Eesti Merevägi

Eesti Merevägi
Godło
godło Eesti Merevägi
Państwo Estonia
Siły zbrojneEesti Kaitsevägi
Data utworzenia1 lipca 1993
PrefiksEML
BanderaNaval Ensign of Estonia.svg
ProporzecNaval Jack of Estonia.svg
Najwyższe dowództwa
Cywilneprezydent Toomas Hendrik Ilves
Wojskowekomandor Sten Sepper[1]
Wydzielone części składowe
Miinilaevadivisjon
Mereväe staap
Mereväebaas[1]

Eesti Merevägi (Estońskie Siły Morskie) – marynarka wojenna Estonii o stałym personelu 330 osób[2], część estońskich sił zbrojnych.

Historia

Pierwsza niepodległość

Estońskie Siły Morskie (est. Eesti Merejõud[3]) zostały utworzona 21 listopada 1918. W ich skład wchodziły na początku jednostki uzyskane po kapitulacji Niemiec oraz zdobyte na flocie bolszewickiej przez Royal Navy, w tym dwa niszczyciele. W połowie lat trzydziestych Estończycy odsprzedali niszczyciele Marynarce Wojennej Peru, zamówili zaś w zamian dwa podwodne stawiacze min typu Kalev. W latach międzywojennych marynarka estońska współpracowała głównie z fińską marynarką wojenną, opracowany był też plan przeciwdziałania Flocie Bałtyckiej Związku Radzieckiego[4][5].

Sowiecka okupacja

Po aneksji Estonii przez Związek Radziecki jej okręty zostały wcielone do Radzieckiej Marynarki Wojennej, zaś NKWD rozpoczęło stopniowe aresztowania, zsyłki i rozstrzeliwania oficerów estońskich służących w marynarce. Na jednostkach pozostawiono część estońskiej załogi, uzupełniając etaty radzieckimi marynarzami i oficerami[6]. Pod sowiecką banderą okręty brały udział w II wojnie światowej, walcząc przeciwko siłom morskim Niemiec i Finlandii, ich główną akcją bojową była ewakuacja Tallinna. Wiele z poestońskich okrętów przetrwało działania wojenne[7]. Kanonierka „Pikker” została przebazowana do Sewastopola, gdzie służyła jako jacht dla przywódców ZSRR, a następnie, do 1972 roku, jako okręt badawczy Uniwersytetu Moskiewskiego[8], zaś okręt podwodny „Lembit” przetrwał cały okres sowieckiej okupacji[9].

Po odzyskaniu niepodległości

Ogłoszenie niepodległości przez Estonię nie zakończyło obecności Floty Bałtyckiej – baza morska w Tallinnie była zajmowana przez siły rosyjskie do 31 sierpnia 1994 roku. Pierwszym okrętem w niepodległej Estonii, na którym podniesiono narodową banderę był „Lembit”. Stało się to 27 kwietnia 1992 roku, ponad 55 lat po jego wodowaniu. Estończycy siłą zajęli okręt muzealny, obawiali się bowiem, że zostanie pocięty przez Rosjan i zezłomowany. Eesti Merevägi została formalnie reaktywowana 1 lipca 1993 roku. Poza okrętem muzealnym Eesti Merevägi nie posiadało żadnych jednostek, rozpoczęto więc starania o wykupienie niektórych okrętów Floty Bałtyckiej za pośrednictwem prywatnych firm. Wycofujący się Rosjanie nie byli jednak skłonni do dzielenia się z Estończykami – zatopili 10 jednostek oraz uszkodzili najważniejsze wyposażenie i systemy w porcie. Uszkodzony został też wykupiony kuter patrolowy „Grif” (proj. 1400), który jednak udało się Estończykom wyremontować. Estonia otrzymała część swoich okrętów w darze od państw z basenu Morza Bałtyckiego – tak na przykład Niemcy podarowały jej dwa trałowce typu Kondor, przemianowane na „Sulev” i „Imanta”. Od Danii Estonia dostała najpierw kuter patrolowy „Mallemukken” przemianowany na „Ahti”, a następnie, w 82 rocznicę powstania pierwszej Eesti Merevägi, duży patrolowiec „Beskytteren”. Został on, pod nazwą „Admiral Pitka”, flagowym okrętem marynarki estońskiej. W roku 2004 Dania przekazała Estonii dodatkowo stawiacz min „Lindormen”, który wszedł do służby jako tender nurków „Tasuja”. Najnowocześniejszym nabytkiem Eesti Merevägi są 3 niszczyciele min typu Sandown, zakupione od Wielkiej Brytanii 14 sierpnia 2006 roku[10].

