Barack Obama

Barack Obama
Ilustracja
Barack Obama (2012)
Pełne imię i nazwisko

Barack Hussein Obama II

Data i miejsce urodzenia

4 sierpnia 1961
Honolulu

44. prezydent Stanów Zjednoczonych
Okres

od 20 stycznia 2009
do 20 stycznia 2017

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna

Pierwsza dama

Michelle Obama

Wiceprezydent

Joe Biden

Poprzednik

George W. Bush

Następca

Donald Trump

Senator Stanów Zjednoczonych z Illinois
Okres

od 3 stycznia 2005
do 16 listopada 2008

Poprzednik

Peter G. Fitzgerald

Następca

Roland Burris

Faksymile
Odznaczenia
Nobel prize medal.svg Pokojowa Nagroda Nobla
Wielki Łańcuch Orderu Sikatuny (Filipiny)

Barack Hussein Obama II (wym. /bəˈrɑ:k hu:ˈseɪn oʊˈbɑ:mə/ ( odsłuchaj), ur. 4 sierpnia 1961 w Honolulu[1][2]) – amerykański polityk, demokrata, 44. prezydent Stanów Zjednoczonych, w latach 2005–2008 senator ze stanu Illinois, zwycięzca wyborów prezydenckich w 2008[3] i ponownie w 2012[4].

Jest laureatem Pokojowej Nagrody Nobla za rok 2009 za wysiłki w celu ograniczenia arsenałów nuklearnych i pracę na rzecz pokoju na świecie[5][6]; Człowiek Roku tygodnika „Time” w 2008[7] i 2012[8].

Życiorys

Młodość

Urodził się 4 sierpnia 1961 w Kapi’olani Medical Center for Women & Children w Honolulu. Jego ojciec, Barack Obama Sr., wywodzący się z afrykańskiego ludu Luo, urodził się w kenijskiej prowincji Nyanza, a matka, Ann Dunham, mająca korzenie głównie angielskie, z domieszką niemieckich, szwajcarskich, szkockich, walijskich i irlandzkich – w Wichicie w stanie Kansas[9][10]. Jego rodzice poznali się w 1960 na Uniwersytecie Hawajskim w Manoa, gdzie Barack senior studiował dzięki stypendium dla zagranicznych studentów[9][11], a następnie wzięli ślub 2 lutego 1961, jednak rozeszli się, gdy ich syn miał dwa lata, a w 1964 doszło do ich rozwodu[12]. Jego ojciec kontynuował studia doktoranckie na Uniwersytecie Harvarda, po czym wrócił do Kenii, gdzie w 1982 zmarł w wypadku samochodowym[13]. Z kolei matka Obamy w 1966 wyszła powtórnie za mąż, tym razem za Lolo Soetoro z Indonezji, po czym w 1967 wraz z rodziną przeprowadziła się do Dżakarty[14]. Para miała jedną córkę, Mayę (oprócz niej Obama ma też rodzeństwo ze strony ojca – dwie siostry i pięciu braci)[15]). Rozwiedli się w latach 70., a w 1987 Soetoro zmarł z powodu choroby wątroby[16].

Obama w dzieciństwie i okresie dorastania nazywany był „Barry”[17][18]. Od 6. do 10. roku życia mieszkał z matką w Dżakarcie i chodził do tamtejszej szkoły, w której lekcje prowadzone były w języku indonezyjskim[19][20] (według słów ambasadora indonezyjskiego w USA Obama wciąż dość dobrze mówi w tym języku[21]). W 1971 wrócił do Honolulu, gdzie zamieszkał z dziadkami ze strony matki, Madelyn i Stanleyem Dunhamami, oraz uczęszczał do prywatnej Punahou School[14], którą ukończył w 1979. Według słów Obamy przyjęcie go do tej placówki dla jego dziadków „oznajmiało początek czegoś wielkiego, podniesienie statusu rodziny”[22].

Ann Dunham wróciła na Hawaje w 1972, a w 1977 znów wyjechała do Indonezji, gdzie prowadziła antropologiczne badania terenowe. W 1994 powróciła na Hawaje, a w następnym roku zmarła na raka jajnika, kilka miesięcy po wydaniu przez Obamę autobiograficznej książki Dreams from My Father[23] (pol. Odziedziczone marzenia: spadek po moim ojcu). Wiedzę o ojcu, którego później widział tylko raz, podczas krótkiej wizyty w 1971, czerpał głównie z rodzinnych opowieści i fotografii[13]. O wczesnym dzieciństwie pisał: „To, że mój ojciec nie przypominał ludzi wokół mnie, że był czarny jak smoła, a moja matka biała jak mleko, było ledwo co rejestrowane przez mój umysł”[24]. W sierpniu 2006 wraz z żoną i córkami wspólnie odwiedził miejsce narodzin ojca, wioskę nieopodal Kisumu w zachodniej, rolniczej części Kenii[25][26].

Podczas jednego ze spotkań ze studentami w 2007 przyznał się, że jako nastolatek w średniej szkole miał okres słabości, w którym spożywał alkohol, palił marihuanę i próbował kokainy, aby „wypchnąć z umysłu pytania o to, kim jest”. Sam krytycznie odnosi się do tego okresu, twierdząc, że była to strata czasu[27]. Po szkole średniej przeprowadził się do Los Angeles, gdzie przez dwa lata studiował na Occidental College[28][29], po czym przeniósł się na Columbia University w Nowym Jorku na kierunek politologia ze specjalizacją stosunki międzynarodowe[30]. Stopień licencjata (ang. bachelor degree) zdobył w 1983. Następnie pracował w Business International Corporation i New York Public Interest Research Group, po czym przeniósł się do Chicago, gdzie podjął pracę jako działacz społeczny[31]. Jako dyrektor projektu rozwijających się społeczności pracował z mało zarabiającymi mieszkańcami Roseland w Chicago i zajmował się budownictwem społecznym w Altgeld Gardens[32][33]. W 1988 rozpoczął studia w Harvard Law School[34][35], w 1990 został wybrany na prezesa „Harvard Law Review”, prestiżowego miesięcznika prawniczego redagowanego przez niezależną grupę studentów, jako pierwszy Afroamerykanin w jego 103-letniej historii[36][37], a w rok później uzyskał magistra praw (łac.: Juris Doctor)[38] magna cum laude[39]. Jeszcze w trakcie studiów w 1988 odbył wakacyjne praktyki w kancelarii prawniczej Sidley & Austin[40].

Powróciwszy do Chicago, działał na rzecz rejestracji głosujących[39]. Jako prawnik w kancelarii Miner, Barnhill & Galland w latach 1993–1996 reprezentował działaczy społecznych oraz wnoszących sprawy o dyskryminację i naruszenie Voting Rights Act[41]. Poza tym prowadził zajęcia na temat rasizmu oraz wykładał prawo konstytucyjne na University of Chicago Law School od 1993 do 2004, kiedy to został wybrany do Senatu[42][43].

Legislatura stanowa

W 1996 został wybrany do stanowego senatu Iliinois z 13. dystryktu Chicago[44]. W 1998 i 2002 został ponownie wybrany do senatu stanowego, a w listopadzie 2004 zrezygnował z mandatu, kiedy to został wybrany do Senatu Stanów Zjednoczonych[45].

Jako senator stanowy wywalczył poparcie obu partii dla ustaw dotyczących opieki zdrowotnej i korupcji[46]. Przedłożył ustawę na rzecz ulg podatkowych dla ludzi o niskich dochodach, współpracował przy projekcie reformy opieki społecznej i promował zwiększenie subsydiów na opiekę nad dziećmi[47][48]. Dzięki niemu przegłosowano też ustawy: nakazującą nagrywanie na wideo przesłuchań w sprawie zabójstw i odnotowywanie przez policjantów rasy zatrzymywanych kierowców, aby monitorować, czy kontrole nie są dokonywane w oparciu o rasę[47].

W 2000 ubiegał się o nominację partyjną w wyborach do Izby Reprezentantów USA z pierwszego okręgu stanu Illinois, której nie uzyskał, przegrywając z partyjnym rywalem, ubiegającym się o piątą kadencję, Bobbym Rushem[49][50], współzałożycielem tamtejszego oddziału radykalnej Partii Czarnych Panter. Podczas kampanii przed wyborami do Senatu krajowego w 2004 zdobył poparcie oddziału Fraternal Order of Police z Illinois, którego prezes pochwalił Obamę za aktywną współpracę z organizacjami policyjnymi odnośnie do reform w sprawie kary śmierci[51][52]. Wyborczy przeciwnicy reprezentujący ruch pro-choice w Partii Demokratycznej, jak i przeciwnik z ruchu pro-life z Partii Republikańskiej skrytykowali go za serię głosów wstrzymujących się i przeciw w kwestii aborcji w późnej fazie ciąży i powiadamiania o zabiegu rodziców małoletniej ciężarnej[53].

Mowa przewodnia na Narodowej Konwencji Demokratów 2004

Pozostając senatorem stanowym, napisał i wygłosił mowę przewodnią Narodowej Konwencji Demokratów 2004, która odbyła się 27 lipca 2004 w Bostonie[54]. Opisawszy doświadczenia dziadka ze strony matki jako weterana II wojny światowej, beneficjenta programów Federal Housing Administration (w ramach New Dealu) i G.I. Billu (skupiającego się na dawaniu powracającym z wojny żołnierzom szansy na zdobycie wykształcenia), powiedział:

Nie, ludzie nie oczekują, że rząd rozwiąże wszystkie ich problemy. Ale czują, głęboko w kościach, że przy zmianie priorytetów możemy się upewnić, że każde dziecko w Ameryce ma przyzwoity start w życiu i że drzwi szansy pozostaną otwarte dla wszystkich. Wiedzą, że możemy sobie poradzić lepiej. I chcą tego wyboru[55].

Krytykując administrację George’a W. Busha i jej podejście do wojny w Iraku, Obama mówił o kapralu Marines Seamusie Ahernie z East Moline w Illinois, pytając, „czy służymy mu równie dobrze, jak on służy nam?” i dalej:

Kiedy wysyłamy naszych młodych mężczyzn i kobiety na niebezpieczeństwo, jesteśmy zobowiązani do niefałszowania liczb i nieukrywania prawdy o miejscu, do którego jadą, do troski o ich rodziny, gdy ich [tj. żołnierzy] tu nie ma, do dbania o żołnierzy po ich powrocie i do tego, by nigdy, przenigdy nie iść na wojnę bez wystarczającej ilości wojsk, by ją wygrać i zasłużyć na szacunek świata[55].

Mówił też o jedności narodowej:

Eksperci lubią szatkować nasz kraj na czerwone stany i niebieskie stany, czerwone dla Republikanów, niebieskie dla Demokratów. Ale dla nich też mam wiadomość. Czcimy wspaniałego Boga w niebieskich stanach i nie lubimy agentów federalnych szperających po naszych bibliotekach w czerwonych stanach. Trenujemy Małą Ligę w niebieskich stanach i mamy gejowskich przyjaciół w czerwonych stanach. Są patrioci, którzy sprzeciwiali się wojnie w Iraku i patrioci, którzy ją poparli. Jesteśmy jednym narodem, wszyscy przyrzekaliśmy wierność gwiazdom i pasom, wszyscy bronimy Stanów Zjednoczonych Ameryki[55].

Mowa przedstawiła Obamę większości Amerykanów, a jej entuzjastyczne przyjęcie na konwencji i obszerne relacje w mediach szybko zapewniły mu status gwiazdy[56][57]. Felietonista Jimmy Breslin wówczas przewidział, że Obama będzie się ubiegał o prezydenturę[58].

Kampania do Senatu

W 2003 zaczął ubiegać się o miejsce w Senacie zwolnione przez Republikanina Petera Fitzgeralda[59]. We wczesnych sondażach plasował się za milionerem Blairem Hullem (którego popularność jednak ucierpiała wskutek podejrzeń o stosowanie przemocy wobec rodziny[60]) i Kontrolerem Finansów Stanu Illinois Danielem Hynesem[60]. Kandydatura Obamy została wsparta kampanią reklamową wykorzystującą zdjęcia wówczas już nieżyjącego burmistrza Chicago, Harolda Washingtona (pierwszego czarnoskórego burmistrza tego miasta) i senatora Paula Simona, a także poparciem ze strony córki Simona oraz wielkich dzienników: „Chicago Tribune” i „Chicago Sun-Times”[61]. W marcowych prawyborach zdobył ponad 52% głosów, z przewagą 29 punktów procentowych nad Hynesem[62].

Spodziewano się, że jego rywalem będzie zwycięzca prawyborów republikańskich, Jack Ryan, ale ten wycofał się w czerwcu 2004 w związku z oskarżeniem przez byłą żonę, aktorkę Jeri Ryan, o molestowanie seksualne[63]. W sierpniu 2004, mniej niż trzy miesiące przed dniem wyborów, nominację Republikanów na miejsce Ryana otrzymał Alan Keyes[64], długoletni mieszkaniec stanu Maryland, który oficjalnie został mieszkańcem Illinois przy okazji tejże nominacji[65]. W trzech debatach telewizyjnych Obama i Keyes wymieniali się odmiennymi poglądami na temat badań nad komórkami macierzystymi, aborcji, prawa do posiadania broni, talonów szkolnych (ang. school voucher; certyfikat dający rodzicom możliwość płacenia za edukację dzieci w wybranej, nie przydzielonej szkole) i cięć podatkowych[66].

