Cai Yuanpei

Cai Yuanpei
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone蔡元培
Pismo tradycyjne蔡元培
Hanyu pinyinCài Yuánpéi
Wade-GilesTs’ai Yüan-p’ei
Wymowa (IPA)[tsʰâi ɥɛ̌npʰěi]

Cai Yuanpei (ur. 11 stycznia 1868 w Shaoxingu, zm. 5 marca 1940 w Hongkongu) – chiński liberalny uczony i pedagog. Zwolennik syntezy myśli chińskiej i zachodniej o poglądach anarchistycznych[1].

Życiorys

Był członkiem cesarskiej Akademii Hanlin, działał w ruchu republikańskim[2]. W latach 1912–1913 był pierwszym ministrem edukacji Republiki Chińskiej. W tamtym czasie, utworzono m.in. komisję ds. reform językowych, której zadaniem było rozpoczęcie prac nad fonetycznym systemem do pisania, który miał zastąpić regionalne dialekty. Do komisji został zaproszony m.in. ceniony filolog i również działacz anarchistyczny – Wu Zhihui. Prace komisji zakończyły się stworzeniem fonetycznego pisma bopomofo, które jest do dzisiaj szeroko stosowane[3].

Na znak sprzeciwu wobec polityki Yuan Shikaia złożył dymisję, po czym wyjechał na studia do Niemiec i Francji[4]. Po powrocie do Chin był w latach 1916–1926 rektorem Uniwersytetu Pekińskiego. Pod jego skrzydłami na uniwersytecie rozwijał się Ruch Nowej Kultury, występujący przeciwko porządkowi konfucjańskiemu i dominacji języka klasycznego w literaturze. W 1919 roku czasowo zrzekł się funkcji rektora na znak solidarności z uczestnikami Ruchu 4 Maja. W 1928 roku założył Academia Sinica, której został pierwszym prezesem.

W 1932 roku na znak sprzeciwu wobec polityki terroru prowadzonej przez rząd Kuomintangu został współzałożycielem Chińskiej Ligi Praw Obywatelskich.

Przypisy

  1. Arif Dirlik: Anarchism in the Chinese Revolution (ang.). Google Books. [dostęp 2015-01-14].
  2. John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996, s. 201. ISBN 83-85893-79-2.
  3. Peter Gue Zarrow, Anarchism and Chinese Political Culture, New York: Columbia University Press, 1990, ISBN 0-231-07138-8.
  4. John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996, s. 246. ISBN 83-85893-79-2.

Bibliografia

  • Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.

Media użyte na tej stronie

Cai Yuanpei-loc-nodate-crop.jpg
Bain News Service,, publisher.

T. Sai Yuan-Bet

[no date recorded on caption card]

1 negative : glass ; 5 x 7 in. or smaller.

Notes: Title from unverified data provided by the Bain News Service on the negatives or caption cards. Forms part of: George Grantham Bain Collection (Library of Congress).

Format: Glass negatives.

Rights Info: No known restrictions on publication.

Repository: Library of Congress, Prints and Photographs Division, Washington, D.C. 20540 USA, hdl.loc.gov/loc.pnp/pp.print

General information about the Bain Collection is available at hdl.loc.gov/loc.pnp/pp.ggbain

Persistent URL: hdl.loc.gov/loc.pnp/ggbain.11973

Call Number: LC-B2- 2566-11


Applications-graphics.svg To zdjęcie było poddane obróbce cyfrowej i może różnić się od wersji oryginalnej. Zmiany: Crop to show subject of picture. Oryginał można obejrzeć tu: Cai Yuanpei-loc-nodate.jpgCai Yuanpei-loc-nodate.jpg. Modyfikacje zostały wykonane przez użytkownika Nesnad.