Organizacja i zadania

Obecnie struktura Eesti Merevägi obejmuje:

  1. Mereväe staap – Sztab Marynarki Wojennej
  2. Miinilaevadivisjon – Dywizjon Okrętów Przeciwminowych
  3. Mereväebaas – Baza Morska[1]

W ramach marynarki wojennej działał również Kaitseliidu Meredivisjon – Dywizjon Okrętów Patrolowych[11].

Miinilaevadivisjon

Trzon Eesti Merevägi stanowi obecnie Miinilaevadivisjon – Dywizjon Okrętów Przeciwminowych powołany 15 maja 1997 roku. W jego skład wchodzą 3 niszczyciele min typu Sandown oraz tender nurków „Tasuja”, zabezpieczający działania Tuukrigrupi – Grupy Nurków-Minerów. Zadaniem dywizjonu jest przede wszystkim oczyszczenie terytorialnych wód Estonii z min postawionych w czasie dwóch wojen światowych (ocenia się, że ponad 80 000 min zostało postawionych na Bałtyku)[1][12]. Od początku swojej działalności marynarka wojenna usunęła około 850 min[1]. Dywizjon Okrętów Przeciwminowych współpracuje aktywnie z NATO w ramach Standing NATO Mine Countermeasures Group 1. Dwa okręty dywizjonu pełniły w zespole funkcję jednostki flagowej – „Admiral Pitka” od maja 2005 do marca 2006[12] oraz „Tasuja” od czerwca 2011 do grudnia 2011[1].

Szkolenie

Marynarze i oficerowie Eesti Merevägi szkolili się za granicą między innymi w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Danii, Szwecji i Finlandii[1]. W 2003 roku otwarto w Tallinie Centrum Szkolenia Morskiego w celu szkolenia podoficerów[11]. W Tallinie znajduje się również Bałtycka Morska Szkoła Łączności, kształcąca studentów z trzech państw bałtyckich. W zamian estońscy nurkowie szkoleni są w Lipawie, w Centrum Szkolenia Nurków[13].

BALTRON

Floty państw bałtyckich ściśle ze sobą współpracują. Aby usprawnić współdziałanie, 16 kwietnia 1998 został powołany BALTRON – Dywizjon Bałtycki. Jego zadaniem jest wzajemne szkolenie załóg w zakresie niszczenia min i innych operacji morskich. Językiem urzędowym jest angielski, zaś siedziba dowództwa znajduje się w tallińskiej bazie morskiej[13].

Jednostki

Aktywne

NazwaZdjęcieKraj pochodzeniaKlasa i typWodowanieWejście do służbyUwagi
Dywizjon Okrętów Przeciwminowych
EML „Admiral Cowan” (M313)Admiral Cowan, 2010.jpg Wielka BrytaniaNiszczyciel min typu Sandown16 kwietnia 1988[14]26 kwietnia 2007[11]okręt flagowy
dawny HMS „Sandown” (M101)
EML „Sakala” (M314) Wielka BrytaniaNiszczyciele min typu Sandown11 maja 1989[14]24 stycznia 2008[11]dawny HMS „Inverness” (M102)
EML „Ugandi” (M315) Wielka BrytaniaNiszczyciele min typu Sandown30 lipca 1992[14]22 stycznia 2009[11]dawny HMS „Bridport” (M105)
EML „Wambola” (A433)Lossen i Polen.jpg DaniaStawiacz min typu Lindormen9 września 19771 listopada 2016Eesti Kaitsevägi, 1 listopada 2016

