Coca-Cola
| napój bezalkoholowy | |
 | |
| Inne nazwy | Coke |
|---|---|
| Data i miejsce wprowadzenia | 1886 |
| Twórca | John Pemberton |
| Producent | The Coca-Cola Company |
| Odmiany | |
Caffeine-Free, Cherry, New Coke, with Lemon, Vanilla, Lime, Raspberry, Black Cherry Vanilla, Blāk, Citra, Orange, Zero, Light, Coca Cola Life | |
| Składniki | |
woda, cukier, dwutlenek węgla, karmel amoniakalno-siarczynowy (E150d), kwas fosforowy (E338), aromaty, kofeina | |
| Uwagi | |
| |
| Strona internetowa | |
Coca-Cola (w USA, Kanadzie, Australii i Wielkiej Brytanii znana jako Coke) – marka napoju gazowanego przedsiębiorstwa The Coca-Cola Company. Powstała pod koniec XIX wieku i jest jedną z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych marek na świecie. Od 1960 roku kształt butelki jest prawnie zastrzeżony. Coca-cola jest jedną z ikon kultury masowej XX wieku, jak również jednym z symboli Stanów Zjednoczonych.
Historia
Receptura coca-coli została opracowana w 1886 roku przez J.S. Pembertona, farmaceutę z Atlanty. Był to jego drugi napój na bazie liści koki i orzechów koli (pierwszy nosił nazwę Pemberton’s French Wine Coca). Początkowo sprzedaż coca-coli nie była rentowna, jednak po przejęciu jej przez Asę Candlera (który w 1893 roku zarejestrował oficjalnie markę) i jego sprawnym zabiegom marketingowym napój stał się hitem, a zyski ze sprzedaży osiągnęły 50 mln USD w 1912 roku. Po śmierci Candlera w 1919 przedsiębiorstwo przeszło w ręce bankiera, Ernesta Woodruffa, a później w ręce jego syna Roberta Woodruffa, który kierował spółką do śmierci w 1985 roku.
W 1906 roku rozpoczęła się ekspansja przedsiębiorstwa poza Stany Zjednoczone. Coca-cola trafiła m.in. na Kubę i do Panamy.
Coca-cola pojawiła się w butelkach w 1894 roku za sprawą dwóch przedsiębiorców, którzy otrzymali od Asy Candlera prawa do rozlewania napoju za cenę symbolicznego jednego dolara. W 1955 roku coca-cola pojawiła się także w puszkach.
Napój trafił nawet do Chińskiej Republiki Ludowej, gdzie w 1978 roku władze państwowe zezwoliły na jego sprzedaż.
W 1985 roku przedsiębiorstwo próbowało zmienić formułę napoju, wprowadzono ją na rynek, jednak na skutek protestów przywrócono poprzednią recepturę coca-coli i sprzedawano równocześnie pod nazwą „Coca-Cola Classic”. Ostatecznie nowa formuła napoju nie przyjęła się i produkcja została wstrzymana.
W 2009 roku wprowadzono automat Coca-Cola Freestyle.
Wartość odżywcza
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Warianty
Dostępne
- Coca-Cola – klasyczna wersja napoju.
- Coca-Cola Cherry – wersja napoju o smaku wiśniowym.
- Coca-Cola Vanilla – wersja napoju o smaku waniliowym.
- Coca-Cola Georgia Peach – wersja napoju o smaku brzoskwiniowym.
- Coca-Cola California Raspberry – wersja napoju o smaku malinowym.
- Coca-Cola Lime - wersja napoju o smaku limonki.
- Caffeine Free Coca-Cola – odmiana niezawierająca kofeiny.
- Caffeine Free Diet Coke – niskokaloryczna odmiana niezawierająca kofeiny.
- Diet Coke – niskokaloryczna, klasyczna wersja napoju.
- Diet Coke Zesty Blood Orange – niskokaloryczna wersja napoju o smaku pomarańczowym.
- Diet Coke Feisty Cherry – niskokaloryczna wersja napoju o smaku wiśniowym.
- Diet Coke Twisted Mango – niskokaloryczna wersja napoju o smaku mango.
