Austroslawizm

Mapa etnograficzna Cesarstwa Austrii, 1855

Austroslawizm − projekt wysunięty w połowie XIX wieku przez czeskich działaczy obozu narodowego (m.in. Františka Palackiego^[1]), oficjalnie przedstawiony w 1848 roku na Zjeździe Słowiańskim w Pradze, w którym wzięła udział duża liczba Polaków^[2].

Historia

Program zakładał zmianę charakteru państwa austriackiego w federację równouprawnionych narodów pod berłem Habsburgów i zwiększenie wpływu przedstawicieli narodów słowiańskich na rządy państwem^[2]. Postulowano również stworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju narodów słowiańskich^[1]. Austroslawizm przeciwstawiał się rosyjskiemu panslawizmowi^[2], jak i hegemonii Niemców w monarchii. Ostatecznie nastąpił jednak upadek znaczenia austroslawizmu, w wyniku przyjęcia przez Palackiego i związaną z nim partię stanowiska prorosyjskiego, niechęci Polaków z Galicji do programu oraz zwycięstwa koncepcji dualizmu austro-węgierskiego^[1].

Wskutek powstania Austro-Węgier, w miejsce terminu austroslawizm w Czechach pojawiło się pojęcie trializmu, zakładającego przemianę dualistycznej monarchii Austro-Węgierskiej w trialistyczną austro-węgiersko-słowiańską. Zgodnie z tą koncepcją, monarcha – obok tytułu cesarza Austrii i tytułu apostolskiego króla Węgier – miał używać również tytułu króla Czech. Stolicą części słowiańskiej, obejmującej wszystkie terytoria zamieszkane przez narody słowiańskie miała zostać Praga. Poza Czechami, zwolennikami koncepcji austroslawizmu byli również Słoweńcy i Chorwaci.

Przypisy