią Uniwersytetu w Addis Abebie

Transport

Linia tramwajowa w pobliżu stacji Lideta

Międzynarodowy port lotniczy Addis Abeba Bole, jeden z największych portów lotniczych w Afryce, znajduje się w dzielnicy Bole, nieco mniej niż 6 kilometrów od centrum miasta. 21 stycznia 2003 roku otwarto ultranowoczesny terminal lotniska^[7]. W 2018 roku miasto wyprzedziło Dubaj jako główny węzeł tranzytowy dla pasażerów długodystansowych do Afryki^[8].

Sektor taksówek typu minibus jest dominującym środkiem transportu publicznego, który zapewnia środki mobilności dla większości mieszkańców miasta. Drugi co do wielkości udział zapewniają autobusy miejskie o dużej pojemności obsługiwane przez Anbessa. Deficyt wysokiej jakości miejskiego transportu publicznego sprawia, że duża część populacji przemieszcza się pieszo^[9].

Linia kolejowa Etiopia-Dżibuti o długości 752,7 km, która zaczyna się w Addis Abeba jest pierwszą nowoczesną zelektryfikowaną linią kolejową w Afryce Wschodniej. Linia została formalnie zainaugurowana dla usług pasażerskich w październiku 2016 r., zapewniając śródlądowej Etiopii szybszy dostęp do portu w Dżibuti^[10]. W 2015 roku uruchomiono pierwszą w Etiopii nowoczesną kolej miejską, która jest pierwszą w pełni zelektryfikowaną w Afryce Subsaharyjskiej^[11]. Łączna długości linii wynosi 31 km i obejmuje 39 stacji^[12].

Sport

W mieście siedzibę ma klub piłkarski Dedebit F.C., zdobywca mistrzostwa Etiopii w 2013 roku.

Miasta partnerskie

• Beer Szewa, Izrael
• Lipsk, Niemcy
• Pekin, Chiny
• Chuncheon, Korea Południowa
• Waszyngton, D.C., Stany Zjednoczone
• Tel Awiw-Jafa, Izrael

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Uniwersytetu w Addis Abebie (ang.)
• Zdjęcia z Addis Abeby – galeria serwisu Etiopia.pl, etiopia.pl [zarchiwizowane z adresu 2012-12-05] .