W listopadowych wyborach zdobył 70% głosów, odnosząc najwyższe zwycięstwo wyborcze w historii stanu Illinois[67][68].

Kariera w Senacie

4 stycznia 205 został zaprzysiężony na senatora[69]. Debiutując na politycznej scenie Waszyngtonu, zebrał zespół renomowanych doradców specjalizujących się w zagadnieniach przekraczających wymagania wobec służącego pierwszą kadencję senatora[70][71]. Wśród nowo zatrudnionych w jego ekipie znaleźli się Pete Rouse, były szef sztabu lidera Demokratów w senacie Toma Daschle’a (również jako szef sztabu) i ekonomistka Karen Kornbluh, była zastępczyni szefa sztabu sekretarza skarbu Roberta Rubina (jako dyrektor ds. politycznych)[72][73]. Wśród jego kluczowych doradców byli Samantha Power, specjalizująca się w kwestiach praw człowieka i ludobójstw, a także byli członkowie administracji Billa Clintona: Anthony Lake i Susan Rice[74][75].

Działał w czterech komisjach senackich: spraw zagranicznych, zdrowia, edukacji i pracy, bezpieczeństwa wewnętrznego oraz do spraw weteranów. Był też przewodniczącym podkomisji ds. europejskich w komisji spraw zagranicznych od 2007 i członkiem Afroamerykańskiego Lobby w Kongresie (ang.: Congressional Black Caucus)[76][77].

109. Kongres

Odegrał znaczącą rolę w staraniach Senatu o zwiększenie ochrony granic i reformę praw imigracyjnych. W 2005 poparł ustawę Secure America and Orderly Immigration Act przedstawioną przez republikańskiego senatora z Arizony, Johna McCaina[78]. Później dodał trzy poprawki do Comprehensive Immigration Reform Act, która została zatwierdzona przez Senat w maju 2006, ale nie uzyskała większości głosów w Izbie Reprezentantów[79][80]. We wrześniu 2006 poparł pokrewną ustawę, Secure Fence Act, na mocy której miało być wybudowane ogrodzenie i inne instalacje bezpieczeństwa na granicy USA z Meksykiem[81]. Prezydent Bush podpisał ustawę miesiąc później, nazywając ją „ważnym krokiem w kierunku reformy imigracyjnej”[82].

Współpracując najpierw z senatorem Dickiem Lugarem (R-IN), a następnie z Tomem Coburnem (R-OK), Obama skutecznie przeprowadził dwie inicjatywy ustawodawcze, którym nadano jego nazwisko. „Lugar-Obama” rozszerza program Cooperative Threat Reduction (ang. Wspólna Redukcja Zagrożenia; inicjatywa mająca na celu zabezpieczenie i likwidację broni masowej zagłady w krajach byłego ZSRR) na broń konwencjonalną, w tym miny przeciwpiechotne i przenośne wyrzutnie pocisków rakietowych ziemia-powietrze[83][84]. „Lugar-Obama” otrzymał fundusze w wysokości 48 mln dolarów[85].

Prezydent Bush Jr. podpisuje tzw. ustawę Coburn-Obama Transparency Act (Obama drugi z lewej), 2006

Tak zwany „Coburn-Obama Transparency Act” (oficjalnie: Federal Funding Accountability and Transparency Act of 2006, Ustawa o odpowiedzialności i jawności finansowej) zapewnia istnienie strony internetowej prowadzonej przez Office of Management and Budget, na której wymienione są wszystkie organizacje otrzymujące fundusze federalne począwszy od 2007 wraz ze szczegółami dotacji (kwoty, powód przyznania)[86][87]. W grudniu 2006 prezydent Bush podpisał „Democratic Republic of the Congo Relief, Security, and Democracy Promotion Act” (Ustawę o odciążeniu, bezpieczeństwie i promocji demokracji w Demokratycznej Republice Konga), pierwszy federalny akt prawa, za który właśnie Obama był głównym odpowiedzialnym[88].

Podczas wizyty w Rosji w towarzystwie senatora Richarda Lugara

Jako członek senackiej komisji spraw zagranicznych Obama odbywał oficjalne podróże do Europy Wschodniej, Afryki i na Bliski Wschód. W sierpniu 2005 odwiedził Rosję, Ukrainę i Azerbejdżan w ramach starań o rozwój kontroli nad światowym arsenałem broni konwencjonalnej i masowego rażenia jako pierwszej linii obrony przed terroryzmem[89]. W styczniu 2006, po spotkaniach z członkami Sił Zbrojnych USA w Kuwejcie i Iraku, odwiedził też Jordanię, Izrael i Palestynę, gdzie podczas spotkania z palestyńskimi studentami na dwa tygodnie przed zwycięstwem Hamasu w tamtejszych wyborach parlamentarnych ostrzegał, że „Stany Zjednoczone nigdy nie uznają zwycięskich kandydatów Hamasu, o ile grupa ta nie odrzuci swojej fundamentalnej misji wyeliminowania Izraela”[90].

Miejscem jego kolejnej, trzeciej oficjalnej podróży były kraje afrykańskie – Południowa Afryka, ojczyzna ojca, Kenia, Dżibuti, Etiopia i Czad. Podczas wystąpienia na Uniwersytecie Nairobi, które było transmitowane przez telewizję na cały kraj, mówił o wpływie rywalizacji etnicznej i korupcji w Kenii[91], wywołując publiczną debatę między przywódcami rywalizujących frakcji – jedni bronili stanowiska Obamy, inni nazywali jego spostrzeżenia niesprawiedliwymi i niewłaściwymi[92][93]. Jesienią 2006 wydał swoją drugą książkę – Audacity of Hope. Thoughts on Reclaiming the American Dream[94] (pol. Odwaga nadziei: moja droga życiowa, wartości i ideały polityczne).

110. Kongres

Senator Obama podczas wizyty w New Hampshire, sierpień 2007

Wybory do 110. Kongresu 7 listopada 2006 dały kontrolę nad nim Partii Demokratycznej. W pierwszym miesiącu jego działania Obama pracował z Russem Feingoldem (D-WI) przeciwko powszechnemu udostępnianiu kongresmenom przez lobbystów prywatnych samolotów korporacji i na rzecz ujawnienia łączonych (tj. przekazywanych przez jedną osobę, ale de facto zebranych od wielu) dotacji na kampanie wyborcze na mocy „Ustawy o uczciwym przywództwie i otwartym rządzie” (ang. Honest Leadership and Open Government Act) wprowadzonej w życie we wrześniu 2007[95][96]. Wspólnie z Chuckiem Schumerem (D-NY) przedłożył „Ustawę o zapobieganiu zwodniczym praktykom i onieśmielaniu wyborców” (Deceptive Practices and Voter Intimidation Prevention Act), której celem było nadanie statusu przestępstwa wszelkim próbom oszukania wyborców – np. rozprowadzaniu ulotek z fałszywymi informacjami[97][98].

Inicjatywy Obamy w dziedzinie energetyki były oceniane zarówno pozytywnie, jak i negatywnie przez środowiska ekologów, które z zadowoleniem powitały przedłożony przezeń wspólnie z Johnem McCainem (R-AZ) projekt ustawy zakładającej redukcję ogólnoświatowej emisji gazów cieplarnianych o dwie trzecie do roku 2050, ale już sceptycznie podeszły do wspieranej przez Obamę ustawy promującej upłynnianie węgla[99][100].

Obama przedstawił też Iraq War De-Escalation Act („Ustawę o deeskalacji wojny w Iraku”) mającą ustalić górny pułap dla ilości amerykańskich wojsk w Iraku i doprowadzić do ostatecznego wycofania jednostek bojowych do kwietnia 2008[101] i – wspólnie z Kitem Bondem (R-MO) – poprawkę do National Defense Authorization Act dodającą gwarancje „honorowego” zwolnienia z wojska z powodu zaburzeń osobowości wywołanych udziałem w walkach i wzywającą do dokonania kontroli przez Government Accountability Office ze względu na doniesienia, iż procedurę tę stosowano w sposób niezgodny z przepisami, by zaoszczędzić pieniądze[102]. Następnie przedłożył Iran Sanctions Enabling Act („Ustawę umożliwiającą nałożenie sankcji na Iran”) wspierającą pozbywanie się udziałów państwowych funduszy emerytalnych w irańskim przemyśle naftowo-gazowym[103], a wspólnie z Chuckiem Hagelem (R-NE) wprowadził regulacje prawne mające obniżyć ryzyko terroryzmu nuklearnego. Postanowienie z ustawy Hagela i Obamy zostało zatwierdzone przez Kongres jako poprawka do State-Foreign Operations appropriations bill[104].

Obama przedłożył też senacką poprawkę do „Stanowego programu ubezpieczeń zdrowotnych dzieci” (State Children's Health Insurance Program, SCHIP; obecnie: The Children’s Health Insurance Program, CHIP), w myśl której rodziny dbające o żołnierzy, którzy odnieśli obrażenia w boju, otrzymywałyby roczną gwarancję zatrudnienia[105]. Po przejściu przez obie izby Kongresu została jednak zawetowana przez prezydenta Busha w październiku 2007, co Obama nazwał posunięciem pokazującym „gruboskórność (...) obraźliwą dla ideałów, które wyznajemy jako Amerykanie”[106].

16 listopada 2008 Obama, już jako prezydent elekt Stanów Zjednoczonych, formalnie zrezygnował z miejsca w Senacie, choć nie był do tego zobowiązany przed 20 stycznia 2009 (dzień formalnego objęcia urzędu). Uczynił to aby, jak sam oświadczył, skupić się nad budowaniem swej administracji[107]. Gubernator Illinois Rod Blagojevich (demokrata) mianował nowego senatora przed końcem roku (w związku z upływem kadencji Obamy w 2010 nie odbyły się wybory przedterminowe, a tymczasowy senator zajmował miejsce na czas jej upływu)[108][109][110].

Wybory prezydenckie w 2008

Barack Obama i senator Ted Kennedy

Podczas głosowania 4 listopada 2008 kandydaci na elektorów popierający Obamę zdobyli 365 mandatów w 538-mandatowym Kolegium Elektorskim wobec 173 mandatów przyszłych elektorów głównego kontrkandydata Obamy, Johna McCaina. McCain ostatecznie wygrał w Missouri (które od ponad stulecia, z wyjątkiem roku 1956, opowiadało się po stronie zwycięzcy, jednak nie w 2008), a Obama – w Karolinie Północnej.

Formalnie wybór prezydenta został dokonany 15 grudnia 2008 przez Kolegium Elektorskie, a zaprzysiężenie na ten urząd odbyło się 20 stycznia 2009 o godz. 12:00 czasu wschodniego (EST).

Rys chronologiczny

10 lutego 2007, stojąc przed Starym Kapitolem w Springfield w stanie Illinois, Obama ogłosił, iż zamierza kandydować w wyborach prezydenckich w 2008[111]. Opisując swoje życie w Illinois i symbolicznie nawiązując do słynnej przemowy Abrahama Lincolna z 1858, znanej jako House Divided Speech, mówił: „To dlatego, w cieniu Starego Kapitolu, gdzie Lincoln niegdyś wezwał skłócony dom (ang. house divided[112]), by stanął razem, gdzie wspólne nadzieje i wspólne marzenia wciąż żyją, staję przed wami, aby ogłosić moją kandydaturę na [stanowisko] Prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki”[113].

Obama podczas spotkania z wyborcami (2008)
Barack Obama z Pokojową Nagrodą Nobla (2009)

Przemawiając na spotkaniu Narodowego Komitetu Demokratów (DNC) na tydzień przed tym wystąpieniem, Obama wezwał do zakończenia kampanii opartych na czarnym PR-ze, argumentując, iż „nie może tu chodzić o to, kto na kogo wykopie więcej szkieletów, kto zaliczy najmniej potknięć w trakcie kampanii. Jesteśmy winni Amerykanom zrobienie czegoś więcej”[114]. W pierwszej połowie 2007 na konta kampanii Obamy wpłynęło 58 mln dolarów, co było najlepszym wynikiem z osiągniętych przez wszystkich ówczesnych kandydatów, a także rekordem pierwszych sześciu miesięcy lat przedwyborczych w ogóle[115]. Drobni dawcy (tj. ci, od których datki nie przekroczyły 200 dol.), przelali łącznie 16,4 mln dol., co było najlepszym wynikiem spośród kandydatów Partii Demokratycznej[116]. W pierwszym miesiącu 2008 Obama zebrał na swoją kampanię łącznie 36,8 mln dol., czym ustanowił rekord kwoty zebranej w ciągu miesiąca przez kandydata do prezydentury w prawyborach Demokratów[117]. Głównym szefem kampanii Obamy został David Plouffe, a za komunikację i współpracę z mediami odpowiadał David Axelrod[118].

