Baszkirzy

Baszkirzy
Башҡорттар
Populacja

1,8 mln

Miejsce zamieszkania

Rosja: 1 584 554 (2010), w tym:
*Baszkiria: 1 172 287
*, obwód czelabiński: 162 513
Kazachstan: 17 tys.
Ukraina: 4 253 (2001)
Uzbekistan: 3,7 tys.
Kirgistan: 1,1 tys.
Białoruś: 607 (2009)[1]
Łotwa: 258 (2014)[2]

Język

baszkirski, rosyjski, tatarski

Religia

Islam sunnicki

Pokrewne

Wołga-Ural Tatarzy, Kazachowie

Baszkirzynaród pochodzenia tureckiego, zamieszkujący głównie Baszkirię, bliski kulturowo, językowo i etnicznie z sąsiednimi Wołga-Ural Tatarami.

Rozmieszczenie i liczebność

Żyją w przemieszaniu z Rosjanami oraz bliskimi kulturowo Tatarami. Część Baszkirów uważa za swój język ojczysty tatarski oprócz, a czasami zamiast baszkirskiego. Ta bliskość kulturowa i częsta dwujęzyczność powoduje trudności przy określaniu liczebności zarówno Baszkirów jak i Tatarów w Baszkirii. Oceny są różne od 1370 do 1870 tysięcy. Według spisu z 2010 w Baszkirii mieszka 1 172 287 Baszkirów, co stanowi 29,5% populacji regionu, co plasuje ich za Rosjanami (36,1%) i przed Tatarami (25,4%). W sąsiadujących obwodach liczebność Baszkirów wynosi odpowiednio: 162 513 (4,8% populacji) w czelabińskim, 46 696 (2,3%) w orenburskim, 31 183 (0,8%) w obwodzie swierdłowskim, 32 730 w Kraju Permskim i 13 726 w Tatarstanie.

Historyczne rozmieszczenie Baszkirów

Kultura i tradycyjne zajęcia

Młodzi Baszkirzy
Baszkirowie prowincji Baymak, 1998

Baszkirzy aż do przełomu XVIII i XIX wieku byli pasterzami, prowadzili koczownicze życie podzieleni na liczne plemiona, które nie miały świadomości wspólnoty narodowej. Hodowali bydło, konie, kozy i owce. Wraz z przybyciem osadników z Rosji zmuszeni zostali do osiedlenia się i zmienili się w rolników, co rozbiło ich plemienną strukturę. Obecnie wielu żyje w miastach utrzymując się w pracy w przemyśle petrochemicznym. Stolicą Baszkirów jest miasto Ufa, które ze względów kulturowych jest ważne dla wszystkich muzułmanów żyjących na Uralu.

Baszkirzy są muzułmanami sunnitami. W XVIII wieku cerkiew rosyjska próbowała nawrócić ich na prawosławie, ale bezskutecznie.

Przypisy

Zobacz też

  • Echpochmak - narodowa potrawa baszkirska
  • Czak-czak (ciasto) - narodowa potrawa baszkirska

Media użyte na tej stronie

Tatarbashkirs1989ru.PNG
Autor: Tovel, Licencja: CC BY-SA 3.0
Percentage of ethnic tatars and bashkirs in Russia according to 1989 Soviet census
Young bashqorts.jpg
Autor: Людмила Яковлева, Licencja: CC BY-SA 3.0
The young Bashkirs.
Bashkirs in Bashkortostan (census 2002).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 2.0
Доля башкир по районам и городам республиканского подчинения Республики Башкортостан, по результатам переписи 2002 года.
Карта: проекция — равноугольная цилиндрическая, стандартная параллель — 51°19′4.13″с.ш., координаты краёв: север 56.6°, юг 51.5°, запад 53.0°, восток 60.2°
Baschkiren, Baymak rayon 2.jpg
Autor: Fürstalbrechtinat/Fanis Muratov, Ufa., Licencja: CC BY-SA 4.0
Baschkiren aus den Stämmen Karatun-Kïpsak und Kuzgun (Teilstämme des Kïpsak Oberstammes), Baymak rayon