Centrum Wyższych Studiów Wojskowych

Centrum Wyższych Studiów Wojskowych (C.W.S.W.) – ośrodek doskonalenia pułkowników i generałów Wojska Polskiego do roli wyższych dowódców.

Komendanci CWSW
Lucjan Żeligowski
Jan Thullie
Janusz Głuchowski
Edmund Knoll-Kownacki

Historia Centrum Wyższych Studiów Wojskowych

Centrum Wyższych Studiów Wojskowych funkcjonowało w latach 1923-1925, a następnie w latach 1927-1933. Przerwa w działalności wymuszona była trudnościami finansowymi. W pierwszym okresie funkcjonowania Centrum przeprowadziło dwa kursy, a w następnym pięć. Absolwentami kursów było 105 oficerów Wojska Polskiego przeznaczonych na najwyższe stanowiska dowódcze. W większości byli to oficerowie na stanowisku dowódcy dywizji lub równorzędnym.

Centrum powołane zostało do życia rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 16 października 1923[1].

Centrum podległe było Generalnemu Inspektorowi Sił Zbrojnych z którym dzieliło siedzibę przy al. Ujazdowskich 1 w Warszawie. W okresie swojego istnienia nawiązywało także ścisłą współpracę z Wyższą Szkołą Wojenną. Współorganizowała z tą uczelnią kursy wyższe dla oficerów lotnictwa i artylerii.

Na I kurs C.W.S.W. powołano trzech generałów i dwunastu pułkowników, w tym dziewięciu dowódców dywizji piechoty, dwóch dowódców brygad jazdy i dwóch szefów artylerii okręgów korpusów oraz jednego inspektora jazdy i jednego oficera sztabu Inspektoratu Armii[2]. Po 20 stycznia 1924 do grupy słuchaczy dołączył, w charakterze hospitanta, Wacław Kłoczkowski, wówczas w stopniu generała brygady[3]. 31 marca 1924 jeden słuchacz został awansowany na generała dywizji, a 5 na generała brygady ze starszeństwem z 1 lipca 1923 w korpusie generałów. 1 grudnia 1924, po zakończeniu kursu, kolejnych trzech absolwentów (Kowalewski, Jasiński i Prochaska) zostało awansowanych na generałów brygady ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924.

Na II kurs C.W.S.W. powołano czternastu generałów i trzech pułkowników, w tym sześciu dowódców dywizji piechoty i jednego dowódcę piechoty dywizyjnej oraz jednego dowódcę dywizji kawalerii i trzech dowódców brygad kawalerii, a także trzech szefów artylerii okręgów korpusów. Ponadto oficerów zajmujących stanowiska: szefa departamentu w M.S.Wojsk., zastępcy dowódcy okręgu korpusu i zastępcy szefa Sztabu Generalnego[4].

4 lipca 1932 Minister Spraw Wojskowych nadał absolwentom kursów I-VI odznaki Centrum Wyższych Studiów Wojskowych[5]. Odznaki noszone były na prawej kieszeni munduru.

I Kurs

I Kurs trwał od 15 listopada 1923 do 15 sierpnia 1924[6].

1gen. bryg. / gen. dyw.Wacław Faradowódca 2 DGór.
2gen. bryg.Gustaw Kuchinkadowódca 27 DPzm. 6.XII.1923
3gen. bryg.Andrzej Galicadowódca 1 DGór.
4gen. bryg. / kontradm.Wacław Kłoczkowskidyspozycja M.S.Wojsk.hospitant, bez klasyfikacji
5płk / gen. bryg.Gustaw Orlicz-Dreszerinspektor jazdy w IA Nr II[7]
6płk / gen. bryg.Stanisław Burhardt-Bukackidowódca 8 DP
7płk / gen. bryg.Stanisław Taczakdowódca 17 DP
8płk / gen. bryg.Olgierd Pożerskiszef Artylerii DOK Nr I
9płk SG / gen. bryg.Wiktor ThommeeI oficer sztabu IA Nr II
10płk / gen. bryg.Aleksander Kowalewskiszef Artylerii DOK Nr IV
11płk / gen. bryg.Albin Jasińskidowódca 11 DP
12płk / gen. bryg.Emil Prochaskadowódca 7 DP
13płkKarol Szemiotdowódca 29 DP
14płkKonstanty Plisowskidowódca 6 BJ
15płkStefan Strzemieńskidowódca 8 BJ
16płkMieczysław Mackiewiczdowódca 30 DP