Wskutek obaw o bezpieczeństwo Obamy jako pierwszego ciemnoskórego (mulata) kandydata do prezydentury mającego realną szansę na zwycięstwo amerykański rząd przydzielił mu ochronę Secret Service na 18 miesięcy przed wyborami powszechnymi[119].

Dwa miesiące przed pierwszymi wyborami w stanach Iowa i New Hampshire, gdy sondaże wykazywały przewagę senator Hillary Clinton, Obama zaczął jej zarzucać brak jasnego określenia pozycji politycznej[120][121]. Promując swoją kandydaturę w Iowa, stwierdził w wypowiedzi The Washington Post, że jako nominowany z ramienia Partii Demokratycznej uzyskałby więcej głosów niż Clinton ze strony głosujących niezależnych oraz Republikańskich[122]. Obama i Clinton podzielili się zwycięstwami w pierwszych czterech prawyborach demokratycznych, z których Obama okazał się lepszy w głosowaniach w stanie Iowa (ang.: Iowa caucus) i Karolinie Południowej[123][124], podczas gdy Clinton – w New Hampshire i Nevadzie (caucus)[125][126]. Wygrana w stanie Iowa, gdzie Clinton została wyprzedzona także przez Johna Edwardsa, stała się możliwa dzięki rekordowo wysokiej frekwencji wśród głosujących poniżej 30. roku życia, z czego większość po raz pierwszy uczestniczyła w caucusie[127]. Będąc w skali kraju 20% za Clinton przed lutowym tzw. Superwtorkiem, zdołał zniwelować tę przewagę i wywalczyć głosy 20 delegatów więcej niż rywalka[128]. Pobił też kolejne rekordy w dziedzinie zbierania funduszy, otrzymując na kampanię przedwyborczą w pierwszych dwóch miesiącach 2008 ponad 90 mln dol., tj. dwa razy więcej, niż w tym samym okresie zdobyła Clinton[129].

Obama otrzymał nominację partyjną 28 sierpnia 2008 podczas konwencji partyjnej w Denver w stanie Kolorado[130]. Poparcia udzielił mu wtedy były prezydent Bill Clinton, co ucięło spekulacje o rzekomym konflikcie Obamy z Clintonami[131].

Program wyborczy

Barack Obama i Joe Biden, Springfield w stanie Illinois, 23 sierpnia 2008

W zakresie polityki fiskalnej Obama zamierzał m.in. zwolnić z podatków starszych obywateli, którzy mają roczne dochody poniżej 50 tys. dolarów[132]. Zamierzał znieść – wprowadzone za kadencji prezydenta George'a W. Busha – ulgi podatkowe dla najbogatszych obywateli[133], postulując podwyższenie do 28 z 15 proc. podatku od zysków kapitałowych. Chciał podwyższenia podatku od dochodów ponad 102 tys. dol. rocznie. Był za zwiększeniem kredytów podatkowych.

Proponował pakiet 30 mld dol. wsparcia dla właścicieli nieruchomości. Z tej sumy m.in. 10 mld przypadłoby władzom stanowym i samorządom na pomoc najbardziej dotkniętym i 10 mld na ratowanie ludzi przed utratą domu. Obama proponował też zmianę ustawy o bankructwach, by zwykłe rodziny mogły zmienić warunki hipoteki. Amerykanom klas średnich dałby 10 proc. ulgi w podatku hipotecznym. Jeśli chodzi o handel, podkreślał konieczność renegocjowania niektórych punktów umowy o wolnym handlu z Kanadą i Meksykiem (NAFTA). Chcąc zachować poparcie związków zawodowych, wypowiadał się przeciw podobnym niedawnym umowom z innymi krajami (ostatnio z Kolumbią). W dziedzinie ochrony zdrowia zalecał krajowy system taniej opieki zdrowotnej dla wszystkich Amerykanów[133]. Koszt szacowany na 50 – 65 mld dol. zostałby sfinansowany ze zniesienia ulg podatkowych od dochodów ponad 250 tys. dol. rocznie[134].

W przemówieniu wygłoszonym do weteranów w sierpniu zasugerował, że jako prezydent poprze propozycje zlikwidowania Rady Rosja-NATO i zablokowania wejścia Rosji do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w odpowiedzi na rosyjskie postępowanie wobec Gruzji[135]. W trakcie kampanii prezydenckiej Obamie towarzyszyły hasła: „Change We Can Believe In”, „Change We Need” oraz „Yes We Can”.

Wynik wyborów

Podczas głosowania 4 listopada 2008 kandydaci na elektorów popierający Baracka Obamę zdobyli 365 mandatów w 538-mandatowym Kolegium Elektorskim wobec 173 mandatów przyszłych elektorów głównego kontrkandydata Obamy, Johna McCaina.

Formalnie wybór prezydenta został dokonany 15 grudnia 2008 przez Kolegium Elektorskie, kandydaci zgodnie z przewidywaniami uzyskali odpowiednio: Obama – 365 głosów, McCain – 173 głosy. 20 stycznia 2009 został zaprzysiężony na 44. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

W 2012 ogłosił, że będzie ubiegał się o reelekcję, ponownie jako kandydat z ramienia Partii Demokratycznej[136]. 6 listopada 2012 wygrał wybory prezydenckie, zdobywszy 51,06% głosów i pokonując Mitta Romneya.

Prezydentura

Proces przejęcia urzędu prezydenta

Zaprzysiężenie Baracka Obamy
Obama podczas składania przysięgi, 20 stycznia 2009
Barack Obama i Nancy Pelosi
Barack Obama z członkami swego pierwszego gabinetu (2009)
Dług publiczny USA

Proces przejęcia urzędu prezydenta (ang. presidential transition) trwał do dnia inauguracji 20 stycznia 2009. Przez ten czas prezydent elekt tworzył swoją przyszłą administrację, która współpracowała z odchodzącą administracją, by zapewnić płynne przekazanie władzy. Pierwszą oficjalną decyzją Obamy w tym procesie było mianowanie Rahma Emanuela na stanowisko przyszłego szefa sztabu[137].

Polityka gospodarcza

Plan ratunkowy dla gospodarki 2009

Zapowiadał, że jego plan gospodarczy warty ponad 800 mld dol. powinien przyczynić się do powstania 3-4 mln miejsc pracy w ciągu dwóch lat. Bezrobocie w Stanach Zjednoczonych wzrosło w 2008 do poziomu najwyższego od 16 lat. 500 tys. ludzi miałoby znaleźć pracę przy modernizacji infrastruktury i budowie sieci szerokopasmowego Internetu, drugie tyle – w nowym przemyśle czystej energii, a po kilkaset tysięcy miejsc pracy miałoby natomiast powstać w oświacie i służbie zdrowia. Plan Obamy przewidywał także obniżki podatków dla osób indywidualnych i firm na kwotę 275 mld dol. Kolejne 550 mld dol. stanowić miały wydatki rządu federalnego[138]. Większość rządowych pieniędzy została przeznaczona na zasiłki dla bezrobotnych, ubezpieczenia zdrowotne, kupony żywnościowe dla najbiedniejszych oraz dofinansowanie szkolnictwa i policji.

Plan został przegłosowany w Kongresie w lutym 2009. Został on skorygowany i kosztował ostatecznie 787 mld dol., z czego ok. 300 mld dol. stanowiły ulgi podatkowe dla klasy średniej, 250 mld dol. przeznaczono na pomoc potrzebującym stanom, a 200 mld dol. na modernizację krajowej infrastruktury[139][140].

Polityka budżetowa

Pod koniec lutego 2009 zapowiedział, że do 2013 deficyt budżetowy zostanie zmniejszony o połowę. W swoim pierwszym przemówieniu przed połączonymi izbami Kongresu wygłoszonym 24 lutego 2009 zapowiedział inwestowanie w edukację i służbę zdrowia oraz odnawialne źródła energii. Jego plan przewidywał podwyższenie podatków – w celu sfinansowania reformy ochrony zdrowia i cięć podatkowych dla biednych – oraz nieznaczny wzrost wydatków na wojsko. W budżecie na najbliższe 10 lat rząd planował zwiększenie dochodów państwa przez jeszcze większe podwyżki podatków od najzamożniejszych Amerykanów i korporacji, niż Obama zapowiadał podczas kampanii wyborczej. Zwiększone dochody miały posłużyć do sfinansowania planu reformy ochrony zdrowia, aby zapewnić ubezpieczenia medyczne jak największej liczbie obywateli, a w perspektywie wszystkim, a także miały umożliwić obniżenie podatków dla najuboższych[141][142].

Energetyka

Plan budżetowy Obamy przewidywał również miliardowe dochody od przedsiębiorstw, które miały wykupywać prawa do przekraczających wyznaczone limity emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowe dochody miały sfinansować inwestycje w rozwój alternatywnych wobec ropy naftowej źródeł energii. Nowe źródła energii pozwolą Ameryce bardziej uniezależnić się od importowanej ropy.

Krytyka

Senator Judd Gregg ostrzegł, że nadmierny deficyt budżetowy może przyczynić się do bankructwa kraju. Praktycznym następstwem tego planu budżetowego będzie bankructwo USA. Nie da się tego uniknąć. Jeżeli zaakceptujemy propozycje zawarte w tym budżecie na okres dziesięciu lat, ten kraj zbankrutuje. Ludzie przestaną kupować nasz dług, dolar zostanie zdewaluowany. To bardzo poważna sytuacja. Przekażemy naszym dzieciom kraj, na który nas nie stać[143].

Nominacje

Dwukrotnie nominował sędziów Sądu Najwyższego USA, którzy otrzymali zatwierdzenie od Senatu. Byli to Sonia Sotomayor (2009) i Elena Kagan (2010). Po śmierci sędziego Antonina Scalii, 16 marca 2016 nominował na opróżnione stanowisko Merricka Garlanda[144]. Senat USA odmówił jednak zatwierdzenia, uznając że powinien go dokonać już nowy prezydent, w 2017 roku[145].

Przebieg prezydentury

W styczniu 2009 podpisał tzw. ustawę Lilly Ledbetter ułatwiającą pracownikom zaskarżanie w sądzie dyskryminujących ich pracodawców[146]. Ponadto zakazał stosowania tortur podczas przesłuchań[146]. Zainicjował też proces likwidowania więzienia w Guantánamo, jednak plan ostatecznie się nie powiódł[146]. Za kadencji Obamy został znaleziony i zamordowany Osama bin Laden[147].