- Diet Coke Ginger Lime – niskokaloryczna wersja napoju o smaku limonki i imbiru.
- Diet Coke Lime – niskokaloryczna wersja napoju o smaku limonki.
- Coca-Cola Life – niskokaloryczna wersja napoju, słodzona stewią.
- Coca-Cola Raspberry Zero – niskokaloryczna wersja o smaku malinowym.
- Coca-Cola Zero – niskokaloryczna, bezcukrowa wersja o smaku zbliżonym do oryginalnej Coca-Coli.
- Coca-Cola Cherry Zero – niskokaloryczna wersja napoju o smaku wiśniowym.
- Coca-Cola Peach Zero – niskokaloryczna wersja napoju o smaku brzoskwiniowym, dostępna w Polsce od 2019.
- Coca-Cola Light – coca-cola bez cukru, o smaku nieco innym niż oryginalny napój. Była dostępna w Polsce w latach 1993-2016. Nadal oferowana na innych rynkach.
- Coca-Cola Energy – napój energetyczny Coca-Cola.
- Coca-Cola Clear – jest zupełnie pozbawiona koloru, ma zero kalorii i wyraźny smak cytryny.
Wycofane
- Coca-Cola Black Cherry Vanilla – wersja o smaku waniliowo-wiśniowym.
- Coca-Cola Black – wersja o smaku kawowym.
- Coca-Cola C2 – wersja o zmniejszonej ilości kalorii, węglowodanów i cukru
- Coca Cola Light Plus – niskokaloryczna coca-cola z dodatkowymi witaminami i minerałami.
- Coca-Cola with Raspberry – coca-cola z dodatkiem malin.
- New Coke – wersja, która miała zastąpić oryginalną coca-colę.
- Coca-Cola Light Sango – niskokaloryczna wersja o smaku czerwonej pomarańczy[2].
- Coca-Cola with Lemon – coca-cola z dodatkiem cytryny.
- Coca-Cola Citra – wersja o smaku cytrusowym.
- Coca-Cola Orange – coca-cola z dodatkiem pomarańczy.
- Coca-Cola Zero Caffeine Free – niskokaloryczna cola, bez dodatku kofeiny.
Coca-Cola w Polsce
Coca-Cola pojawiła się w Polsce tuż przed II wojną światową i była oferowana w warszawskiej Adrii[3]. Napój został wstępnie zaprezentowany na Targach Poznańskich w 1957 roku. W tym czasie Coca-Cola była otwarta na uruchomienie produkcji w Polsce. Miała być wytwarzana w przedsiębiorstwie pn. Polskie Zakłady Coca-Coli na Podstawie Oryginalnej Licencji w Gdańsku. Polska miała mieć prawo do eksportu Coca-Coli do innych krajów Bloku Wschodniego, w tym Związku Radzieckiego. Zapłata miałaby następować w eksporcie gotowego produktu, a także w produkcji i eksporcie oryginalnych szklanych butelek Coca-Coli do Stanów Zjednoczonych i krajów Europy Zachodniej. Mimo poparcia władz wojewódzkich i komitetu przeciwalkoholowego, polskie władze centralne zablokowały projekt z różnych przyczyn (np. konieczność ustalania ze stroną zagraniczną osób w zarządzie przedsiębiorstwa)[4].
Dostępność coca-coli była więc ograniczona w następnych latach wyłącznie do sklepów sprzedających za waluty. W 1972 roku dzięki umowie między władzami PRL a koncernem rozpoczęto produkcję w kraju i zwiększono dystrybucję. Coca-cola produkowana była na amerykańskiej licencji przez Browary Warszawskie oraz Górnośląskie Zakłady Piwowarskie w Zabrzu i Tychach. Obecnie produkcja napoju odbywa się w dwóch zakładach: w Staniątkach (koło Niepołomic, kilkanaście kilometrów od Krakowa) i w Radzyminie (koło Warszawy). Do Coca-Cola HBC Polska należy również rozlewnia wód butelkowanych w Tyliczu. Łącznie zakłady zatrudniają ponad 2800 pracowników, a od 1991 roku inwestycje w Polsce przekroczyły 500 mln dolarów.
Coca-Cola w latach 2017-2020 zamierza przeznaczyć kolejne fundusze na rozwój swojego oddziału i prowadzonych działań w Polsce. Tym razem na polski rynek trafi 500 milionów złotych, których inwestycja ma pomóc w uzyskaniu jeszcze większego wzrostu sprzedaży[5].
W kulturze – krytyka Coca-Coli
W połowie lat 50. polska prasa nazywała Coca-Colę stonką ziemniaczaną w płynie[6].
Polski poeta Adam Ważyk w socrealistycznym okresie swojej twórczości poświęcił coca-coli wiersz Piosenka o Coca-Cola[7]. Krytycznie odnosił się do coca-coli także Julian Tuwim[8].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.)
- ↑ Coca-cola light sango (fr.). coca-cola.fr. [dostęp 2015-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
- ↑ Maria Fredro-Boniecka Vogue Polska 10-11/2020
- ↑ Kamil Wrotkowski, Odrzucona propozycja produkcji napoju Coca-Cola w Polsce. Przyczynek do badań, „UR Journal of Humanities and Social Sciences”, 5 (4), 2017, s. 116–133, DOI: 10.15584/johass.2017.4.5, ISSN 2543-8379 [dostęp 2018-07-01].
- ↑ Pap, Wczoraj 16:05, 11 134, 500 mln zł na kolejne inwestycje Coca-Coli w Polsce, Business Insider, 16 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-17] (pol.).
- ↑ Stonka w płynie. Newsweek, 29 lipca 2007. [dostęp 2009-10-23].
- ↑ Vadim Makarenko: Piosenka o Coca-Cola. Wyborcza.pl, 2008-06-18. [dostęp 2020-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-06)].
- ↑ Marci Shore, Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa, 2008.
Linki zewnętrzne
| Napoje gazowane |
|
|---|---|
| Soki i herbaty | |
| Wody mineralne i źródlane |
|
| Napoje energetyzujące i izotoniczne | |
| Inne |
|
.svg){kind=small}
Media użyte na tej stronie
"Drink Coca-Cola 5¢", an 1890s advertising poster showing a woman in fancy clothes (partially vaguely influenced by 16th- and 17th-century styles) drinking Coke. The card on the table says "Home Office, The Coca-Cola Co. Atlanta Ga. Branches: Chicago, Philadelphia, Los Angeles, Dallas". Notice the cross-shaped color registration marks near the bottom center and top center (which presumably would have been removed for a production print run). Someone has crudely written on it at lower left (with an apparent leaking fountain pen) perhaps "Our Favourite".
Autor: Yoninah, Licencja: CC BY-SA 3.0
English and Hebrew Coke labels in an Israeli supermarket.
typische gekühlte Flasche Coca-Cola, 0,2 Liter
.jpg)
typische gekühlte Flasche Coca-Cola, 0,2 Liter
Autor: Cezary Piwowarski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Centrala Coca-Cola w Warszawie, ul. Annopol 20
We see two employees working at bottling plant of Coca-Cola Canada Ltd. located at 200 De Bellechasse Street East in Montreal, Canada.
The new corporate logo of The Coca-Cola Company, introduce in June 2020.
Wordmark of Coca-Cola, trademarked by The Coca-Cola Company, but because the logo is simply "Coca-Cola", there is no proof as to who originally wrote it. Master Penman Louis Madarasz (1859-1910) was said to have told one of his students that the work was his own. When the work was created, Madarasz had a mail order business, could have illustrated the logo, and the writing style is similar to his. In the book "An Elegant Hand" by William E Henning, it states that Frank Mason Robinson, who was the bookkeeper of the firm, originated the name Coca-Cola and specified that it be written in Spencerian Script. In a 1914 court case, Robinson testified that he was "practically the originator" and that "some engraver here by the name of Frank Ridge was brought into it". Thus the logo itself has no currently copyrightable authorship and its exact creator is unknown. In any case, the trademarked Coca-Cola logo was published numerous times in the United States (its country of origin) before 1923, and so is now ineligible for copyright.