W czwartek 14 sierpnia 1924 w Kasynie Garnizonowym w Warszawie odbył się pożegnalny obiad słuchaczy I Kursu CWSW, którzy po zakończeniu nauki podejmowali przedstawicieli Wyższej Szkoły Wojennej i przedstawicieli Wojskowej Misji Francuskiej w Polsce. Ministra Spraw Wojskowych reprezentował szef Administracji Armii, gen. dyw. Stefan Majewski. Ponadto w uroczystym obiedzie udział wzięli: inspektor armii, gen. broni Lucjan Żeligowski, dowódca Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, gen. dyw. Daniel Konarzewski, I zastępca szefa Sztabu Generalnego, gen. bryg. Edmund Kessler, szef francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, gen. dyw. Charles Joseph Dupont z szefem sztabu, płk. Pujo, dyrektor nauk W.S.Woj., płk Louis Faury i dyrektor nauk CWSW, płk Trousson, a także liczne grono oficerów francuskich, wykładowców CWSW i W.S.Woj. W czasie biesiady, która trwała do północy, przygrywała orkiestra 1 pułku artylerii najcięższej[8].

II Kurs

II Kurs trwał od 1 grudnia 1924 do 20 sierpnia 1925[9][10][11].

1gen. dyw.Kazimierz Dzierżanowskidowódca 28 DP
2gen. dyw.Stanisław Wróblewskiszef Departamentu I Piechoty M.S.Wojsk.
3gen. dyw.Kazimierz Ładośdowódca 16 DP
4gen. bryg.Tadeusz Jastrzębskizastępca dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX
5gen. bryg.Juliusz Rómmeldowódca 1 DK
6gen. bryg.Mikołaj Majewskiszef artylerii Okręgu Korpusu Nr III
7gen. bryg.Tadeusz PiskorII zastępca szefa SG WP
8gen. bryg.Stanisław Oktawiusz Małachowskidowódca 10 DP
9gen. bryg.Wincenty Kaczyńskiszef artylerii Okręgu Korpusu Nr I[12]
10gen. bryg.Michał Karaszewicz-Tokarzewskidowódca 19 DP
11gen. bryg.Kazimierz Fabrycydowódca 3 DP Leg.
12gen. bryg.Aleksander Narbutt-Łuczyńskidowódca 2 DP Leg.
13gen. bryg.Roman Jasieńskidowódca piechoty dywizyjnej 6 DP
14płkStanisław Sochaczewskidowódca VII BK
15płkJanusz Głuchowskidowódca I BK
16płkHenryk Brzezowskidowódca 5 SBK

III Kurs

Początkowo III Kurs miał się rozpocząć 15 listopada 1925. Na kurs został powołany między innymi gen. bryg. Mieczysław Norwid-Neugebauer, szef Departamentu VII Intendentury M.S.Wojsk[13].

Ostatecznie III Kurs trwał od 3 stycznia 1927 do 24 czerwca 1927[14]. 16 marca 1927 roku, w trakcie kursu, pułkownicy Romuald Dąbrowski, Józef Olszyna-Wilczyński, Stanisław Sołłohub-Dowoyno i Franciszek Sikorski zostali awansowani na generałów brygady.