Polityka międzynarodowa i bezpieczeństwo

Wizyty zagraniczne

2009
Spotkanie z prezydentem i premierem Czech, 2009
Spotkanie z prezydentem Meksyku, 2009
Spotkanie z premierem Rosji, 2009
Spotkanie z premierem Singapuru, 2009
DataPaństwoSzczegóły
19 lutego KanadaSpotkanie z premierem Stephenem Harperem
31 marca - 3 kwietnia Wielka BrytaniaUdział w szczycie G20. Spotkanie z premierem Gordonem Brownem i królową Elżbietą II[148]
3-4 kwietnia Francja  NiemcyUdział w szczycie NATO.
4-5 kwietnia CzechyUdział w szczycie USA-Unia Europejska. Spotkanie z prezydentem Václavem Klausem i premierem Mirkiem Topolánkiem.
5-7 kwietnia TurcjaSpotkanie z premierem Recepem Tayyip Erdoğanem oraz przemówienie w parlamencie. Udział w forum Aliance of Civilisations oraz spotkanie z prawosławnym patriarchą Bartłomiejem.
7-8 kwietnia IrakSpotkanie z premierem Nurim al-Malikim oraz żołnierzami amerykańskimi stacjonującymi w Iraku.
16-17 kwietnia MeksykSpotkanie z prezydentem Felipe Calderónem.
17-18 kwietnia Trynidad i TobagoUdział w V szczycie państw kontynentu amerykańskich (Summit of Americas).
3-4 czerwca Arabia SaudyjskaSpotkanie z królem Abd Allah ibn Abd al-Aziz Al Su’ud.
4 czerwca EgiptSpotkanie z prezydentem Hosni Mubarakiem. Przemówienia na uniwersytecie w Kairze.
4-5 czerwca NiemcyWizyta w obozie koncentracyjnym Buchenwald. Spotkanie z amerykańskim personelem wojskowym.
5-7 czerwca FrancjaUdział w uroczystościach 65. rocznicy lądowania w Normandii. Spotkanie z prezydentem Francji Nicolasem Sarkozym, premierem UK Gordonem Brownem i premierem Kanady Stephenem Harperem.
6-8 lipca RosjaSpotkanie z prezydentem Dmitrijem Miedwiediewem i premierem Władimirem Putinem.
8-10 lipca WłochyUdział w szczycie G8.
10 lipca WatykanSpotkanie z papieżem Benedyktem XVI.
10-11 lipca GhanaSpotkanie z prezydentem Johnem Atta-Millsem. Przemówienie w parlamencie.
9-10 sierpnia MeksykUdział w spotkaniu przywódców USA, Kanady i Meksyku.
2 października DaniaSpotkanie z premierem Andersem Fogh Rasmussenem.
13-14 listopada JaponiaSpotkanie z premierem Yukio Hatoyama.
14-15 listopada SingapurUdział w szczycie APEC. Spotkanie z premierem Lee Hsien Loong i prezydentem Indonezji Susilo Bambang Yudhoyono.
15-18 listopada ChinySpotkanie z przewodniczącym Hu Jintao i premierem Wen Jiabao.
18-19 listopada Korea PołudniowaSpotkanie z prezydentem Lee Myung-bak oraz żołnierzami amerykańskimi stacjonującymi w Korei Południowej.
9-11 grudnia NorwegiaUdział w ceremonii odebrania Pokojowej Nagrody Nobla.
17-19 grudnia DaniaUdział w konferencji klimatycznej ONZ.
2010
(c) Prime Minister's Office (GODL-India)
Spotkanie z premierem Indii, 2010
Szczyt NATO w Lizbonie, 2010
DataPaństwoSzczegóły
27-28 marcaAfganistanSpotkanie z prezydentem Hamid Karzaiem oraz amerykańskim personelem wojskowym.
8 kwietnia CzechyPodpisanie amerykańsko-rosyjskiego traktatu o redukcji zbrojeń. Spotkanie z prezydentem Rosji Dmtrijem Miedwiediew. Spotkanie z przywódcami państw Europy Środkowo-Wschodniej.
25-27 czerwca KanadaUdział w szczytach G8 i G20.
6-9 listopada IndieSpotkanie z premierem Manmohanem Singhem. Przemówienie w parlamencie. Spotkanie ze środowiskami biznesowymi.
9-10 listopada IndonezjaSpotkanie z prezydentem Susilo Bambang Yudhoyono.
10-12 listopada Korea PołudniowaUdział w szczycie G20. Spotkanie z prezydentem Lee Myung-bak.
12-14 listopada JaponiaUdział w szczycie APEC. Spotkanie z premierem Naoto Kan.
19-20 listopada PortugaliaUdział w szczycie NATO.
3 grudniaAfganistanSpotkanie z amerykańskim personelem wojskowym i dyplomatycznym.
2011
Przemówienie w Pałacu Westminsterskim, 2011
Spotkanie z premierem Polski, 2011
DataPaństwoSzczegóły
19-21 marca BrazyliaSpotkanie z prezydent Dilmą Rousseff.
21-22 marca ChileSpotkanie z prezydentem Sebastiánem Piñerą.
22-23 marca SalwadorSpotkanie z prezydentem Mauricio Funesem.
23 maja IrlandiaSpotkanie z prezydent Mary McAleese i premierem Enda Kennym.
23-26 maja Wielka BrytaniaSpotkanie z królową Elżbietą II, premierem David Cameronem oraz liderem opozycji Edem Milibandem. Przemówienie w parlamencie.
26-27 maja FrancjaUdział w szczycie G8.
27-28 maja PolskaUdział w spotkaniu prezydentów państw Europy Środkowej. Spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem.
3-4 listopada FrancjaUdział w szczycie G20.
16-17 listopada AustraliaSpotkanie z premier Julią Gillard. Przemówienie w parlamencie.
17-19 listopada IndonezjaUdział w szczycie ASEAN oraz 6. szczycie Azji Wschodniej.
2012
Barack Obama podczas szczytu ASEAN, 2012
DataPaństwoSzczegóły
25-27 marca Korea PołudniowaUdział w szczycie bezpieczeństwa jądrowego.
13-15 kwietnia KolumbiaUdział w 6. szczycie państw amerykańskich. Podpisanie porozumienia o wolnym handlu między USA a Kolumbią.
1-2 majaAfganistanSpotkanie z prezydentem Hamidem Karzaiem. Spotkanie z amerykańskimi żołnierzami.
17-19 czerwca MeksykUdział w spotkaniu przywódców państw G20.
18-19 listopada TajlandiaSpotkanie z królem Bhumibol Adulyadej i premier Yingluck Shinawatra.
19 listopada BirmaSpotkanie z prezydentem Thein Seinem i liderką opozycji Aung San Suu Kyi.
19-20 listopada KambodżaUdział w szczytach Azji Wschodniej i ASEAN.
2013
Ceremonia powitania w Ammanie, 2013
Spotkanie z prezydentem Niemiec, 2013
DataPaństwoSzczegóły
20-22 marca IzraelSpotkanie z prezydentem Szimonem Peresem i premierem Binjaminem Netanjahu. Wizyta w muzeum Jad Waszem.
21-22 marca PalestynaSpotkanie z prezydentem Mahmudem Abbasem i premierem Salamem Fajjadem.
22-23 marca JordaniaSpotkanie z królem Abudllahem II.
2-3 maja MeksykSpotkanie z prezydentem Enrique Peña Nieto.
3-4 maja KostarykaSpotkanie z prezydent Laurą Chinchilla i prezydentami państw Systemu Integracji Środkowoamerykańskiej.
17-18 czerwca Wielka BrytaniaUdział w szczycie G8.
18-19 czerwca NiemcySpotkanie z prezydentem Joachimem Gauckiem i kanclerz Angelą Merkel. Przemówienie przed Bramą Brandenburską.
26-28 czerwca SenegalSpotkanie z prezydentem Macky Sallem.
28 czerwca - 1 lipca Południowa AfrykaSpotkanie z prezydentem Jacobem Zumą. Przemówienie na uniwersytecie w Kapsztadzie. Wizyta na Robbeneiland.
1-2 lipca TanzaniaSpotkanie z prezydentem Jakaya Kikwete. Spotkanie z przedstawicielami biznesu.
4-5 września SzwecjaSpotkanie z przywódcami państw nordyckich.
5-6 września RosjaUdział w szczycie G20.
7-10 grudnia Południowa AfrykaUdział w uroczystościach pogrzebowych Nelsona Mandeli.
2014
(c) Korea.net / Korean Culture and Information Service (Photographer name), CC BY-SA 2.0
Spotkanie z prezydent Korei Południowej, 2014
Spotkanie z premierem Estonii, 2014
Szczyt APEC w Pekinie, 2014
DataPaństwoSzczegóły
19 lutego MeksykSpotkanie z przywódcami Kanady i Meksyku (North American Leaders' Summit).
24-25 marca HolandiaUdział w szczycie bezpieczeństwa jądrowego. Udział w spotkaniu G7
25-26 marca BelgiaUdział w szczycie UE-USA. Spotkanie z sekretarzem generalnym NATO. Spotkanie z królem Filipem i premierem Elio Di Rupo
27 marca WatykanSpotkanie z papieżem Franciszkiem.
27 marca WłochySpotkanie z prezydentem Giorgio Napolitano i premierem Matteo Renzim.
28 marca Arabia SaudyjskaSpotkanie z królem Abd Allah ibn Abd al-Aziz Al Su’ud.
23-25 kwietnia JaponiaSpotkanie z cesarzem Akihito i premierem Shinzo Abe.
25-26 kwietnia Korea PołudniowaSpotkanie z prezydent Park Geun-hye.
26-28 kwietnia MalezjaSpotkanie z premierem Najib Razakem i królem Tuanku Abdul Halimem.
28-29 kwietnia FilipinySpotkanie z prezydentem Benigno Aquino III.
25-26 majaAfganistanSpotkanie z żołnierzami amerykańskimi.
3-4 czerwca PolskaUdział w uroczystościach 25-lecia wyborów 4 czerwca. Spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem i prezydentem Bronisławem Komorowskim. Spotkanie z prezydentem-elektem Ukrainy Petro Poroszenko.
4-5 czerwca BelgiaUdział w spotkaniu G7.
5-6 czerwca FrancjaUdział w uroczystościach 70-lecia D-Day. Spotkanie z prezydentem Francois Hollande.
3-4 września EstoniaSpotkanie z prezydentami państw bałtyckich. Spotkanie z premierem Taavi Rõivasem. Spotkanie z żołnierzami amerykańskimi.
4-5 września Wielka BrytaniaUdział w szczycie NATO.
10-12 listopada ChinyUdział w szczycie APEC. Spotkanie z przewodniczącym Xi Jinpingem, premierem Li Keqiangem. Spotkanie z premierem Australii Tonym Abottem i prezydentem Indonezji Joko Widodo.
12-15 listopada MjanmaUdział w szczycie ASEAN i szczycie Azji Wschodniej. Spotkanie z prezydentem Thein Seinem i liderką opozycji Aung San Suu Kyi.
15-16 listopada AustraliaUdział w spotkaniu G20. Spotkanie z premierem Tonym Abottem i premierem Japonii Shinzo Abe. Przemówienie na University of Queensland.
2015
Szczyt G7, 2015
Konferencja prasowa po spotkaniu z premierem Etiopii, 2015
DataPaństwoSzczegóły
25-27 stycznia IndieSpotkanie z premierem Narendra Modim. Udział w obchodach święta narodowego - Dnia Republiki.
27 stycznia Arabia SaudyjskaSpotkanie z królem Salmanem.
9-10 kwietnia JamajkaSpotkanie z premier Portia Simpson-Miller.
10-11 kwietnia PanamaUdział w szczycie Ameryk. Spotkanie z prezydentem Kuby Raulem Castro.
7-8 czerwca NiemcyUdział w szczycie G7.
24-26 lipca KeniaSpotkanie z prezydentem Uhuru Kenyatta. Udział w szczycie gospodarczym.
26-28 lipca EtiopiaSpotkanie z premierem Hajle Marjam Desalegne. Przemówienie w siedzibie Unii Afrykańskiej
14-17 listopada TurcjaUdział w szczycie G20.
17-20 listopada FilipinyUdział w spotkaniu gospodarczym APEC. Spotkanie z prezydentem Filipin Benigno Aquino III. Spotkania z premierami Australii, Japonii i Kanady. Spotkanie z przywódcami państw Partnerstwa Transpacyficznego i Sojusz Pacyficznego.
20-22 listopada MalezjaUdział w szczycie ASEAN i szczycie Azji Wschodniej. Spotkania z premierami Laosu i Singapuru.
29 listopada – 1 grudnia FrancjaUdział w konferencji klimatycznej ONZ.
2016
Spotkanie z prezydentem Argentyny, 2016
Wizyta w Hiroszimie, 2016
DataPaństwoSzczegóły
20-22 marca KubaSpotkanie z prezydentem Raulem Castro.
23-24 marca ArgentynaSpotkanie z prezydentem Mauricio Macri
20-21 kwietnia Arabia SaudyjskaUdział w spotkaniu Rady Współpracy Zatoki Perskiej. Spotkanie z królem Salmanem.
21-24 kwietnia Wielka BrytaniaSpotkanie z premierem Davidem Cameronem oraz królową Elżbietą II i księciem Filipem[149].
24-25 kwietnia NiemcyUdział w targach Hannover Messe. Spotkanie z przywódcami Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch.
22-25 maja WietnamSpotkanie z przywódcami politycznymi kraju. Spotkanie z przedstawicielami środowisk biznesowych i pozarządowych.
25-27 maja JaponiaUdział w spotkaniu G7. Spotkanie z premierem Shinzo Abe. Oddanie hołdu ofiarom ataku atomowego w Hiroshima Peace Memorial Park.
29 czerwca KanadaSpotkanie z premierem Kanady Justinem Trudeau i prezydentem Meksyku Enrique Peña Nieto. Przemówienie w parlamencie.
8-9 lipca PolskaUdział w szczycie NATO.
9-10 lipca HiszpaniaSpotkanie z premierem Mariano Rajoyem. Spotkanie z amerykańskim personelem wojskowym w bazie Naval Station Rota.
3-5 września ChinyUdział w spotkaniu G20.
5-8 września LaosUdział w szczycie ASEAN i szczycie Azji Wschodniej.
29-30 września IzraelUdział w uroczystościach pogrzebowych Szimona Peresa.
15-16 października GrecjaSpotkanie z premierem Aleksisem Tsiprasem and prezydentem Prokopisem Pavlopoulosem.
16-18 listopada NiemcySpotkanie z przywódcami Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch.
18-20 listopada PeruUdział w szczycie APEC. Spotkanie z prezydentem Pedro Pablo Kuczynskim.

Polityka bezpieczeństwa

Wraz z Joe Bidenem i Hillary Clinton obserwujący postępy operacji Neptune Spear, zakończonej śmiercią Usamy ibn Ladina (2011)

Podczas swojej pierwszej wizyty w Rosji, prezydenci Rosji i USA podpisali porozumienie o redukcji broni jądrowej[150]. Oba kraje zredukują liczbę głowic bojowych do 1500-1675, a systemów przenoszenia – do 500-1110 w ciągu siedmiu lat od wejścia w życie nowego traktatu[151]. Prezydenci USA i Rosji zadeklarowali gotowość współpracy w dziedzinie obrony przeciwrakietowej.

