Aleksander Szymański (1927–2017)
 | |
 major | |
| Data i miejsce urodzenia | 12 grudnia 1927 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 27 grudnia 2017 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | Oddział Dyspozycyjny „DW” Komendy Obwodu AK Przemyśl „Polana” |
| Odznaczenia | |
       | |
Aleksander Szymański ps. „Korab” (ur. 12 grudnia 1927 w Przemyślu; zm. 27 grudnia 2017 w Rzeszowie[1][2]) – major Armii Krajowej w stanie spoczynku, więzień obozów KL Auschwitz i KL Mauthausen-Gusen.
Życiorys
W czasie okupacji niemieckiej należał do Oddziału Dyspozycyjnego „DW” Komendy Obwodu AK Przemyśl „Polana”. Jako 15-letni uczeń drugiej klasy Liceum Handlowego został aresztowany 20 września 1943 r. za roznoszenie nielegalnej prasy i przenoszenie meldunków między dowódcami placówek ZWZ-AK na odcinku Przeworsk-Jarosław-Przemyśl[3], przetransportowany do więzienia w Tarnowie, skąd trafił do KL Auschwitz, gdzie otrzymał nr 153401; pracował przy rowach melioracyjnych[3]. Pod koniec 1943 r. – po dwóch miesiącach pobytu w KL Auschwitz – przeniesiony do KL Mauthausen-Gusen, gdzie pracował początkowo w kamieniołomach Gusen, a później w fabryce Messerschmitta (Drogę z Mauthausen do Gusen – obozu pracy przymusowej, gdzie więźniowie pracowali w kamieniołomach – przebyliśmy tylko w bieliźnie i drewnianych trepach, był to początek grudnia, temperatura spadła do minus 10 stopni C, a szliśmy przez Alpy. Znowu przeszliśmy przez łaźnię, otrzymaliśmy numery i przydział do pracy. Zostałem skierowany do kamieniołomów, skąd mało kto wracał żywy. Pracowałem tam tylko przez miesiąc. Dzięki pomocy oficera rez. Kazimierza Strusia zostałem przeniesiony do pracy w fabryce Messerschmitta i zajmowałem się przygotowywaniem kadłubów do produkcji samolotów. Pracowaliśmy dwanaście godzin na dobę[3]). W KL Mauthausen-Gusen przebywał aż do wyzwolenia 5 maja 1945 r.[4] Był członkiem Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK od założenia w 1990 r.[5] Pełnił obowiązki Prezesa Okręgu od 1995 r. do października 2017[6]. 1 lipca 2015 r. mianowany na stopień majora[7].
Odznaczenia i nagrody
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Partyzancki
- Krzyż Oświęcimski
- Krzyż Armii Krajowej
- nagroda honorowa „Świadek Historii”[8].
Przypisy
- ↑ Zmarł mjr w st. spocz. Aleksander Szymański. ipn.gov.pl. [dostęp 2017-12-28].
- ↑ Pożegnanie majora Aleksandra Szymańskiego, żołnierza AK, rzeszow.tvp.pl [dostęp 2018-02-23].
- ↑ a b c Strona Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK. akrzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-18)]., rozmowa z A. Szymańskim przeprowadzona przez Agnieszkę Iwaszek, dostęp 18.11.2016 r., g. 2:19
- ↑ Aleksander Szymański, Godzina Wyzwolenia w: Biuletyn Informacyjny Okręgu Podkarpackiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, nr 2 (1) 2013, ss.20-24 – artykuł A. Szymańskiego opisujący moment wyzwolenia KL Mauthausen-Gusen.
- ↑ Strona Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK. akrzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-18)]., dostęp 18.11.2016, g. 1:53.
- ↑ [1]
- ↑ Strona Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK. akrzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-18)]., dostęp 18.11.2016, g. 1:57.
- ↑ Uroczystość wręczenia Nagrody Honorowej „Świadek Historii” – Rzeszów, Filharmonia Podkarpacka, 2 grudnia 2014. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-26]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Chicku, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aleksander Szymański podczas wręczenia awansów, Rzeszów, 1 lipca 2015 r.
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Baretka: Krzyż Oświęcimski
Baretka: Krzyż Partyzancki
Autor: Chicku, Licencja: CC BY-SA 4.0
Podczas 25-lecia Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK