Cmentarz żydowski w Kielcach
 nr rej. A.333 z 10.01.1991[1] | |
 Brama frontowa cmentarza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | Kielce |
| Adres | ul. Pakosz |
| Typ cmentarza | wyznaniowy |
| Wyznanie | judaizm |
| Stan cmentarza | nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza | 3,12 ha |
| Data otwarcia | 1870 |
| Data ostatniego pochówku | 1946 |
| Data likwidacji | II poł. XX w. |
| Zarządca | Fundacja Rodziny Nissenbaumów |
Położenie na mapie Kielc  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
 50°51′23″N 20°36′29″E/50,856389 20,608056 | |
Cmentarz żydowski w Kielcach – kirkut, który znajduje się w dzielnicy Pakosz, przy skrzyżowaniu ulic Pakosz Dolny i Kusocińskiego w Kielcach. Ma powierzchnię 3,12 ha. Na terenie nekropolii znajduje się około 330 nagrobków zachowanych w różnym stanie, z czego około 150 ustawionych jest w lapidarium[2].
Cmentarz jest zamknięty dla zwiedzających.
Historia
Kirkut został założony w 1868 roku w oparciu o projekt architekta gubernialnego Franciszka Ksawerego Kowalskiego. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali teren cmentarza, na którym regularnie przeprowadzano masowe egzekucje Polaków i Żydów. 23 maja 1943 roku Niemcy zamordowali 45 dzieci w wieku od 15 miesięcy do 15 lat. W 1946 roku na cmentarzu pochowano 42 żydowskie ofiary pogromu. W latach późniejszych ekshumowano i przeniesiono na kirkut ciała Żydów zamordowanych w getcie kieleckim i pogrzebanych nad brzegiem Silnicy. Cmentarz zamknięto dla celów grzebalnych w 1965.
W 1981 roku z wydobytych z pobliskiej rzeki Silnicy nagrobków wybudowano lapidarium. Wokół ustawiono fragmenty uszkodzonych macew z zachowanymi zdobieniami.
W 2007 roku odrestaurowano przedwojenny ohel wybudowany nad grobem Mordechaja Kuzmirera zwanego cadykiem z Kielc. W 2010 roku z inicjatywy Bogdana Białka prezesa Stowarzyszenia im. Jana Karskiego oraz Yaacova Kotlickiego prezesa Kielcer Society w Izraelu zbudowano nowy pomnik nagrobny ofiar pogromu z wypisanymi nazwiskami osób zamordowanych 4 lipca 1946 roku. Odrestaurowano także grób rozstrzelanych w 1943 roku dzieci.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 16 [dostęp 2015-10-26].
- ↑ Burchard podaje liczbę zachowanych nagrobków jako około 150.
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 138–139.
Linki zewnętrzne
- Cmentarz żydowski w Kielcach na portalu Wirtualny Sztetl
- Cmentarz żydowski w getcie w Kielcach na portalu Wirtualny Sztetl
- Zdjęcia z cmentarza (strona Piotra Berghofa)
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Piotr Kawiorski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz żydowski, Kielce, Polska
Memorial to the Jews who were murdered in the Kielce pogrom July 4, 1946.
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor: Piotr Kawiorski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz żydowski, Kielce