Koniec prezydentury i dalsze lata

Prezydent Barack Obama ze swoim następcą, Donaldem Trumpem

Zgodnie z konstytucją nie mógł ubiegać się o trzecią kadencję, dlatego w wyborach prezydenckich 2016 poparł kandydaturę Hillary Clinton (byłej sekretarz stanu w jego administracji), która była jego konkurentką o nominację w 2008[152]. Po zwycięstwie Donalda Trumpa pogratulował mu zwycięstwa i 10 listopada 2016 przyjął go w Białym Domu[153]. Spotkanie to zapoczątkowało proces przejęcia władzy prezydenckiej przez Trumpa[154]. W listopadzie 2016 po raz ostatni wręczył Medal Wolności[155]. Ten sam medal w styczniu 2017 wręczył wiceprezydentowi Joemu Bidenowi[156]. 10 stycznia 2017 w Chicago po raz ostatni przemówił do swoich zwolenników, a siedem dni później dokonał ułaskawienia Chelsea Manning, skazanej w 2013 (wówczas jako Bradley Manning) na 35 lat więzienia za wyniesienie tajnych dokumentów amerykańskich, opublikowanych później przez WikiLeaks[157][158]. 20 stycznia 2017, uczestnicząc w zaprzysiężeniu swojego następcy, zakończył urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych[159].

W 2018 wraz z żoną założył firmę producencką Higher Ground Productions, która podpisała z platformą Netflix długoterminowy kontrakt na dostarczanie serwisowi własnych treści[160].

Życie prywatne

Barack i Michelle Obamowie (2009)

Swoją przyszłą żonę, Michelle Robinson, poznał w 1988 w firmie prawniczej Sidley & Austin w Chicago[161][162], w której początkowo była opiekunką wakacyjnych praktyk Obamy[163], a w późniejszym okresie zaczęła z nim pracować, wspierając jego działalność społeczną[164]. Choć Robinson początkowo nie zgadzała się na bardziej prywatną znajomość, latem tego samego roku zaczęli się spotykać, 31 lipca 1991 się zaręczyli, a w październiku 1992 wzięli ślub[164][165][166]. Mają dwie córki: Malię Ann (ur. 1998) i Natashę Marian „Sashę” (ur. 2001)[167][168]. W 2018 Michelle Obama oświadczyła, że dzieci, które ma z Barackiem Obamą, urodziły się w wyniku procedury in vitro[169].

Obama jest protestantem, choć jego stanowisko w wielu kwestiach (np. aborcji) jest sprzeczne z nauczaniem wielu konserwatywnych wspólnot protestanckich, w szczególności kościołów ewangelikalnych. Przez 20 lat był członkiem Zjednoczonego Kościoła Chrystusa (United Church of Christ, chrzest przyjął w 1988), jednak w trakcie kampanii wyborczej wystąpił z macierzystej kongregacji w Chicago (Trinity United Church of Christ) w związku z kontrowersjami dotyczącymi lidera tej kongregacji, pastora Wrighta[170].

Jest kibicem Pittsburgh Steelers[171].

Kontrowersje i krytyka

Protesty przeciwko NSA w Berlinie

W lipcu 2008 sztab Johna McCaina zarzucił Obamie, że gra kartą rasową. Była to reakcja na jego wystąpienie w Missouri, gdy powiedział, że „będą próbowali przestraszyć jego osobą”, mówiąc m.in., że „ma takie zabawne nazwisko i nie wygląda tak, jak ci wszyscy inni prezydenci na banknotach dolarowych”[172].

Mimo otrzymania pokojowej Nagrody Nobla nie zdecydował się jako prezydent USA do przystąpienia do Traktatu ottawskiego zakazującego stosowania min przeciwpiechotnych[173].

Upamiętnienie

Imieniem Obamy zostało nazwanych dziewięć gatunków organizmów żywych, to najwięcej spośród wszystkich prezydentów USA: porost Caloplaca obamae (2007), ptak Nystalus obamai (2008), pająk Aptostichus barackobamai, ryby Teleogramma obamaorum (2011), Etheostoma obama (2012) i Tosanoides obama (2016), nitnikowiec Paragordius obamai (2012), płaziniec Baracktrema obamai (2016) oraz wymarła jaszczurka Obamadon gracilis (2012)[174].

Obama w kulturze

W 2016 Netflix udostępnił film wyreżyserowany przez Vikrama Gandhiego Barry opowiadający o młodzieńczych latach Obamy[175].

Publikacje

Barack Obama jest autorem trzech książek:

  • Dreams from My Father: A Story of Race and Inheritance (1995; polska wersja w tłumaczeniu Piotra Szymczaka pt. Odziedziczone marzenia. Spadek po moim ojcu opublikowana została w 2008 przez wydawnictwo Media Rodzina)
  • The Audacity of Hope: Thoughts on Reclaiming the American Dream (2006)
  • A Promised Land (2020)