1gen. bryg.Anatol Kędzierskidowódca 14 DP
2gen. bryg.Mieczysław Dąbkowskidowódca 7 DP
3gen. bryg.Józef Tokarzewskiszef Departamentu Kawalerii M.S.Wojsk.
4płk piech.Romuald Dąbrowskidowódca 28 DP
5płk piech.Franciszek Sikorskidowódca 9 DP
6płk piech.Stanisław Dowoyno-Sołłohubdowódca PD 4 DP
7płk SGHenryk Bobkowskidowódca 8 DP
8płk SG inż.Michał Bajerdyspozycja szefa SG WP
9płk piech.Władysław Bończa-Uzdowskidyspozycja M.S.Wojsk.
10płk piech.Antoni Szyllingdowódca PD 23 DP
11płk sap.Józef Olszyna-Wilczyńskidowódca 1 Brygady KOP
12płk kaw.Michał Ostrowskidowódca XVIII BK
13płk art.Stanisław Marian Rohozińskizastępca szefa 1 Okręgowego Szefostwa Artylerii
14płk art.Stanisław Millerzastępca szefa Departamentu Uzbrojenia M.S.Wojsk.
15płk sap.Ludwik Hickiewiczszef Saperów Okręgu Korpusu Nr I

IV Kurs

IV Kurs trwał od 6 grudnia 1929 do 10 lipca 1930.

1gen. bryg.Czesław Jarnuszkiewiczzastępca dowódcy Okręgu Korpusu Nr I
2płk piech.Bolesław Jatelnickidowódca piechoty dywizyjnej 4 Dywizji Piechoty
3gen. bryg.Jan Kazimierz Kruszewskidowódca 1 Dywizji Piechoty Legionów
4gen. bryg.Kazimierz Orlik-Łukoskidowódca 11 Dywizji Piechoty
5płk kaw.Stanisław Grzmot-Skotnickidowódca 9 Samodzielnej Brygady Kawalerii, 24 XII 1929 gen. bryg.
6gen. bryg.Mieczysław Smorawiński
7gen. bryg.Juliusz Zulauf
8płk art.Aleksander Batorydowódca 8 Pułku Artylerii Polowej (od 23 XII 1929 - dowódca 5 Grupy Artylerii)
9płk piech. inż.Bolsław Antoni Fijałkowskidowódca piechoty dywizyjnej 23 Dywizji Piechoty
10płk piech.Eugeniusz Godziejewskidowódca 4 Brygady Ochrony Pogranicza
11płk art.Józef Koryckidowódca 16 Pułku Artylerii Polowej (od 23 XII 1929 - dowódca 8 Grupy Artylerii)
12płkRudolf Niemira
13płkZygmunt Piasecki
14płk inż.Zygmunt Podhorski
15płk art.Karol Schrötterdowódca 3 Pułku Artylerii Ciężkiej (od 23 XII 1929 - dowódca 3 Grupy Artylerii)
16płkJulian Skokowskidowódca piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty
17płk sap.Jan Skorynadowódca 2 Brygady Saperów
18płkRudolf Kazimierz Underka de Tirion
19płkStanisław Henryk Józef Więckowskidowódca 17 Pułku Artylerii Polowej (od 23 XII 1929 - zastępca szefa Departamentu Artylerii M.S.Wojsk.)
20płk piech.Władysław Grabowskidowódca piechoty dywizyjnej 14 Dywizji Piechoty, † 28/29 IV 1930
21płk pil.Jan Sendorekzastępca szefa Departamentu Aeronautyki M.S.Wojsk.

V Kurs

Centrum Wyższych Studiów Wojskowych - uczestnicy V kursu

V Kurs trwał od 6 grudnia 1930 do 31 lipca 1931.

1gen. bryg.Tadeusz Malinowskidowódca 17 DP
2gen. bryg.Czesław Młot-Fijałkowskidowódca 18 DP
3gen. bryg.Stanisław Skwarczyńskidowódca 1 DP Leg.
4gen. bryg.Jerzy Wołkowickidowódca 27 DP
5płk inż.Janusz Beauraindowódca 1 Grupy Aeronautycznej
6płk art.Jan Maciej Boldszef Departamentu Artylerii M.S.Wojsk.
7płk art.Leopold Cehakdowódca 6 Grupy Artylerii
8płk sap.Roman Bolesław Ciborowskidowódca 1 Brygady Saperów w Modlinie
9płk kaw.Stefan Dembińskidowódca XII BK
10płk kaw.Wincenty Jasiewiczdowódca X BK
11płk piech.Stanisław Józef Kozickidowódca piechoty dywizyjnej 8 DP
12płk kaw.Stefan Hanka-Kuleszadowódca XVII BK
13płk piech.Bernard Monddowódca piechoty dywizyjnej 6 DP
14płk piech.Wilhelm Orlik-RückemannII dowódca piechoty dywizyjnej 23 DP
15płk piech.Kazimierz Sawickidowódca piechoty dywizyjnej 29 DP
16płk art.Kazimierz Schallydowódca 1 Grupy Artylerii
17płk art.Eugeniusz Gałuszczyńskidowódca 9 Grupy Artylerii

