Edward Whymper

Edward Whymper
Edward Whymper w 1881
Data i miejsce urodzenia	27 kwietnia 1840 Londyn
Data śmierci	16 września 1911
Miejsce spoczynku	Cmentarz w Chamonix-Mont-Blanc
Zawód, zajęcie	alpinista

Matterhorn – widok od strony wschodniej

Edward Whymper (ur. 27 kwietnia 1840 w Londynie, zm. 16 września 1911) – brytyjski alpinista, andynista i odkrywca, zdobywca m.in. Matterhornu w 1865 roku.

W latach 1861–1865 ośmiokrotnie atakował niezdobyty podówczas Matterhorn. W kolejnej próbie 14 lipca 1865 roku wierzchołek Matterhornu został zdobyty przez 7-osobowy zespół Edwarda Whympera, który osiągnął szczyt, wspinając się granią Hörnli. Podczas zejścia czterech uczestników wyprawy zginęło, spadając w przepaść. Na górę swego życia Whymper wszedł jeszcze dwukrotnie: w 1874 i 1895.

Jest pierwszym zdobywcą m.in. następujących szczytów i przełęczy alpejskich:

• w 1863
  • Grand Tournalin
• w 1864
  • Barre des Écrins (4102 m)
  • Col de Troilet (3703 m)
  • Mont Dolent (3823 m)
  • Aiguille d’Argentière (3902 m)
• w 1865
  • Grand Cornier
  • Grandes Jorasses (4184 m – zachodni wierzchołek nazwany jego imieniem)
  • Col Dolent (3492 m)
  • Aiguille Verte (4122 m)
  • La Ruinette (3875 m)

W latach 1867–1872 zdobywał góry Grenlandii, w latach 1879–1880 szczyty w Andach, a w 1901–1909 Canadian Rockies (Mount Mitchel, Mount Whymper).

Edward Whymper w latach 1879–1880 zdobył najważniejsze szczyty Ekwadoru (Chimborazo, Cotopaxi i in.), dokonał pomiarów ich wysokości i odkrył nieznane dotąd lodowce. Największe znaczenie miały jednak jego badania w dziedzinie choroby wysokościowej. W Andach udało mu się ustalić jej przyczynę i sposoby unikania.

Uchodzi również za jednego z pierwszych twórców sprzętu wspinaczkowego:

• ok. 1860 r. stworzył „grappling hook”, pierwowzór skyhooka;
• stosował urządzenie do ściągania liny po zjeździe – kółko stalowe i sznurek – które działa podobnie jak zjazd z repsznurem;
• używał śpiwora z koca i namiotu perkalowego z podłogą z nieprzemakalnego brezentu (typu podobnego jak w wyprawach arktycznych).