Przypisy

  1. ↑ President Obama’s Long Form Birth Certificate | The White House.
  2. ↑ Kopia aktu urodzenia Baracka Obamy. whitehouse.gov.
  3. ↑ Office of the President-Elect. [dostęp 2008-11-07].
  4. ↑ Robert Barnes, Obama wins a second term as U.S. president, Washington Post 6 listopada 2012.
  5. ↑ The Nobel Peace Prize 2009. [dostęp 2009-10-09].
  6. ↑ Pokojowy Nobel dla Baracka Obamy. [dostęp 2009-10-09].
  7. ↑ David Von Drehle, Why History Can’t Wait, time.com, 17 grudnia 2008 [dostęp 2017-01-08] (ang.).
  8. ↑ Michael Scherer, 2012 Person of the Year: Barack Obama, the President, time.com, 19 grudnia 2012 [dostęp 2017-01-08] (ang.).
  9. ↑ a b Meet Barack. BarackObama.com. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  10. ↑ Saving the World in His Spare Time. Economist.com, 2008-01-10. [dostęp 2008-02-04]. (ang.).
  11. ↑ Obama (1995), s. 9–10. For book excerpts, see Barack Obama: Creation of Tales. [w:] East African [on-line]. 2004-11-01. [dostęp 2008-11-04]. (ang.).
  12. ↑ Obama (1995), s. 125–126. Zobacz też: Tim Jones: Obama’s Mom: Not Just a Girl from Kansas. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2007-03-27. [dostęp 2008-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-29)]. (ang.).
  13. ↑ a b Kevin Merida: The Ghost of a Father. [w:] Washington Post [on-line]. 2007-12-14. [dostęp 2008-02-04]. (ang.). Zobacz też: Philip Ochieng: From Home Squared to the US Senate: How Barack Obama Was Lost and Found. [w:] East African [on-line]. 2004-11-01. [dostęp 2008-02-04]. (ang.). Obama (1995), s. 5–11, 62–71.
  14. ↑ a b Obama 2019 ↓, s. 141.
  15. ↑ Michael Sheridan i Sarah Baxter: Secrets of Obama Family Unlocked. [w:] Sunday Times (UK) [on-line]. 2007-01-28. [dostęp 2008-02-04]. (ang.).
  16. ↑ Scott Fornek: Lolo Soetoro. [w:] Chicago Sun-Times [on-line]. 2007-09-09. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).; zobacz też Obama (1995), rozdziały 2 i 15-19 (część 3: Kenia).
  17. ↑ Kirsten Scharnberg i Kim Barker: The not-so-simple story of Barack Obama’s youth. Chicago Tribune, 2007-03-25. [dostęp 2008-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-04)]. (ang.).
  18. ↑ Obama 2019 ↓, s. 128.
  19. ↑ Kirsten Scharnberg, Kim Barker: The Not-So-Simple Story of Barack Obama’s Youth. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2007-03-25. [dostęp 2008-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-04)]. (ang.).
  20. ↑ Obama (1995), s. 154, i Obama (2006), s. 274.
  21. ↑ Jay Newton-Small: Obama’s Foreign-Policy Problem. [w:] Time Magazine [on-line]. 2007-12-18. [dostęp 2008-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-12)]. (ang.).
  22. ↑ Obama (1995), rozdziały 3 i 4; zobacz też: B. J Reyes: Punahou Left Lasting Impression on Obama. [w:] Honolulu Star-Bulletin [on-line]. 2007-02-08. [dostęp 2008-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-11)]. (ang.).
  23. ↑ Obama (1995), Wstęp do wydania z 2004, s. xi.; zobacz też: Julia Suryakusuma: Obama for President... of Indonesia. [w:] Jakarta Post [on-line]. 2006-11-29. [dostęp 2008-02-04]. (ang.).
  24. ↑ Obama (1995), s. 9–10.
  25. ↑ Nico Gnecchi: Obama Receives Hero’s Welcome at His Family’s Ancestral Village in Kenya. [w:] Voice of America [on-line]. 2006-08-27. [dostęp 2008-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-16)]. (ang.).
  26. ↑ Ellis Cose: Walking the World Stage. [w:] Newsweek [on-line]. 2006-09-11. [dostęp 2008-02-04]. (ang.).
  27. ↑ Obama Gets Blunt with N.H. Students. [w:] Associated Press [on-line]. Boston Globe, 207-11-21. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  28. ↑ Oxy Remembers „Barry” Obama '83. [w:] Occidental College [on-line]. 2007-01-29. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  29. ↑ Obama 2019 ↓, s. 123.
  30. ↑ Shira Boss-Bicak: Barack Obama '83: Is He the New Face of The Democratic Party?. [w:] Columbia College Today [on-line]. styczeń 2005. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  31. ↑ Janny Scott: Obama’s Account of New York Years Often Differs from What Others Say. [w:] New York Times [on-line]. 2007-10-30. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).; zobacz też: Obama (1995), s. 135–139.
  32. ↑ Bob Secter, John McCormick: Portrait of a Pragmatist. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2007-03-30. [dostęp 2008-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-03)]. (ang.).
  33. ↑ Ryan Lizza: The Agitator: Barack Obama’s Unlikely Political Education. [w:] The New Republic [on-line]. 2007-03-19. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  34. ↑ Michael Levenson, Jonathan Saltzman: At Harvard Law, a Unifying Voice. [w:] Boston Globe [on-line]. 2007-01-28. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  35. ↑ John Heilemann: When They Were Young. [w:] New York Magazine [on-line]. 2007-10-22. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  36. ↑ Fox Butterfield: First Black Elected to Head Harvard’s Law Review. [w:] New York Times [on-line]. 1990-02-06. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  37. ↑ Obama 2019 ↓, s. 160.
  38. ↑ Stopień na niektórych uczelniach przeznaczony dla tych magistrantów, którzy uzyskali licencjat z innej dziedziny.
  39. ↑ a b Curriculum Vitae. [w:] University of Chicago Law School [on-line]. [dostęp 2008-02-04]. (ang.).
  40. ↑ Obama 2019 ↓, s. 117–123.
  41. ↑ Law Graduate Obama Got His Start in Civil Rights Practice, [w:] Associated Press [online], „International Herald Tribune”, 19 lutego 2007 [dostęp 2008-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2008-02-13] (ang.).
  42. ↑ Abdon M Pallasch: Professor Obama was a Listener, Students Say. [w:] Chicago Sun-Times [on-line]. 12 lutego 2007. [dostęp 2008-01-04]. (ang.).
  43. ↑ Obama 2019 ↓, s. 215.
  44. ↑ David Jackson, Ray Long: Obama Knows His Way Around a Ballot. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2007-04-03. [dostęp 2008-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-05)]. (ang.).
  45. ↑ 13th District: Barack Obama. [w:] Illinois State Senate Democrats [on-line]. 2000-08-24. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  46. ↑ Peter Slevin: Obama Forged Political Mettle in Illinois Capitol. [w:] Washington Post [on-line]. 2007-02-09. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).; zobacz też: Obama Record May Be Gold Mine for Critics. [w:] Associated Press [on-line]. CBS News, 2007-01-17. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  47. ↑ a b Janny Scott: In Illinois, Obama Proved Pragmatic and Shrewd. [w:] New York Times [on-line]. 2007-07-30. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  48. ↑ Rick Pearson, Ray Long: Careful Steps, Looking Ahead. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2007-05-03. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-16)]. (ang.).
  49. ↑ Janny Scott: A Streetwise Veteran Schooled Young Obama. [w:] New York Times [on-line]. 2007-09-09. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  50. ↑ Obama 2019 ↓, s. 235–237.
  51. ↑ Sam Youngman, Aaron Blake: Obama’s Crime Votes Are Fodder for Rivals. [w:] The Hill [on-line]. 2007-03-14. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  52. ↑ US Presidential Candidate Obama Cites Work on State Death Penalty Reforms, [w:] Associated Press [online], „International Herald Tribune”, 12 listopada 2007 [dostęp 2008-02-07] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-07] (ang.).
  53. ↑ Keyes Assails Obama’s Abortion Views. [w:] Associated Press [on-line]. MSNBC, 2004-08-09. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  54. ↑ Więcej informacji o genezie mowy i jej wygłoszeniu: Shira Boss-Bicak: Barack Obama '83: Is He the New Face of The Democratic Party?. [w:] Columbia College Today [on-line]. styczeń 2005. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-04)]. (ang.).; David Bernstein: The Speech. [w:] Chicago Magazine [on-line]. czerwiec 2007. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-01)]. (ang.).
  55. ↑ a b c Barack Obama: Keynote Address at the 2004 Democratic National Convention. [w:] BarackObama.com [on-line]. 2004-07-27. [dostęp 2008-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-03)]. (ang.).
  56. ↑ Obama 2019 ↓, s. 256–257.
  57. ↑ Richard Wolf: Illinois’ Obama Revisits Idea of 2008 Run for White House. [w:] USA Today [on-line]. 22 października 2006. [dostęp 2008-01-14].
  58. ↑ Amy Goodman: Jimmy Breslin: „The Media Should Have Their Licenses Revoked” for Lack of Convention Coverage. [w:] Democracy Now! [on-line]. 2004-07-29. [dostęp 2008-01-25]. (ang.).
  59. ↑ Obama 2019 ↓, s. 254.
  60. ↑ a b David Mendell: Obama Routs Democratic Foes; Ryan Tops Crowded GOP Field. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2004-03-07. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  61. ↑ Christopher Hayes: Check Bounce. 2007-03-17. [dostęp 2008-02-07]. (ang.).
  62. ↑ Monica Davey: From Crowded Field, Democrats Choose State Legislator to Seek Senate Seat. [w:] New York Times [on-line]. 2004-05-17. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  63. ↑ Ryan Drops Out of Senate race in Illinois. [w:] CNN [on-line]. 2004-06-25. [dostęp 2008-01-14].
  64. ↑ Maura Kelly Lannan, Alan Keyes Enters U.S. Senate Race in Illinois Against Rising Democratic Star, [w:] Associated Press [online], „San Diego Union-Tribune”, 9 sierpnia 2004 [dostęp 2008-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-18] (ang.).
  65. ↑ Ford Liam, David Mendell: Keyes Sets Up House in Cal City. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2004-08-13. [dostęp 2008-02-08]. (ang.).
  66. ↑ Transkrypcja i nagrania debat dostępne są w Alan Keyes Archives: Alan Keyes and Barack Obama debate, hosted by Illinois Radio Network. 2004-10-12. [dostęp 2008-02-08]. (ang.).; U.S. Senate debate sponsored by the League of Women Voters in Illinois. 2008-10-21. [dostęp 2008-02-08]. (ang.). Debate sponsored by WTTW and the City Club of Chicago. 2004-10-26. [dostęp 2008-02-08]. (ang.).
  67. ↑ America Votes 2004: U.S. Senate / Illinois. [w:] CNN [on-line]. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  68. ↑ Peter Slevin: For Obama, a Handsome Payoff in Political Gambles. [w:] Washington Post [on-line]. 2007-11-13. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  69. ↑ About Barack Obama. [w:] Barack Obama U.S. Senate Office [on-line]. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-25)]. (ang.).
  70. ↑ Charles Babington, Shailagh Murray: For Now, an Unofficial Rivalry. [w:] Washington Post [on-line]. 2006-12-08. [dostęp 2008-01-21]. (ang.).
  71. ↑ Mike Dorning: Obama’s Policy Team Loaded with All-Stars. [w:] Chicago Tribune [on-line]. 2007-12-17. [dostęp 2008-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-16)]. (ang.).
  72. ↑ Jodi Enda: Great Expectations. [w:] The American Prospect [on-line]. 2006-02-05. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-03)]. (ang.).
  73. ↑ Perry Bacon Jr.: The Outsider’s Insider. [w:] Washington Post [on-line]. 2007-08-27. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  74. ↑ James Traub: Is (His) Biography (Our) Destiny?. [w:] New York Times [on-line]. 4 listopada 2007. [dostęp 2008-02-09]. (ang.).
  75. ↑ Neil King: Obama Tones Foreign-Policy Muscle. [w:] Wall Street Journal [on-line]. 2007-09-05. [dostęp 2008-02-09]. (ang.).
  76. ↑ Committee Assignments. [w:] Barack Obama U.S. Senate Office [on-line]. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-12-09)].
  77. ↑ Member Info. [w:] Congressional Black Caucus [on-line]. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  78. ↑ All Bill Information (Except Text) for S.1033 – Secure America and Orderly Immigration Act, congress.gov, 1 kwietnia 2016 [dostęp 2020-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-01] (ang.).
  79. ↑ Immigration Bill Divides House, Senate. [w:] USA Today [on-line]. 22 września 2006. [dostęp 2008-01-14].
  80. ↑ Obama Statement on Senate Passage of Immigration Reform Bill. [w:] Barack Obama U.S. Senate Office [on-line]. 2006-05-25. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-18)]. (ang.).
  81. ↑ Latinos Upset Obama Voted for Border Fence. [w:] CBS 2 (Chicago) [on-line]. 2006-11-20. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  82. ↑ President Bush Signs Secure Fence Act. [w:] White House [on-line]. 2006-10-26. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  83. ↑ Richard G Lugar, Barack Obama: Junkyard Dogs of War. [w:] Washington Post [on-line]. 2005-12-03. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  84. ↑ Lugar-Obama Nonproliferation Legislation Signed into Law by the President. [w:] Richard Lugar U.S. Senate Office [on-line]. 2007-01-11. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-18)]. (ang.).
  85. ↑ Obama, Lugar Secure Funding for Implementation of Nonproliferation Law. [w:] Richard Lugar U.S. Senate Office [on-line]. 2007-06-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-27)]. (ang.).
  86. ↑ Federal Funding Accountability and Transparency Act, epa.gov, 7 sierpnia 2014 [dostęp 2020-05-03] (ang.).
  87. ↑ President Bush Signs Coburn-Obama Transparency Act. [w:] Tom Coburn U.S. Senate Office [on-line]. 2006-09-26. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-01)]. (ang.).
  88. ↑ Manuel Castells, Communication power, Oxford: Oxford University Press, 2011, ISBN 978-0-19-959569-3, OCLC 720505077 [dostęp 2020-05-03].
  89. ↑ Christina Larson: Hoosier Daddy: What Rising Democratic Star Barack Obama Can Learn from an Old Lion of the GOP. [w:] Washington Monthly [on-line]. wrzesień 2006. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  90. ↑ Chuck Goudie: Obama Meets with Arafat’s Successor. [w:] ABC 7 News (Chicago) [on-line]. 2006-01-12. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  91. ↑ Obama Slates Kenya for Fraud. [w:] News24.com [on-line]. 2006-01-28. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  92. ↑ Chris Wamalwa: Envoy Hits at Obama Over Graft Remark. [w:] The Standard (Nairobi) [on-line]. 2006-09-02. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  93. ↑ Vincent Moracha, Mangoa Mosota: Leaders Support Obama on Graft Claims. [w:] The Standard (Nairobi) [on-line]. 2006-09-04. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  94. ↑ Obama 2019 ↓, s. 262–263.
  95. ↑ Nathaniel Weixel: Feingold, Obama Go After Corporate Jet Travel. [w:] The Hill [on-line]. 2007-11-15. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  96. ↑ Nathaniel Weixel: Lawmakers Press FEC on Bundling Regulation. [w:] The Hill [on-line]. 2007-12-05. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  97. ↑ Seth Stern, Obama-Schumer Bill Proposal Would Criminalize Voter Intimidation, [w:] CQPolitics.com [online], „New York Times”, 31 stycznia 2008 [dostęp 2008-01-14] (ang.).
  98. ↑ Honesty in Elections. [w:] New York Times [on-line]. 2007-01-31. [dostęp 2008-02-14]. (ang.).
  99. ↑ Hebert H. Josef: Congress Begins Tackling Climate Issues. [w:] Associated Press [on-line]. CBS News, 2007-01-29. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-19)]. (ang.).
  100. ↑ Elizabeth Williamson: The Green Gripe With Obama: Liquefied Coal Is Still... Coal. [w:] Washington Post [on-line]. 2007-01-10. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  101. ↑ E. Kasak Krystin: Obama Introduces Measure to Bring Troops Home. [w:] Medill News Service [on-line]. nwi.com, 2007-02-07. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  102. ↑ Obama, Bond Hail New Safeguards on Military Personality Disorder Discharges, Urge Further Action. [w:] Kit Bond U.S. Senate Office [on-line]. 2007-10-01. [dostęp 2008-02-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-05)]. (ang.).
  103. ↑ Adam Graham-Silverman: Despite Flurry of Action in House, Congress Unlikely to Act Against Iran. [w:] CQ Today [on-line]. 2007-09-12. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-30)]. (ang.).
  104. ↑ Obama, Schiff Provision to Create Nuclear Threat Reduction Plan Approved. [w:] Barack Obama U.S. Senate Office [on-line]. 2007-12-20. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-18)]. (ang.).
  105. ↑ Senate Passes Obama, McCaskill Legislation to Provide Safety Net for Families of Wounded Service Members. [w:] Barack Obama U.S. Senate Office [on-line]. 2007-08-02. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-18)]. (ang.).
  106. ↑ Tony Pugh, Margaret Talev: Battles Set After Health Bill Veto. [w:] Philadelphia Inquirer [on-line]. 4 października 2007. [dostęp 2008-04-04]. (ang.).
  107. ↑ Yahoo.
  108. ↑ Chicago Tribune.
  109. ↑ Our Campaigns.
  110. ↑ Daily Herald.
  111. ↑ Obama Launches Presidential Bid. [w:] BBC News [on-line]. 10 lutego 2007. [dostęp 2008-03-04]. (ang.).
  112. ↑ Mowa zawierała słowa A house divided against itself cannot stand pochodzące z fragmentu Ewangelii Mateusza, 12:25: Every kingdom divided against itself is brought to desolation; and every city or house divided against itself shall not stand („Każde królestwo, wewnętrznie skłócone, pustoszeje. I żadne miasto ani dom, wewnętrznie skłócony, nie ostoi się”; tłumaczenie za Biblią Tysiąclecia), a dotyczyła podziałów wewnętrznych w USA na stany popierające niewolnictwo i sprzeciwiające się mu. Lincoln wygłosił ją 16 czerwca 1858, przyjmując nominację kandydacką do senatu stanu Illinois z ramienia Partii Republikańskiej.
  113. ↑ Presidential Campaign Announcement. [w:] Obama for America [on-line]. Brightcove.TV, 10 lutego 2007. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  114. ↑ Barack Obama at the DNC Winter 2007 Meeting. [w:] Democratic National Committee [on-line]. 2007-02-02. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-10)]. (ang.).
  115. ↑ Jim Malone: Obama Fundraising Suggests Close Race for Party Nomination. [w:] Voice of America [on-line]. 2007-07-02. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-04)]. (ang.).
  116. ↑ Jeanne Cummings: Small Donors Rewrite Fundraising Handbook. [w:] Politico [on-line]. 2007-09-26. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  117. ↑ Emily Cadei: Obama Outshines Other Candidates in January Fundraising. [w:] CQ Politics [on-line]. 2008-01-21. [dostęp 2008-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-13)]. (ang.).
  118. ↑ Obama 2019 ↓, s. 270.
  119. ↑ Helen Kennedy: Obama Gets Earliest-Ever Secret Service Detail. [w:] New York Daily News [on-line]. 2007-05-04. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  120. ↑ Jay Newton-Small: Obama (Sort of) Takes the Gloves Off. [w:] Time [on-line]. 2007-10-28. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-11)]. (ang.).
  121. ↑ Adam Nagourney, Jeff Zeleny: Obama Rolls Out Aggressive Approach to Clinton’s Campaign. [w:] International Herald Tribune [on-line]. 2007-10-28. [dostęp 2008-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-29)]. (ang.).
  122. ↑ Dan Balz, Shailagh Murray: On Campaign Bus, Obama Opens Up About Challengers. [w:] Washington Post [on-line]. 9 listopada 2007. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  123. ↑ Election Center 2008: Primary Results for Iowa. [w:] CNN [on-line]. 2008-010-05. [dostęp 2008-02-11]. (ang.).
  124. ↑ Election Center 2008: Primary Results for South Carolina. [w:] CNN [on-line]. 2008-01-22. [dostęp 2008-01-11]. (ang.).
  125. ↑ Election Center 2008: Primary Results for New Hampshire. [w:] CNN [on-line]. 2008-01-10. [dostęp 2008-01-14]. (ang.).
  126. ↑ Election Center 2008: Primary Results for Nevada. [w:] CNN [on-line]. 2008-01-22. [dostęp 2008-01-11]. (ang.).
  127. ↑ James Montgomery, Kim Stolz: Barack Obama, Mike Huckabee’s Iowa Caucus Wins Are Largely Thanks To Young Voters. [w:] MTV [on-line]. 2008-01-04. [dostęp 2008-11-14]. (ang.).
  128. ↑ 2008 Democratic Delegates. [w:] RealClearPolitics [on-line]. [dostęp 2008-03-25]. (ang.).
  129. ↑ Dan Morain: Obama sets fundraising record with $55 million. [w:] Los Angeles Times [on-line]. 2008-03-07. [dostęp 2008-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-10)]. (ang.).
  130. ↑ Pierwszy czarnoskóry kandydat na prezydenta, Dziennik.pl, 28 sierpnia 2008 [zarchiwizowane z adresu 2008-10-12].
  131. ↑ Rp.pl.
  132. ↑ Obama Announces major middle class tax relief plan.
  133. ↑ a b Obama 2019 ↓, s. 322.
  134. ↑ Rp.pl. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-27)]..
  135. ↑ Rp.pl. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-01)]..
  136. ↑ Barack Obama 2012 Campaign Officially Launches.
  137. ↑ Rahm Emanuel: A Tough Taskmaster for Obama. time.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-10)]., artykuł z magazynu „Time”.
  138. ↑ Magazyn.goniec.com. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-11)]..
  139. ↑ USA: Senat przyjął pakiet ratunkowy – Rp.pl, 14 lutego 2009. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-01)]..
  140. ↑ Elżbieta Ringer, „Pakiet pełen zagadek” – Dziennik Polski, 19 lutego 2009.
  141. ↑ Mariusz Nowik, Obama: Ameryka wyjdzie z kryzysu silniejsza, Dziennik.pl, 25 lutego 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-02-26].
  142. ↑ Rp.pl.. [dostęp 2016-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-11)].
  143. ↑ guu: Senator Gregg: Budżet Obamy doprowadzi kraj do bankructwa. rp.pl, 2009-03-22. [dostęp 2015-04-24].
  144. ↑ Obama Chooses Merrick Garland for Supreme Court. nytimes.com. [dostęp 2016-03-19].
  145. ↑ Ed Pilkington, Dan Roberts, Obama nominates Merrick Garland, DC appeals court judge, to supreme court, „The Guardian”, 16 marca 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  146. ↑ a b c Obama 2019 ↓, s. 378.
  147. ↑ Obama 2019 ↓, s. 443–444.
  148. ↑ Obama 2019 ↓, s. 388–390.
  149. ↑ Obama 2019 ↓, s. 489–490.
  150. ↑ Rosja i USA podpisały umowę o redukcji arsenału jądrowego, money.pl, 8 kwietnia 2010 [dostęp 2020-05-03].
  151. ↑ Rosja i USA: zgoda ws. redukcji potencjałów strategicznych, gazetaprawna.pl [dostęp 2020-05-03].
  152. ↑ Barack Obama poparł Hillary Clinton. „Ameryka będzie z niej dumna”. polskieradio.pl. [dostęp 2016-07-06].
  153. ↑ Barack Obama pogratulował Donaldowi Trumpowi i zaprosił go do Białego Domu. wprost.pl. [dostęp 2016-11-09].
  154. ↑ Barack Obama spotkał się z Donaldem Trumpem, businessinsider.com.pl, 10 listopada 2016 [dostęp 2016-11-12].
  155. ↑ Barack Obama po raz ostatni wręczył Medale Wolności. Otrzymali je m.in. Robert De Niro, Tom Hanks, Oprah Winfrey. gazeta.pl. [dostęp 2016-11-23].
  156. ↑ Piękne zakończenie wieloletniej współpracy. Obama w niezwykły sposób pożegnał się z Bidenem. gazeta.pl. [dostęp 2017-01-11].
  157. ↑ Pożegnalne przemówienie Baracka Obamy. „Jeszcze cztery lata”. wprost.pl. [dostęp 2017-01-10].
  158. ↑ Jedna z ostatnich decyzji Obamy. Prezydent USA ułaskawił Chelsea Manning. wprost.pl. [dostęp 2017-01-17].
  159. ↑ Barack Obama opuścił Kapitol helikopterem. onet.pl. [dostęp 2017-01-20].
  160. ↑ Barack i Michelle Obama zakładają wytwórnię Higher Ground Productions, będą tworzyć dla Netflixa. [w:] Wirtualne Media [on-line]. wirtualnemedia.pl, 2018-05-22. [dostęp 2018-05-22].
  161. ↑ Obama (2006), s. 327–332.
  162. ↑ Sarah Brown: Obama '85 Masters Balancing Act. [w:] Daily Princetonian [on-line]. 2005-12-07. [dostęp 2008-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-25)]. (ang.).
  163. ↑ Obama 2019 ↓, s. 121–123.
  164. ↑ a b Obama (2006), s. 329.
  165. ↑ Obama 2019 ↓, s. 130–134, 187–189, 196–199.
  166. ↑ Scott Fornek: Michelle Obama: 'He Swept Me Off My Feet’. [w:] Chicago Sun-Times [on-line]. 3 października 2007. [dostęp 2008-04-19]. (ang.).
  167. ↑ Obama (1995), s. 440, Obama (2006), s. 339–340.
  168. ↑ Obama 2019 ↓, s. 226–227, 237.
  169. ↑ „Czułam, że zawiodłam” – Michelle Obama szczerze o poronieniu i in vitro. kobieta.pl, 10 listopada 2018. [dostęp 2018-12-16].
  170. ↑ John L. Jackson, Obama, Black Religion, and the Reverend Wright Controversy, „University of Illinois Press”, 2017, DOI: 10.5406/illinois/9780252036453.003.0011 [dostęp 2020-01-23].
  171. ↑ Obama Tells Pittsburgh He’s a Steelers Fan.
  172. ↑ USA: powraca temat koloru skóry Obamy, wprost.pl, 1 sierpnia 2008 [dostęp 2020-05-03].
  173. ↑ TVN24 25.11.2009.
  174. ↑ Piotr Cieśliński, Przyrodnicy zakochali się w Obamie. Nazywają jego imieniem ryby, pająki, porosty, ptaki i... robaki, wyborcza.pl, 5 stycznia 2017 [dostęp 2017-01-06].
  175. ↑ Barack Obama w bazie Filmweb

