Ajatollah

Ajatollah (pers. آيت‌الله, arab. ‏آية الله‎, āyat Allāh, tłum. znak Boga) – honorowy muzułmański tytuł naukowy w szyizmie imamickim, nadawany wysokiej rangi uczonym (mudżtahid); znawcom teologii, nauk islamskich i prawa religijnego^[1]. Posiadacze tytułu są zazwyczaj także wykładowcami seminariów teologicznych. Niższą rangą jest hodżatoleslam.

Źródłosłów

Nazwa ajatollah wywodzi się z Koranu:

53 Niebawem pokażemy im Nasze znaki (aja) na horyzontach i w nich samych, aż w końcu stanie się dla nich jasne, że to jest prawda. Czyż nie jest wystarczające, jeśli chodzi o twojego Pana, że On jest świadkiem każdej rzeczy?^[2]

20 Na ziemi są znaki (aja) dla tych, którzy są przekonani o prawdzie.
21 I są w waszych duszach. Czy wy nie widzicie?^[3]

Szyici imamici interpretują owe ajaty koraniczne jako odnoszące się do ludzi, którzy mogą być uznawani za „znaki Boga” (ajatollah) na tym świecie^[4]^[5].

Kobiety ajatollahowie

Tytuł jest przyznawany także kobietom, które ukończyły seminaria osiągając tak wysoką rangę uczonego. Owe są zwane „paniami mudżtahideh”. Najsławniejszą kobietą ajatollahem była Iranka Hadżije Sejjede Nosrat Bejgom Amin. Innym żyjącym obecnie ajatollahem jest Zohre Sefati^[6]. Do dziś żadna kobieta ajatollah nie osiągnęła rangi wielkiego ajatollaha.

Wybrani ajatollahowie

Wielki ajatollah – Ruhollah Chomejni, przemawiający do niższych rangą duchownych, Kom, Iran, 1964

Wielcy ajatollahowie – Mohammad Kazem Szari’atmadari i Ruhollah Chomejni

Wielcy ajatollahowie – Ali as-Sistani i jego nauczyciel, Abu al-Kasim al-Chu’i

Wielki ajatollah – Muhammad Husajn Fadl Allah

Wielki ajatollah – Ali Chamenei

Ajatollah – Isa Kasim

Wielcy ajatollahowie

Najwyższą rangą, jaką mogą osiągnąć studenci seminariów, jest wielki ajatollah (arab. ‏آية ‌الله العظمى‎, āyat Allāh al-ʿuẓmà; pers. آیت‌الله عظمی, âyat-ollâh-e ʿoẓma, tłum. wielki znak Boga). Wielcy ajatollahowie upoważnieni są między innymi do tworzenia prawa i ogłaszania fatw, co czyni ich pomostem pomiędzy brakującymi imamami a istniejącą w danym momencie społecznością. Wielkiego ajatollaha tytułuje się mardża (arab. ‏مرجع‎, marǧaʿ, liczba mnoga marāǧiʿ), także mardża taklidi i mardża dini (arab. ‏مرجع تقليدي / مرجع ديني‎, tłum. źródło do naśladowania). Każdy szyita imamita jest zobowiązany do podążania za wybranym przez siebie wielkim ajatollahem w kwestiach prawa muzułmańskiego^[7]^[8]^[9].

Zobacz też

Przypisy

↑ ajatollah, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-09-05] .
↑ Tłumaczenie znaczenia Świętego Koranu według Józefa Bielawskiego – Koran: 41:53. planetaislam.com. [dostęp 2016-09-06].
↑ Tłumaczenie znaczenia Świętego Koranu według Józefa Bielawskiego – Koran: 51:20-21. planetaislam.com. [dostęp 2016-09-05].
↑ When and why were the terms Ayatollah and Hujjat ul-islam began to be used to refer to our scholars? I would like to explore about their origin, meaning and distinctions. oxfordislamicstudies.com. [dostęp 2016-09-06].
↑ Ayatollah. islamquest.net. [dostęp 2016-09-06].
↑ Islamic Insights: Exemplary Shia Women: Madam Zohreh Sefati. islamicinsights.com, 9 marca 2008. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
↑ Shia Leadership. globalsecurity.org. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
↑ Carsten Anckar: Religion and Democracy: A worldwide comparison. Abingdon: Routledge, 2011, s. 60–61. ISBN 978-0-415-83023-2. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).
↑ Vali Nasr: The Shia Revival: How Conflicts within Islam Will Shape the Future. Nowy Jork: W. W. Norton & Company, 2007, s. 70–72. ISBN 978-0-393-32968-1. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).

[1] ajatollah, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-09-05] .

[2] Tłumaczenie znaczenia Świętego Koranu według Józefa Bielawskiego – Koran: 41:53. planetaislam.com. [dostęp 2016-09-06].

[3] Tłumaczenie znaczenia Świętego Koranu według Józefa Bielawskiego – Koran: 51:20-21. planetaislam.com. [dostęp 2016-09-05].

[4] When and why were the terms Ayatollah and Hujjat ul-islam began to be used to refer to our scholars? I would like to explore about their origin, meaning and distinctions. oxfordislamicstudies.com. [dostęp 2016-09-06].

[5] Ayatollah. islamquest.net. [dostęp 2016-09-06].

[6] Islamic Insights: Exemplary Shia Women: Madam Zohreh Sefati. islamicinsights.com, 9 marca 2008. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).

[7] Shia Leadership. globalsecurity.org. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).

[8] Carsten Anckar: Religion and Democracy: A worldwide comparison. Abingdon: Routledge, 2011, s. 60–61. ISBN 978-0-415-83023-2. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).

[9] Vali Nasr: The Shia Revival: How Conflicts within Islam Will Shape the Future. Nowy Jork: W. W. Norton & Company, 2007, s. 70–72. ISBN 978-0-393-32968-1. [dostęp 2016-09-05]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Religie	religia religie pierwotne afrykańskie religie rodzime afrochrześcijaństwo afroamerykańskie religie afroamerykański synkretyzm candomblé ifá santeria umbanda voodoo australijskie religie rodzime australijska mitologia aborygeńska ahmadijja ajjawali animizm babizm bahaizm bön buddyzm burchanizm chińska religia ludowa (szenizm) chiński kult przodków chrześcijaństwo czondoizm druidyzm druzim dźinizm eckankar Falun Gong gnostycyzm hellenizm (neopoganizm) indiańskie ruchy religijne pejotyzm święte miejsca tubylczych ludów Ameryki Północnej Ustawa o wolności religijnej Indian amerykańskich panindianizm hinduizm hinduizm balijski islam jezydyzm judaizm kaodaizm kargizm hauka konfucjanizm kult przodków mandeizm manaizm manicheizm mazdaizm mitraizm mitologie neopogaństwo New Age New Thought oomoto preanimizm rastafarianizm religia Azteków religia Inków religia Ajmarów religia Majów religia Mezopotamii religia asyryjska religia babilońska religia sumeryjska religia Mongołów religia plemienna religia starosemicka religia kananejska religia starożytnej Grecji mitologia grecka orfizm pitagoreizm religia starożytnego Egiptu religia starożytnego Rzymu religie etniczne religie pierwotne religie prehistoryczne rekonstrukcjonizm celtycki rodzimowierstwo bałtyjskie rodzimowierstwo germańskie rodzimowierstwo słowiańskie satanizm scjentologia shintō sikhizm szamanizm szamanizm koreański taoizm tenrikio teozofia uniwersalizm religia uniwersalna unitarianizm subud wicca zaratusztrianizm zurwanizm nowe ruchy religijne agnostycyzm apateizm ateizm deizm parodia religii dyskordianizm Iglesia Maradoniana jediizm pastafarianizm postteizm
Ludzie	duchowny kapłan ajatollah bhikku błogosławiony bramin cadyk czarownik druid egzorcysta eremita ewangelizator głosiciel guru heros imam kohen mułła junak kannushi kaznodzieja kriwe ksiądz lama magid medium męczennik ministrant misjonarz mistyk pastor pionier pop prorok przeor rabin sługa Boży sługa pomocniczy starszy zboru szaman święty wołchw wyznawca zakonnik/zakonnica żerca
Miejsca	miejsce święte sanktuarium świątynia cerkiew chram erem gompa jinja kaplica kienesa klasztor kościół mandir meczet molenna sala królestwa sala zgromadzeń synagoga stupa święty gaj zbór
Rytuały	apostazja bierzmowanie brahmaćarja chrzest egzorcyzm eucharystia gryhastha inicjacja joga konwersja koszerność medytacja modlitwa nawrócenie obrzezanie obrzęd przejścia ofiara pielgrzymka pięć filarów islamu pogrzeb postrzyżyny pudźa sakrament seans spirytystyczny ślub tantra żałoba
Pojęcia	absolut antropogonia bóg brahman dao (tao) demon duch filozofia spirytyzm dusza eschatologia fundamentalizm religijny kosmogonia kult magia mana manitu mistycyzm mit profanum reinkarnacja sacrum sekta spirytyzm symbol synkretyzm religijny tabu teofania teogonia totem transcendencja wróżenie zakon zakon mniszy zaświaty

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne