Al-Idrisi

Al-Idrisi
‏الإدريسي‎
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi

Data i miejsce urodzenia

1100
Ceuta

Data śmierci

1166

Zawód, zajęcie

geograf, kartograf, podróżnik

Tabula Idrisiana

Al-Idrisi (arab. ‏الإدريسي‎; ur. 1100 w Ceucie, zm. 1166), dawniej także Edrisi, właściwie Abu Abd Allah Muhammad al-Idrisi – arabski kartograf, geograf i podróżnik działający na dworze króla Sycylii Rogera II.

Historia

W roku 1138 król zlecił al-Idrisiemu stworzenie geograficznego opisu świata zawierającego całą wiedzę o położeniu krajów, rzek, gór, miast i dróg znanego świata oraz jego przedstawienie na mapie Ziemi w rzucie płaskim. Zadanie to ukończył po 15 latach, w 1154 roku, tworząc wielką mapę świata o orientacji południowej, zwaną Księgą Rogera (łac. Tabula Rogeriana lub Tabula Idrisiana). Geograf zamieścił w niej również informacje o Polsce, którą nazwał Buluniia (z łac. Polonia – Polska), wymieniając jej ważniejsze miasta, m.in. Kraków, Gniezno, Wrocław, Sieradz, Łęczycę oraz Santok:[1]

Co się tyczy ziemi B(u)luniia, która jest krajem wiedzy i mędrców rumijskich (ar-Rum)[a], wspomnieliśmy ją już poprzednio. Jest to kraj o pięknej ziemi, urodzajny, obfitujący w źródła i w rzeki, o ciągnących się bez przerwy prowincjach i dużych miastach, bogaty we wsie i domostwa... Posiada on winnice, oliwki i mnogie drzewa różnych gatunków owoców. Do miast jego należą: Ikraku, G(i)nazna, -r(a)t(i)-slaba, S(i)rad(i)ja, N(u)grada, S(i)tnu[b][2] Wszystkie one są sławnymi stolicami i silnymi centrami, w których zebrane są dostatki rozmaitych krajów. Prócz tego zażywają one szacunku, ponieważ przebywają w nich uczeni wykształceni w dziedzinach nauk i zaznajomieni ze swymi zawodami. Co się tyczy miasta (I)kraku, miasta G(i)nazna i reszty jej (Bulunji) wspomnianych miast, są to miejscowości o blisko siebie stojących budowlach... Ze wszystkich stron otaczają ją góry ciągnące się nieprzerwanie i oddzielające ją od kraju S(a)sun(i)ja (Saksonia), kraju B(u)amija (Bohemia=Czechy) i kraju ar-Rusija (Ruś)[3][4].

Dzieła Idrisiego, w szczególności Księgę Rogera, opisał po II wojnie światowej w swojej rozprawie habilitacyjnej profesor Tadeusz Lewicki[5].

Przypisy

  1. ↑ Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle Księgi Rogera geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz.I, Polska Akademia Nauk. Komitet Orientalistyczny, PWN, Kraków 1945.
  2. ↑ Aleksander Gieysztor, Chapter VII: Trade and Industry in Eastern Europe before 1200 [w:] Michael Moïssey Postan, Edward Miller (red.), The Cambridge Economic History of Europe: Trade and industry in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1987, s. 502 (ang.)
  3. ↑ Dzieje Wielkopolski w wypisach, PZWS, Warszawa 1963, str. 41-43
  4. ↑ Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle Księgi Rogera geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz.I, Kraków 1945, s. 142-143
  5. ↑ Wspomnienie o Profesorze Tadeuszu Lewickim (1906-1992)

Uwagi

  1. ↑ „Rumijskich” znaczy romańskich – rzymskich tj. chrześcijańskich.
  2. ↑ Kraków, Gniezno, Wrocław, Sieradz, Łęczyca (jako Nowy Gród) oraz Santok.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Al-Idrisi, Sayr mulhimah min al-Sharq wa-al-Gharb.png
An imaginary sketch representing Muslim Geographer Abu Abdullah Muhammad al-Idrisi.
TabulaRogeriana.jpg
Copy of Al Idrisi Tabula Rogeriana with arabic names translitterated into the roman alphabet. The original has north at the bottom, so it appears "upside down". Please do not rotate it to have north at the top, as we seek to preserve the original.