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • Michelle Obama: Becoming. Moja historia. Dariusz Żukowski (tłum.). Wydawnictwo Agora, 2019. ISBN 978-83-268-2773-0.
Kandydaci demokratów na urząd prezydenta USA

Seal of the President of the United States.svg

US Democratic Party Logo.svg

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l zwycięzca
  2. ↑ a b c zwycięzca później przegrany
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u przegrany
Gabinet Baracka Obamy (2009–2017)

Official portrait of Barack Obama.jpg
(c) Pete Souza, CC BY 3.0
Prezydent
Wiceprezydent
Szefowie departamentów
Pozostali członkowie gabinetu
  • Przewodniczący Rady Doradców Ekonomicznych: Christina Romer
  • Austan Goolsbee
  • Alan Krueger – Kierownik Agencji Ochrony Środowiska Naturalnego: Lisa Jackson – Dyrektor Biura Planowania i Budżetu: Peter Orszag
  • Jeffrey Zients (p.o.)
  • Jack Lew
  • Jeffrey Zients (p.o.) – Reprezentant ds. Handlu: Ron Kirk – Ambasador Stanów Zjednoczonych przy ONZ: Susan Rice – Szef sztabu Białego Domu: Rahm Emanuel
  • Pete Rouse (p.o.)
  • William Daley
  • Jack Lew
  • Denis McDonough

Pieczęć prezydenta USA

Senatorowie z Illinois
2. klasa
3. klasa

Illinois

Delegacja stanu Illinois do 112. Kongresu USA (2011-2013)
Senatorzy
Reprezentanci
Pozostałe delegacje
Obserwatorzy w Izbie Reprezentantów
  • Samoa Amerykańskie
  • Dystrykt Kolumbia
  • Guam
  • Portoryko
  • Wyspy Dziewicze USA

Pieczęć stanu Illinois

Prezydenci Stanów Zjednoczonych

Great Seal of the United States (obverse).svg

Pieczęć prezydentów USA

Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Ludzie roku tygodnika „Time”
XX wiek
XXI wiek

Media użyte na tej stronie

PHI Order of Sikatuna 2003 Grand Collar BAR.svg
Baretka: Order Sikatuny – I Klasa (wz. 2003), Wielki Łańcuch (Raja).
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Flag of the Vatican City.svg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC0
Flag of the Vatican City.
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of Indonesia.svg
bendera Indonesia
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of Chile.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Thailand.svg
The national flag of Kingdom of Thailand since September 2017; there are total of 3 colours:
  • Red represents the blood spilt to protect Thailand’s independence and often more simply described as representing the nation.
  • White represents the religion of Buddhism, the predominant religion of the nation
  • Blue represents the monarchy of the nation, which is recognised as the centre of Thai hearts.
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flag of Senegal.svg
Flag of Senegal
Flag of Malaysia.svg
Flag of Malaysia – Jalur Gemilang (Stripes of Glory)
Flag of Jamaica.svg
Flag of Jamaica. “The sunshine, the land is green, and the people are strong and bold” is the symbolism of the colours of the flag. GOLD represents the natural wealth and beauty of sunlight; GREEN represents hope and agricultural resources; BLACK represents the strength and creativity of the people. The original symbolism, however, was "Hardships there are, but the land is green, and the sun shineth", where BLACK represented the hardships being faced.
Flag of Ethiopia.svg
Flag of Ethiopia
Flag of Laos.svg
Flag of Laos
US-WhiteHouse-Logo.svg
Logo of the United States White House, especially in conjunction with offices like the Chief of Staff and Press Secretary.
NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
P032213PS-1578 (8638860254).jpg
President Barack Obama and King Abdullah II of Jordan stand at the dais as the honor guard is dismissed during the official arrival ceremony at Al Hummar Palace in Amman, Jordan, March 22, 2013. (Official White House Photo by Pete Souza)
Lugar-Obama.jpg
Senate Foreign Relations Committee Chairman Richard Lugar and Committee member Barack Obama at a base near Perm, Russia. This is where mobile launch missiles are being destroyed by the Nunn-Lugar program.
The Prime Minister, Dr. Manmohan Singh meeting the US President, Mr. Barack Obama, in New Delhi on November 08, 2010.jpg
(c) Prime Minister's Office (GODL-India)
The Prime Minister, Dr. Manmohan Singh meeting the US President, Mr. Barack Obama, in New Delhi on November 08, 2010.
Seal of Illinois.svg
Seal of Illinois. Center image extracted from Illinois flag.
Barack Obama in New Hampshire.jpg
Autor: Fogster, Licencja: CC BY-SA 3.0
US Senator Barack Obama campaigning in New Hampshire
Barack Obama and Shinzo Abe at Hiroshima Peace Memorial Park.jpg
President Obama and Prime Minister Shinzo Abe of Japan shake hands after laying wreaths in a ceremony at the Hiroshima Peace Memorial in Hiroshima, Japan.
Nobel prize medal.svg
Autor: User:Gusme (it:Utente:Gusme), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Vector image of the Nobel prize medal
Obama Chesh 4.jpg
Autor: Elizabeth Cromwell, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Barack Obama
US Democratic Party Logo.svg
Logo of the Democratic Party of the United States. Dark blue D inside a dark blue circle.
Obama and Biden await updates on bin Laden.jpg
U.S. President Barack Obama and Vice President Joe Biden, along with members of the national security team, receive an update on Operation Neptune Spear, a mission against Osama bin Laden, in one of the conference rooms of the Situation Room of the White House, May 1, 2011. They are watching live feed from drones operating over the bin Laden complex.

Seated, from left to right, are:

  1. a person with black hair (only part of the head is visible);
  2. Vice President of the United States Joe Biden,
  3. President Obama,
  4. Brigadier General Marshall B. "Brad" Webb, USAF, Assistant Commanding General, Joint Special Operations Command;
  5. Denis McDonough, Deputy National Security Advisor;
  6. Hillary Rodham Clinton, Secretary of State; and
  7. Robert Gates, Secretary of Defense.

Standing, from left to right, are:

  1. Admiral Mike Mullen, USN, Chairman of the Joint Chiefs of Staff;
  2. Tom Donilon, National Security Advisor;
  3. Bill Daley, Chief of Staff;
  4. Tony Blinken, National Security Advisor to the Vice President;
  5. Audrey Tomason, Director for Counterterrorism;
  6. a person in a beige shirt (only part of the shoulder is visible);
  7. John Brennan, Assistant to the President for Homeland Security and Counterterrorism;
  8. James Clapper, Director of National Intelligence; and
  9. a person in a black suit with a white tie, similar to the one seen here.

A classified document in front of Hillary Clinton has been obscured by the White House.

