Archidiecezja łódzka

Archidiecezja Łódzka

łac. Archidioecesis Lodziensis

Archikatedra św. Stanisława Kostki w Łodzi
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Siedziba	Łódź ul. ks. I. Skorupki 3, 90-458 Łódź
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Łódzka
Archikatedra	św. Stanisława Kostki
Biskup diecezjalny	Grzegorz Ryś (metropolita łódzki)
Biskup pomocniczy	Ireneusz Pękalski Marek Marczak
Biskup senior	Władysław Ziółek
Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych	1,35 mln
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	744 569 175
Liczba osób zakonnych	485
Liczba dekanatów	27
Liczba parafii	219 (65 łódzkich)
Powierzchnia	5200 km²
51°44′55,75″N 19°27′34,59″E/51,748819 19,459608
Strona internetowa

Herb Archidiecezji łódzkiej

Typ herbu	diecezjalny

Archidiecezja łódzka (łac. Archidioecesis Lodziensis) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim. Ustanowiona diecezją 10 grudnia 1920 przez papieża Benedykta XV, archidiecezją podległą bezpośrednio Stolicy Apostolskiej przez Jana Pawła II 25 marca 1992 bullą „Totus Tuus Poloniae Populus” (z łac. „Cały Twój lud w Polsce”). Jan Paweł II 24 lutego 2004 ustanowił metropolię łódzką, w skład której wchodzi archidiecezja łódzka i diecezja łowicka.

Historia

Kościoły na ziemi łódzkiej istnieją od XI wieku, jak choćby w Inowłodzu czy w Tumie. Pierwszy kościół w Łodzi powstał w latach 1364–1366, jednak pierwsza wzmianka o kościele parafialnym pochodzi z 1424 r. Najpierw Łódź należała do diecezji gnieźnieńskiej, od 1765 r. – włocławskiej, a od 1818 r. do warszawskiej. Dopiero 10 grudnia 1920 r. papież Benedykt XV bullą Christi Domini powołał do życia diecezję łódzką, która liczyła 5 dekanatów, 67 parafii, 126 księży i przeszło 500 tys. wiernych^[2]. Pierwszym ordynariuszem został 11 kwietnia 1921 r. ks. Wincenty Tymieniecki. W 1925 roku Pius XI wprowadził nową administrację w kościele polskim, wynikiem czego było poszerzenie diecezji łódzkiej, która od tego czasu liczyła 105 parafii, 195 księży i blisko milion wiernych. W 1934 r. po śmierci Wincentego Tymienieckiego, nowym ordynariuszem został ks. Włodzimierz Jasiński. Kiedy w 1939 r. wybuchła wojna, wiadomym było, że działalność katolicka będzie zabroniona, większość księży wywieziono do obozu w Dachau. W latach 1939–1945 zginęło w sumie 155 księży z diecezji łódzkiej. Po wojnie rezygnację z urzędu ordynariusza złożył bp Jasiński, jego następcą został ks. Michał Klepacz, który sprawował rządy do 1967 r. Jego następcą został ks. Józef Rozwadowski. W 1986 r. przeszedł na emeryturę, a jego urząd przejął bp Władysław Ziółek. 13 czerwca 1987 r., w ramach II Krajowego Kongresu Eucharystycznego Łódź odwiedził Jan Paweł II. Papież ten, przez reformę administracyjną Kościoła w Polsce wprowadzoną 25 marca 1992 r. bullą Totus Tuus Poloniae populus podniósł Łódź do rangi arcybiskupstwa.

Archidiecezja łódzka jest jedną z diecezji, które mają najmniej praktykujących wiernych w Polsce. Według danych za 2013 rok Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego wskaźnik wiernych uczestniczących w tej diecezji w niedzielnych mszach (dominicantes) wyniósł 26,5%, co plasuje ją na trzecim od końca miejscu pod tym względem^[a]. Natomiast wskaźnik przyjmujących komunię św. w tymże roku wyniósł 11,6%^[b][3].

Wśród świętych i błogosławionych związanych z ziemią łódzką i archidiecezją są:

• św. Faustyna Kowalska – zakonnica, apostołka Miłosierdzia Bożego, mistyczka i wizjonerka, mieszkała w Łodzi w latach 1922-1924, gdzie na skutek objawień Pana Jezusa podjęła decyzję o wstąpieniu do zakonu, oficjalna patronka miasta Łodzi
• św. Urszula Ledóchowska – założycielka Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego, wychowawczyni dzieci i młodzieży, w latach dwudziestych XX wieku pracowała i posługiwała w Łodzi, gdzie zainicjowała Dziecięcą Krucjatę Eucharystyczną
• św. Maksymilian Maria Kolbe – franciszkanin konwentualny, męczennik II wojny światowej, w dzieciństwie mieszkał w Łodzi i Pabianicach
• bł. Rafał Chyliński – zakonnik, opiekun ubogich i chorych, zmarły w Łagiewnikach (obecnie dzielnica Łodzi)
• bł. Maria Karłowska – założycielka Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, opiekunka ubogich, posługiwała wśród prostytutek, na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku pracowała i posługiwała w Łodzi, uhonorowana w 1928 roku Złotym Krzyżem Zasługi za działalność społeczną
• bł. Anastazy Pankiewicz – bernardyn, założyciel Zgromadzenia Sióstr Antonianek, budowniczy i przeor klasztoru franciszkanów w Łodzi na osiedlu Doły, męczennik II wojny światowej
• bł. Herman Stępień – franciszkanin konwentualny, pochodzący z Łodzi (parafia Podwyższenia Krzyża świętego), gorliwy duszpasterz,
• bł ks. Michał Woźniak - na początku XX wieku był jednym z wikariuszy Parafii Podwyższenia Świętego Krzyża w Łodzi, męczennik II wojny światowej

Biskupi

Grzegorz Ryś – metropolita łódzki

Biskup diecezjalny

• abp Grzegorz Ryś – metropolita łódzki od 2017

Biskupi pomocniczy

• bp Ireneusz Pękalski (wikariusz generalny) – od 2000
• bp Marek Marczak (wikariusz generalny) – od 2015

Biskup senior

• abp Władysław Ziółek – biskup diecezjalny w latach 1986–2012 (arcybiskup od 1992, metropolita od 2004), senior od 2012

Instytucje

• Kuria metropolitalna
• Sąd diecezjalny
• Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
• Łódzka kapituła katedralna
• Caritas Archidiecezji Łódzkiej
• Dom księży emerytów
• Archiwum archidiecezjalne
• Muzeum archidiecezjalne
• Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie

Protonotariusze apostolscy

• ks. infułat Andrzej Dąbrowski
• ks. infułat Józef Fijałkowski – wikariusz biskupi (od 2005)
• ks. infułat Jan Sobczak (od 2000)

Duchowni

Główna świątynia

• Archikatedra w Łodzi (rocznica poświęcenia: 15 października)

Patroni

• Główny patron: Św. Józef Oblubieniec Najświętszej Dziewicy
• Święty Andrzej Bobola, męczennik
• Święty Stanisław Kostka
• Święta Faustyna Kowalska, patronka Łodzi

Zobacz też

• Biskupi łódzcy
• Pałac biskupi w Łodzi
• Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ks. Witold Zdaniewicz, Ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 379–396) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2
• Ziółkowska A., Diecezja łódzka i jej biskupi, Łódź: DWŁ, 1987, ISBN 83-85022-00-7
• Archidiecezja łódzka w bazie catholic-hierarchy.org (ang.)
• https://www.archidiecezja.lodz.pl/