Dennis Gabor

Dennis Gabor
Günszberg Dénes
Ilustracja
Dennis Gabor w 1971 r.
Data i miejsce urodzenia5 czerwca 1900
Budapeszt
Data i miejsce śmierci9 lutego 1979
Londyn
(c) Ian Rob, CC BY-SA 2.0

Gilshaw Lodge przy Rugby-Bilton Road – dom, w którym Dennis Gabor mieszkał w latach 1936–1948 i w którym w roku 1947 wynalazł holografię[1] (na ścianie budynku – Blue Plaque[2])

Dennis Gabor (ur. 5 czerwca 1900 w Budapeszcie, zm. 9 lutego 1979 w Londynie) – mieszkający w Anglii węgierski fizyk (spec. optyka), laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za rok 1971.

Życiorys

Urodził się w Budapeszcie jako najstarszy syn Adéli i Bernáta Günszberga (dyrektora spółki górniczej) w rodzinie żydowskiej. W 1902 r. jego ojciec uzyskał zezwolenie na zmianę nazwiska na Gábor[3]. Zafascynował się fizyką w wieku 15 lat pod wpływem podręcznika Oriesta Chwolsona, publikacji na temat teorii przyrządów Abbego, fotografii barwnej i metody reprodukcji barw Gabriela Lippmanna. Studiował w Berlinie. Skończył Technische Hochschule Berlin w roku 1924 i uzyskał stopień dr-inż. w roku 1927. Bywał również często w University of Berlin, w którym poziom fizyki kształtowali m.in. Albert Einstein, Max Planck, Walther Nernst, Max von Laue. Od roku 1927 pracował w Siemens & Halske AG, gdzie dokonał swojego pierwszego wynalazku – skonstruował typ wysokociśnieniowej lampy rtęciowej (wykorzystywanej później w milionach lamp ulicznych)[4].

W 1933 roku musiał opuścić Niemcy (zob. III Rzesza) i wyjechał do Wielkiej Brytanii. Został zatrudniony w British Thomson-Houston Co. w Rugby i w British Thomson-Houston Research Laboratory, w którym pracował do roku 1948[4].

W roku 1948, próbując udoskonalić mikroskop elektronowy, otrzymał pierwsze hologramy – jeszcze niedoskonałe[5].

Od 1 stycznia 1949 pracował w Imperial College w Londynie, początkowo jako wykładowca elektroniki, następnie profesor of Applied Electron Physics, a od przejścia na emeryturę w roku 1967, jako Senior Research Fellow. Od roku 1967 był też członkiem zespołu badawczego CBS Laboratories Stamford, Conn.

Prowadził intensywne prace badawcze w zakresie elektroniki i optyki elektronowej, dotyczące początkowo m.in. teorii komunikacji i stereoskopowej kinematografii. Zajmując się nadal holografią, nazywaną początkowo „wavefront reconstruction” (rekonstrukcja czoła fali), opracował w latach 1948–1951 metodę otrzymywania obrazów trójwymiarowych (zob. historia holografii), która jednak mogła być zastosowana w praktyce dopiero po wynalezieniu lasera w roku 1963[5]. W latach 1950–1953 współpracował z AEI Research Laboratory w Aldermaston[4].

Został uhonorowany m.in. członkostwem Towarzystwa Królewskiego w Londynie w roku 1956 i honorowym członkostwem Węgierskiej Akademii Nauk w roku 1964[4].

Za badania nad holografią otrzymał w roku 1971 Nagrodę Nobla [4].

Życie osobiste

Ożenił się w roku 1936 w Rugby z Marjorie Louise z domu Butler.

Przypisy

  1. SP4974 : Rugby-Bilton Road near to Rugby, Warwickshire, Great Britain : Gilshaw Lodge. W: The Geograph® Britain and Ireland project [on-line]. [dostęp 2014-02-14].
  2. Dennis Gabor Blue Plaque (ang.). W: localwiki.net/rugby/Blue Plaques [on-line]. [dostęp 2014-02-14].
  3. In memoriam Gábor Dénes (węg.). [dostęp 2019-02-09].
  4. a b c d e Dennis Gabor - Facts (ang.). W: The Nobel Prize in Physics 1971 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-14]., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1971, Holography, 1948-1971
  5. a b History of holography (ang.). W: Holography virtual gallery [on-line]. www.holography.ru. [dostęp 2014-02-14].

Bibliografia

  • Beata Tarnowska (red.): Nagrody Nobla, Leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13393-7.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
Count Rumford.jpg
Portret Count Rumford (born Benjamin Thompson, 1753–1814) who was an American born soldier, statesman, scientist, inventor and social reformer.
Rugby-Bilton Road - geograph.org.uk - 496504.jpg
(c) Ian Rob, CC BY-SA 2.0
Rugby-Bilton Road Gilshaw Lodge which is now divided into apartments. It was the home of Dennis Gabor who lived here 1936-48 and invented holography in 1947. He was awarded the Nobel Prize in 1971.
Dennis Gabor 1971.jpg
1971 Press Photo Dr. Dennis Gabor winner Nobel Prize Physics - RSC14429