VI Kurs

VI Kurs trwał od 10 listopada 1931 do 15 lipca 1932.

1gen. bryg.Walerian Czumadowódca 5 DP
2gen. bryg.Włodzimierz Maxymowicz-Raczyńskidowódca 4 DP
3gen. bryg.Sergiusz Zahorskidowódca BK "Poznań"
4płk piech.Władysław Dragatdowódca PD 22 DPG
5płk dypl.Adam Korytowskidowódca BK „Równe”
6płk art.Henryk Kreissdowódca 2 GA
7płk art.Otton Krzischdowódca 9 pal
8płk piech.Józef Kustrońdowódca PD 16 DP
9płk piech.Józef Kwaciszewskidowódca PD 18 DP
10płk art.Karol Ignacy Nowakdowódca 12 pal
11płk piech.Michał Pakoszdowódca OWar. "Wilno"
12płk dypl.Władysław Pieniążekdowódca PD 11 DP
13płk dypl. inż.Ludomił Rayskiszef Departamentu Aeronautyki M.S.Wojsk.
14płk dypl.Ludwik Kmicic-Skrzyńskidowódca BK "Białystok"

VII Kurs

VII Kurs trwał od 10 listopada 1932 do 10 sierpnia 1933[15].

1gen. bryg.Edmund Knoll-Kownackidowódca 13 DP1891dowódca Okręgu Korpusu Nr VII (1935)
2płk dypl. piech.Gustaw Paszkiewiczdowódca piechoty dywizyjnej 24 DP1892dowódca 12 DP (1935), gen. bryg. (1938)
3płk dypl. piech.Alfons Wojtkielewiczdowódca piechoty dywizyjnej 12 DP1885stan spoczynku (1935), gen. bryg. (pośm. 2007)
4płk piech.Franciszek Dindorf-Ankowiczdowódca piechoty dywizyjnej 30 DP1888dowódca 10 DP, gen. bryg. (1938)
5płk dypl. piech.Romuald Wolikowskidowódca piechoty dywizyjnej 4 DP1891pomocnik dowódcy OK VII (1938), gen. bryg. (1941)
6płk piech.Alojzy Wir-Konasdowódca piechoty dywizyjnej 21 DPG1894dowódca 38 DP (1939)
7płk piech.Roman Witorzeniecdowódca piechoty dywizyjnej 17 DP1891pomocnik dowódcy OK V (1935)
8płk piech.Franciszek Alterdowódca piechoty dywizyjnej 14 DP1889dowódca 25 DP (1935), gen. bryg. (1939)
9płk piech.Ludwik Bittnerdowódca piechoty dywizyjnej 5 DP1892pomocnik dowódcy KOP (1938), gen. bryg. (1943)
10płk dypl. kaw. drRoman Abrahamdowódca BK „Toruń”1891dowódca Wlkp. BK (1937), gen. bryg. (1938)
11płk dypl. sap. inż.Władysław Ludwik Zachorowskidowódca 3 Brygady Saperów1890
12płk dypl. łącz. inż.Stefan Rotarskidowódca piechoty dywizyjnej 10 DP1886pomocnik dowódcy OK VI (1935), stan spoczynku (1936)

