Burmistrz powietrzny
Burmistrz powietrzny, także burmistrz „powietrzny”[1] – najwyższy urzędnik miejski powoływany w Polsce w czasie zarazy („powietrza”).
Opis
Głównym zadaniem burmistrza powietrznego było organizowanie usuwania zwłok i grzebania zmarłych, organizowanie opieki nad chorymi, izolowanie zarażonych, urządzanie osobnych kuchni dla chorych, rozprowadzanie żywności i lekarstw, a także egzekwowanie różnego rodzaju zakazów, które miały ograniczyć szerzenie się zarazy (m.in. zakazu przyjmowania do domów osób przybyłych z miejsc zarażonych czy też handlu starą odzieżą). Z miasta wypędzano również żebraków i nierządnice.
W Warszawie, która od połowy XVI do połowy XVII wieku padała ofiarą „powietrza" co kilka lat[2], burmistrz powietrzny posiadał bardzo szerokie, wręcz dyktatorskie, kompetencje[3]. Stał na czele władz „powietrznych”, które sprawowały nadzór nad mieszkańcami, którzy nie opuścili miasta[1]. Sprawował swój urząd przy pomocy strażników „powietrznych”, szafarzy „powietrznych”, cyrulików „powietrznych”, grabarzy i tzw. wyganiaczy[1], którzy wypędzali z miasta niechlujną ludność (przede wszystkim żebraków)[4]. Na to stanowisko często powoływano osoby posiadające wiedzę z zakresu medycyny m.in. aptekarzy Jana Grackiego (1572) oraz Łukasza Drewnę (1624–1625).
Przypisy
- ↑ a b c Andrzej Karpiński: Biedota miejska wobec klęsk żywiołowych [w: Rocznik Warszawski XVI]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981, s. 90. ISBN 83-06-00441-8.
- ↑ Stefan Kieniewicz (red.): Warszawa w latach 1526-1795. Tom II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 127. ISBN 83-01-03323-1.
- ↑ Kazimierz Konarski: Warszawa w pierwszym jej stołecznym okresie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970, s. 106.
- ↑ Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 44.
Bibliografia
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 93. ISBN 83-01-08836-2.
Media użyte na tej stronie
Łukasz Drewno na rysunku Bolesława Podczaszyńskiego