Photographer's note:

"Much has been made of this photograph that shows the President and Vice President and the national security team monitoring in real time the mission against Osama bin Laden. Some more background on the photograph: The White House Situation Room is actually comprised of several different conference rooms. The majority of the time, the President convenes meetings in the large conference room with assigned seats. But to monitor this mission, the group moved into the much smaller conference room. The President chose to sit next to Brigadier General Marshall B. “Brad” Webb, Assistant Commanding General of Joint Special Operations Command, who was point man for the communications taking place. WIth so few chairs, others just stood at the back of the room. I was jammed into a corner of the room with no room to move. During the mission itself, I made approximately 100 photographs, almost all from this cramped spot in the corner. There were several other meetings throughout the day."
Obama and ASEAN leaders at Peace Palace.jpg
PHNOM PENH, Cambodia (November 19, 2012) U.S. President Barack Obama attends the ASEAN-United States Leaders' Meeting at the Peace Palace. President Obama is the first U.S. President to visit Cambodia.
President Barack Obama.jpg
U.S. President Barack Obama's official photograph in the Oval Office on 6 December 2012.
P111509PS-0211 (4140450861).jpg
President Barack Obama listens during a bilateral meeting with Singapore's Prime Minister Lee Hsien Loong, while attending the APEC Summit in Singapore, Nov. 15, 2009. (Official White House Photo by Pete Souza)
Obama signature.jpg
Signature of the 44th President Barack Obama
Barack and Michelle Obama at the Home States Ball.jpg
Autor: dbking, Licencja: CC BY 2.0
President Barack Obama and the First Lady Michelle Obama dancing at the "Obama Home States Inaugural Gala." The event took place at the Walter E. Washington Convention Center in Washington, D.C.
President Barack Obama with full cabinet 09-10-09.jpg
First Cabinet of President Barack Obama in the White House East Room.

From left to right:
Back row: Secretary of Transportation Ray LaHood, Administrator of the Environmental Protection Agency Lisa P. Jackson, Secretary of Commerce Gary Locke, Secretary of Labor Hilda Solis, President Barack Obama, Vice President Joe Biden, Secretary of Interior Ken Salazar, Secretary of Housing and Urban Development Shaun Donovan, Director of the Office of Management and Budget Peter R. Orszag, Chair of the Council of Economic Advisers Christina Romer, Secretary of Education Arne Duncan.
Second row: Secretary of Agriculture Tom Vilsack, Secretary of Energy Steven Chu, Secretary of Homeland Security Janet Napolitano, Chief of Staff Rahm Emanuel, Secretary of Health and Human Services Kathleen Sebelius, United States Trade Representative Ron Kirk, United States Permanent Representative to the United Nations Ambassador Susan Rice, Secretary of Veteran Affairs Eric Shinseki.
Third row, sitting: Secretary of Defense Robert Gates, Secretary of Treasury Timothy F. Geithner, Secretary of State Hillary Rodham Clinton, Attorney General of the United States Eric Holder.
Barack Obama & Nancy Pelosi at the US Capitol 2-12-09.jpg
President Barack Obama and Speaker of the House Nancy Pelosi at the US Capitol.
Total US Federal Debt by President (1940 to 2015).png
Autor: SColombo based on style & updated datasource of previous version by Ninjatacoshell. White House recently released final (non-projected) data through 2014 & projections through 2020., Licencja: CC BY-SA 3.0
A chart, created using Google Spreadsheets, depicting the total U.S. federal debt from 1940 to 2014. Presidential terms of Democratic (blue) and Republican (red) presidents are shown.


Gross federal debt data are from [1], Table 7.1. accessed on February 11, 2015. NOTE: Estimated values (2015-2020) are not included in the chart, but are provided here anyway.

Year Gross Federal Debt President Party
1940 $50,696,000,000 Roosevelt Democrat
1941 $57,531,000,000 Roosevelt Democrat
1942 $79,200,000,000 Roosevelt Democrat
1943 $142,648,000,000 Roosevelt Democrat
1944 $204,079,000,000 Roosevelt Democrat
1945 $260,123,000,000 Roosevelt Democrat
1946 $270,991,000,000 Truman Democrat
1947 $257,149,000,000 Truman Democrat
1948 $252,031,000,000 Truman Democrat
1949 $252,610,000,000 Truman Democrat
1950 $256,853,000,000 Truman Democrat
1951 $255,288,000,000 Truman Democrat
1952 $259,097,000,000 Truman Democrat
1953 $265,963,000,000 Eisenhower Republican
1954 $270,812,000,000 Eisenhower Republican
1955 $274,366,000,000 Eisenhower Republican
1956 $272,693,000,000 Eisenhower Republican
1957 $272,252,000,000 Eisenhower Republican
1958 $279,666,000,000 Eisenhower Republican
1959 $287,465,000,000 Eisenhower Republican
1960 $290,525,000,000 Eisenhower Republican
1961 $292,648,000,000 Kennedy Democrat
1962 $302,928,000,000 Kennedy Democrat
1963 $310,324,000,000 Kennedy Democrat
1964 $316,059,000,000 Johnson Democrat
1965 $322,318,000,000 Johnson Democrat
1966 $328,498,000,000 Johnson Democrat
1967 $340,445,000,000 Johnson Democrat
1968 $368,685,000,000 Johnson Democrat
1969 $365,769,000,000 Nixon Republican
1970 $380,921,000,000 Nixon Republican
1971 $408,176,000,000 Nixon Republican
1972 $435,936,000,000 Nixon Republican
1973 $466,291,000,000 Nixon Republican
1974 $483,893,000,000 Nixon Republican
1975 $541,925,000,000 Ford Republican
1976 $628,970,000,000 Ford Republican
1977 $706,398,000,000 Carter Democrat
1978 $776,602,000,000 Carter Democrat
1979 $829,467,000,000 Carter Democrat
1980 $909,041,000,000 Carter Democrat
1981 $994,828,000,000 Reagan Republican
1982 $1,137,315,000,000 Reagan Republican
1983 $1,371,660,000,000 Reagan Republican
1984 $1,564,586,000,000 Reagan Republican
1985 $1,817,423,000,000 Reagan Republican
1986 $2,120,501,000,000 Reagan Republican
1987 $2,345,956,000,000 Reagan Republican
1988 $2,601,104,000,000 Reagan Republican
1989 $2,867,800,000,000 Bush Republican
1990 $3,206,290,000,000 Bush Republican
1991 $3,598,178,000,000 Bush Republican
1992 $4,001,787,000,000 Bush Republican
1993 $4,351,044,000,000 Clinton Democrat
1994 $4,643,307,000,000 Clinton Democrat
1995 $4,920,586,000,000 Clinton Democrat
1996 $5,181,465,000,000 Clinton Democrat
1997 $5,369,206,000,000 Clinton Democrat
1998 $5,478,189,000,000 Clinton Democrat
1999 $5,605,523,000,000 Clinton Democrat
2000 $5,628,700,000,000 Clinton Democrat
2001 $5,769,881,000,000 Bush Republican
2002 $6,198,401,000,000 Bush Republican
2003 $6,760,014,000,000 Bush Republican
2004 $7,354,657,000,000 Bush Republican
2005 $7,905,300,000,000 Bush Republican
2006 $8,451,350,000,000 Bush Republican
2007 $8,950,744,000,000 Bush Republican
2008 $9,986,082,000,000 Bush Republican
2009 $11,875,851,000,000 Obama Democrat
2010 $13,528,807,000,000 Obama Democrat
2011 $14,764,222,000,000 Obama Democrat
2012 $16,050,921,000,000 Obama Democrat
2013 $16,719,434,000,000 Obama Democrat
2014 $17,794,483,000,000 Obama Democrat
2015 $18,120,106,000,000 Obama Democrat
2016 estimate $19,433,320,000,000 Obama Democrat
2017 estimate $20,149,416,000,000
2018 estimate $20,884,271,000,000
2019 estimate $21,695,471,000,000

2020 estimate $22,446,759,000,000
Barack Obama Inauguration Oath.jpg
President Barack Obama takes the oath of office during the 56th Presidential Inauguration Ceremony, Washington, D.C., Jan. 20, 2009.
Barack Obama meets with Donald Trump in the Oval Office (crop 2).jpg
President Barack Obama meets with President-elect Donald Trump at the White House, Nov. 10, 2016. (Photo: J. Oni / VOA)
President Barack Obama with the Nobel Prize medal and diploma.jpg
United States President Barack Obama with the Nobel Prize medal and diploma during the Nobel Peace Prize ceremony in Raadhuset Main Hall at Oslo City Hall in Oslo, Norway on 10 December 2009. Image has been cropped from original.


The diploma reads (in English): "The Nobel Committee of the Norwegian Storting has, in accordance with the terms of the will set up by Alfred Nobel on the 27th of November 1895, awarded Barack H. Obama the Nobel Peace Prize for 2009."
Speaker Icon.svg
Símbolo de un registro de audio (viñeta).
Barack Obama Oath of Office during Inaugural.ogv
Video of Barack Obama taking the Oath of Office from Chief Justice John Roberts during the 2009 presidential inauguration ceremonies. Roberts made a mistake (which Obama repeated), placing the word "faithfully" in the wrong spot in the oath, causing some confusion. To ensure there was no Constitutional issue, the oath was repeated in the White House the following day.
Barack Obama and Ted Kennedy in Hartford, February 4, 2008.jpg
Autor: Sage Ross, Licencja: CC BY-SA 4.0
Democratic U.S. Presidential candidate Barack Obama on stage with Senator Ted Kennedy, at the XL Center in downtown Hartford, Connecticut
En-us-Barack-Hussein-Obama.ogg
Pronunciation of the name of politician "Barack Hussein Obama" by a native male speaker of American English
U.S. President Barack Obama, at left lectern, and Estonian Prime Minister Taavi Rõivas, at right lectern, speak with U.S. Army paratroopers assigned to the 173rd Airborne Brigade Combat Team and Estonian soldiers 140902-A-DB402-005.jpg
U.S. President Barack Obama, at left lectern, and Estonian Prime Minister Taavi Rõivas, at right lectern, speak with U.S. Army paratroopers assigned to the 173rd Airborne Brigade Combat Team and Estonian soldiers with the Single Scouts Battalion during a troop event for Atlantic Resolve 2014 in Tallinn, Estonia, Sept. 3, 2014. Europe-based U.S. Army units were deployed to Poland, Lithuania, Estonia and Latvia to conduct bilateral military exercises and reinforce NATO security commitments to the host nations.
P052811lj-0411.jpg
Prezydent USA Barack Obama i Premier RP Donald Tusk podczas konferencji prasowej, 28 maja 2011
Biden Obama.jpg
Autor: Daniel Schwen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Joe Biden and Barack Obama in Springfield, Illinois, right after Biden was formerly introduced by Obama as his running mate
Barack Obama and Joachim Gauck at Schloss Bellevue.jpg
President Barack Obama of the United States and President Joachim Gauck of Germany in Schloss Bellevue in Berlin on 19 June 2013.
Barack Obama & Mauricio Macri.jpg
(c) Casa Rosada (
Argentina Presidency of the Nation
), CC BY 2.5 ar
Argentina´s president Mauricio Macri with the president of the United States Barack Obama
Barack Obama and Prime Minister Vladimir Putin.jpg
President Barack Obama and members of the American delegation, including National Security Advisor General Jim Jones, Under Secretary for Political Affairs Bill Burns, and NSC Senior Director for Russian Affairs Mike McFaul, meet with Prime Minister Vladimir Putin at his dacha outside Moscow, Russia, July 7, 2009.
Korea US President Obama Visiting 05 (14043083065).jpg
(c) Korea.net / Korean Culture and Information Service (Photographer name), CC BY-SA 2.0

The Official Visit of Barack Obama President of the United States of America

President Park Geun-hye and U.S. President Barack Obama inspect an honor guard during the official welcome ceremony at Cheong Wa Dae on April 25.

Cheong Wa Dae, Seoul

Ministry of Culture, Sports and Tourism Korean Culture and Information Service Korea.net (www.korea.net) Official Photographer: Jeon Han

버락 오바마 미국 대통령 공식 방한

박근혜 대통령이 공식 방한한 버락 오바마 미국 대통령과 25일 청와대 대정원에서 열린 공식환영식에서 의장대 사열을 하고 있다.

2014-04-25

청와대 대정원

문화체육관광부 해외문화홍보원

전한
Official portrait of Barack Obama.jpg
(c) Pete Souza, CC BY 3.0
Official photographic portrait of US President Barack Obama (born 4 August 1961; assumed office 20 January 2009)
Barack Obama & Felipe Calderon give press conference in Mexico City 4-16-09.JPG

President Barack Obama and Mexico's President Felipe Calderon participate in a joint press conference

Thursday, April 16, 2009, following their meeting in Mexico City.
G7 summit 2015.jpg
Autor: Blu-news.org, Licencja: CC BY-SA 2.0
G7 summit in 2015
The President and Prime Minister of Ethiopia hold a Joint Press Conference.webm
President Obama and Prime Minister Hailemariam Desalegn of Ethiopia hold a joint press conference in Addis Ababa, Ethiopia. July 27, 2015.
2010 Lisbon NATO summit (3).jpg
Autor: Kancelaria Prezydenta RP, Licencja: GFDL 1.2
Szczyt NATO w Lizbonie, 2010
APEC Summit China 2014.jpg
(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0
APEC summit joint photo session.