Komendanci Centrum Wyższych Studiów Wojskowych

Przypisy

  1. ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1923 r., Nr 39, poz. 504, rozkaz L.dz. O.III.Szt.Gen. 10165.Szk. Otwarcie Centrum wyższych studjów wojskowych.
  2. ↑ Odkomenderowanie na I Kurs zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym Ministra Spraw Wojskowych z 6 grudnia 1923 r., Nr 75, s. 703-704.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 24 stycznia 1924 r., Nr 6, s. 33. Gen. bryg. Wacław Kłoczkowski z dniem 20 stycznia 1924 r. został zwolniony ze stanowiska II zastępcy szefa Administracji Armii i pozostawiony w dyspozycji M.S.Wojsk. z równoczesnym odkomenderowaniem na I kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. Wymieniony był jedynym admirałem Marynarki Wojennej II RP, który został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej. Od marca do września 1927 był dowódcą PD 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy.
  4. ↑ Odkomenderowanie generałów i pułkowników na II Kurs zostało ogłoszone w Dzienniku Personalnym Ministra Spraw Wojskowych z 20 grudnia 1924 r., Nr 132, s. 749-750.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 4 lipca 1932 r., Nr 8, s. 337-338.
  6. ↑ Lista absolwentów I Kursu została ogłoszona w Dzienniku Personalnym Ministra Spraw Wojskowych z 13 lutego 1925 r., Nr 16, s. 69, a wcześniej w dodatku tajnym Nr 15 do Dziennika Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 6 listopada 1924 r., Nr 44.
  7. ↑ IA - Inspektorat Armii.
  8. ↑ Polska Zbrojna z 18 sierpnia 1924 r., Nr 226, s. 2.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 132 z 20 grudnia 1924 roku, s. 749-750.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 4 lutego 1925 roku, s. 56, z listy odkomenderowanych na kurs został skreślony gen. bryg. Franciszek Meraviglia-Crivelli, szef artylerii Okręgu Korpusu Nr VI.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 30 października 1925 roku, s. 619.
  12. ↑ Wincenty Kaczyński z powodu choroby nie został sklasyfikowany.
  13. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 25 października 1925 r., Nr 112, s. 603.
  14. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 31 grudnia 1926 r., Nr 55, s. 458.
  15. ↑ Piotr Stawecki w biogramach generałów: Franciszka Altera i Franciszka Dindorf-Ankowicza podaje, że VII kurs trwał od 10 listopada 1932 do 10 sierpnia 1933 r.
  16. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 18 czerwca 1930 r., Nr 11, s. 199.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Julian M Skelnik, Centrum Wyższych Studiów Wojskowych 1923-1933, Gdynia: Armagedon, 2006, ISBN 83-918106-6-6, OCLC 169841544.
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: „Bellona”, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.
Centra wyszkolenia wojska II RP
Centrum Wyszkolenia
  • Szablon:Szkolnictwo wojskowe
Szkolnictwo wojskowe w II Rzeczypospolitej
Centra
Piechota
Kawaleria
Artyleria
Saperzy
Lotnictwo
Inne

Media użyte na tej stronie

Gen. Janusz Głuchowski 1938.jpg
Gen. Janusz Głuchowski
Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie V kurs NAC 1-W-813.jpg
Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie - uczestnicy V kursu; czerwiec 1931. Siedzą od prawej: płk Stanisław Kozicki, płk Wilhelm Orlik-Rückemann, gen. bryg. Tadeusz Malinowski, gen. bryg. Czesław Młot-Fijałkowski, gen. bryg. Janusz Głuchowski, gen. bryg. Jerzy Wołkowicki, gen. bryg. Stanisław Skwarczyński, płk Kazimierz Schally, płk Bernard Mond. Stoją od prawej: płk Stefan Dembiński, płk Eugeniusz Gałuszczyński, płk Leopold Cehak, płk Jan Maciej Bold, płk Wincenty Jasiewicz, płk Roman Bolesław Ciborowski, płk Kazimierz Sawa-Sawicki, płk Janusz de Beaurain, Stefan Hanka-Kulesza. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-W-813
Knoll-Kownacki Edmund.jpg
Official pre-war portrait of Gen. en:Edmund Knoll-Kownacki, a Polish military commander, ( en:Battle of Bzura), died in 1953
Gen. Jan Thullie (1876-1927).jpg
Jan Thullie (1876-1927), a Polish Major General