Armia „Lublin”

Armia „Lublin”
Ilustracja
„Pierwsza” bitwa pod Tomaszowem Lubelskim – położenie oddziałów 17–18 września
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie4 września 1939
Rozformowanie20 września 1939
Nazwa wyróżniającaLublin
Dowódcy
Pierwszygen. dyw. Tadeusz Piskor
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnychlądowe
PodległośćNaczelne Dowództwo

Armia „Lublin”związek operacyjny Wojska Polskiego improwizowany w czasie kampanii wrześniowej 1939.

Polskie plany wojenne (operacyjny „Zachód” i mobilizacyjny „W”) nie przewidywały utworzenia armii dla obrony Wisły. Utworzona 4 września 1939 roku do obrony środkowej Wisły między Karczewem a Sandomierzem[1], jako związek operacyjny właściwie nie funkcjonowała. Trzonem miała być Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa wzmocniona wycofującymi się za Wisłę oddziałami Armii „Prusy”. W rzeczywistości rozbite oddziały armii „Prusy”, nie przedstawiające dużej wartości bojowej, zostały wycofane z linii Wisły w rejon Chełma dla reorganizacji i utworzenia Frontu Północnego, a Armia „Lublin” otrzymała tylko 39 DP rez., improwizowaną grupę „Sandomierz” i nieliczne nadające się do obsadzenia Wisły jednostki Armii „Prusy” włączone do Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej.

Armia prowadziła walki z Niemcami od 8 września, gdy pierwsze oddziały niemieckie dokonały prób przedarcia się przez Wisłę pod Górą Kalwarią, Maciejowicami i Dęblinem. Do 12 września Niemcy nie forsowali rzeki, angażując się w likwidację resztek Armii „Prusy” i walki nad Bzurą. Jednak już pierwsze uderzenia 12 września zwiastowały klęskę armii. Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa, mając zbyt mało sił do obsadzenia rzeki, musiała od 13 września stopniowo ustępować spod Annopola i Solca, zerwała się styczność brygady z 39 DP rez. 15 września wobec rozkazu odwrotu na przedmoście rumuńskie armia wycofała się w rejon Kraśnika, pozostawiając bataliony osłonowe w Lublinie.

39 DP rez., zbyt oddalona od Kraśnika, została oddana do dyspozycji Frontu Północnego. Na południe od Kraśnika armia połączyła się z armią „Kraków” i jako jednolite zgrupowanie uczestniczyła w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim 18–20 września. Tam skapitulowała wobec braku możliwości przebicia się na południe.

Organizacja armii i obsada personalna jej dowództwa

gen. dyw. Tadeusz Piskor
Pomnik Żołnierzom Września 1939 Armii Lublin i Kraków w Tomaszowie Lubelskim
Pomnik Żołnierzom Września 1939 Armii Kraków i Armii Lublin w Tomaszowie Lubelskim
Pomnik Żołnierzom Września 1939 Armii Kraków, Armii Lublin, Frontu Północnego, tył pomnika
Bohaterom obronnych walk od 17 do 27 września 1939 pod Tomaszowem Lubelskim
Tablica pamięci żołnierzy Armii Kraków i Armii Lublin w bitwie o Tomaszów Lubelski 1939
Cmentarz Wojenny 1939 żołnierzy Armii Kraków i Armii Lublin w Tomaszowie Lubelskim

Dowództwo

  • Dowódca armii gen. dyw. Tadeusz Ludwik Piskor
  • dowódca saperów – ppłk dypl. sap. Józef Ziętkiewicz
  • dowódca lotnictwa i OPL – płk obs. Stefan Sznuk (nie dotarł)
  • szef służby duszpasterskiej – ks. proboszcz dr Edward Nowak

Sztab

  • szef sztabu – płk dypl. Jerzy Aleksander Zawisza
  • szef oddziału II – mjr Edward Niedzielski
  • oficer Oddziału II – kpt. dypl. w st. spocz. Tadeusz Wardejn-Zagórski
  • szef oddziału III – mjr art. Tadeusz Paschalski
  • oficer Oddziału III – kpt. dypl. Wojciech Borzobohaty (od 12 IX)
  • dowódca łączności – mjr Tadeusz Józef Jan Jakubowski
  • kwatermistrz – mjr dypl. Zygmunt Szatkowski
  • szef sanitarny – płk lek. dr Bolesław Błażejewski

Ordre de Bataille

Przypisy

Bibliografia

  • Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 7, Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939 : organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975.
  • Eugeniusz Kozłowski (red.): Wojna obronna Polski 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06314-1.
  • Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Wacław Stachiewicz: Wierności dochować żołnierskiej: przygotowania wojenne w Polsce 1935-1939 oraz kampania 1939 w relacjach i rozważaniach szefa Sztabu Głównego i szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 1998. ISBN 83-86678-71-2.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Tablica pamięci żołnierzy Armii Kraków i Armii Lublin w bitwie o Tomaszów Lubelski 1939.jpg
Autor: Taddek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica pamięci żołnierzy Armii Kraków i Armii Lublin w bitwie o Tomaszów Lubelski w 1939 podczas Wojny Obronnej Polski przeciwko Niemcom hitlerowskim. Kościół w Tomaszowie Lubelskim, Polska.
Pomnik Żołnierzom Września 1939 w Tomaszowie Lubelskim tył pomnika.jpg
Autor: Taddek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Żołnierzom Września 1939 w Tomaszowie Lubelskim, tył pomnika. Wojna Obronna Polski 1939 przeciwko Niemcom hitlerowskim.
Bitwa tomaszow lub 1.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bitwa pod Tomaszowem Lubelskim "Pierwsza" - położenie oddziałów 17-18.09.1039
Tadeusz Piskor.jpg
Zdjęcie gen. dyw. Tadeusza Piskora.
Bohaterom obronnych walk od 17 do 27 września 1939 pod Tomaszowem Lubelskim.jpg
Autor: Taddek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bohaterom obronnych walk od 17 do 27 września 1939 pod Tomaszowem Lubelskim. Wojna Obronna Polski 1939 przeciwko Niemcom hitlerowskim.
Pomnik Żołnierzom Września 1939 w Tomaszowie Lubelskim.jpg
Autor: Taddek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Żołnierzom Września 1939 w Tomaszowie Lubelskim, w województwie lubelskim. Wojna Obronna Polski 1939 przeciwko Niemcom hitlerowskim.
02 Cmentarz Wojenny 1939 Tomaszowie Lubelskim.jpg
Autor: Taddek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz Wojenny 1939 r. z II wojny światowej w Tomaszowie Lubelskim. Wojna Obronna Polski 1939 przeciwko Niemcom hitlerowskim.
Army Nato.png
Standard NATO code for a friendly army (3 army corps).