Wycofane ze służby

NazwaZdjęcieKraj pochodzeniaKlasa i typWodowanieWejście do służbyWycofanie ze służbyUwagi
Eskadra okrętów minowych
EML „Tasuja” (A432) DaniaStawiacz min typu Lindormen7 czerwca 197712 kwietnia 20061 listopada 2016Eesti Kaitsevägi, 1 listopada 2016
ELM „Admiral Pitka” (A230)[1]
Admiral Pitka in Helsinki.jpg
(c) I,, CC-BY-SA-3.0
 DaniaFregata patrolowa typu Beskytteren (zmodyfikowanego typu Thetis[15])29 maja 1975[16]21 listopada 2000[15]13 czerwca 2013[17]była jednostka flagowa, złomowany
EML „Vambola” (M411)[1] Niemcytrałowiec typu Kondor II19951999ex niemiecki okręt rozpoznawczy „Komet”
EML „Sulev” (M412)[1] Niemcytrałowiec typu Kondor II19952000ex niemiecki okręt rozpoznawczy „Meteor”
EML „Kalev” (M414) [18][1]EML Kalev (M414), ship.JPG Niemcytrałowiec typu Frauenlob196619972004okręt muzealny
EML „Olev” (M415) [18][1]M415 Olev at Quay in Tallinn 4 October 2013.JPG Niemcytrałowiec typu Frauenlob196619972004złomowany
EML „Vaindlo” (M416) [18][1]Vaindlo M416, ship.JPG Niemcytrałowiec typu Frauenlob19662001
EML „Wambola” (M311) (były „Cuxhaven”)[19]EML Wambola (M311).JPG Niemcytrałowiec typu Lindau2000
EML „Sulev” (M312) (były „Lindau”)[19]M312 Sulev Port Side Lennusadam Tallinn 14 July 2013.JPG Niemcytrałowiec typu Lindau2000
Eskadra okrętów patrolowych
EML „Suurop” (P421)[18]P421 Suurop in Lennusadam Tallinn 29 October 2014.JPG Finlandiaokręt patrolowy typu R195619992006
EML „Ristna” (P422)[18] Finlandiaokręt patrolowy typu R195619992006
EML „Grif” (P401)[15]P401 Grif in Lennusadam Tallinn 30 January 2015.JPG Rosjakuter patrolowy typu Zhuk1976[19]199227 kwietnia 2001[19]
EML „Leopard” (P402)[19][1] Rosjakuter patrolowy typu Zhuk1992
EML „Sulev” (były „Komet”)[15][1] Niemcytrałowiec typu Kondor I10 stycznia 1994[15]
EML „Ahti” (były „Mallemukken”)[15] Daniakuter patrolowy typu Mauygen1994
Straż Wybrzeża
EML „Torm” (PVL105)[20]PVL 105 Torm, ship.JPG Norwegiaścigacz rakietowy196519942007
EML „Maru” (PVL106)[19]PVL-106 Maru Tallinn 2015 1.jpg Finlandiakuter patrolowy19641995
Pozostałe
„Lembit”Allveelaev Lembit.jpg Estoniapodwodny stawiacz min typu Kalev7 lipca 193627 kwietnia 199219 maja 2011okręt muzealny

Przypisy

Bibliografia

  • Eesti Kaitsevägi - Navy (est. • ang.). [dostęp 2014-06-06].
  • Välisministeerium: Estonian Navy Flagship Admiral Pitka Retired (ang.). [dostęp 2014-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-02)].Sprawdź autora:1.
  • Johnny E. Balsved: Danish Naval History (ang.). 2005. [dostęp 2014-06-02].
  • Marcin Chała, Dariusz Czajkowski. Siły morskie krajów bałtyckich. „Morze, Statki i Okręty”, s. 24-26,31, 2011. Magnum X. ISSN 1426-529X. 12/2011 (118) (pol.). 
  • Andrzej S. Bartelski, Mirosław Morozow. Okręty podwodne Estonii. „Morze, statki i okręty”, s. 38-50, marzec/kwiecień 2014. Warszawa: Magnum X. ISSN 1426-529X. 3/4 2014 (143) (pol.). 
  • Krzysztof Kubiak. Eesti Meremuuseum. „Morze, statki i okręty”, s. 70-75, grudzień 2012. Warszawa: Magnum X. ISSN 1426-529X. 12 2012 (129) (pol.). 
  • Michał Glock. Fińsko-estońska zapora ze stali i ognia. „Okręty Wojenne”, s. 46-49, 2008. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. 3/2008 (89) (pol.). 
  • Hartmut Ehlers. Marynarka Wojenna i Paramilitarne Siły Morskie Estonii 1918-1940. „Okręty Wojenne”, s. 46-49, 2012. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. 1/2012 (111) (pol.). 
  • Andrzej Nitka. Brytyjskie niszczyciele min typu Sandown. „Okręty Wojenne”, s. 66-70, 2003. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. Nr 58 (2/2003) (pol.). 
  • Mati Õun, Eesti Merejõudude laevu 1918–40, Tallinn: Sentinel, 2014 (est.).

Media użyte na tej stronie

Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of NATO.svg
Flaga Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).
Esti ohuvagi crest.svg
The emblem of the Estonian Air Force
Lossen i Polen.jpg
Autor: BKP, Licencja: CC BY-SA 3.0
Den danske kabelminelægger N44 Lossen på besøg i flådebasen i Schwinoujche i Polen, Maj 1996.
EML Wambola (M311).JPG
Autor: Pudelek (Marcin Szala), Licencja: CC BY-SA 3.0
EML Wambola (M311) - estonian navy ship in museum in Tallinn
M312 Sulev Port Side Lennusadam Tallinn 14 July 2013.JPG
Autor: Pjotr Mahhonin, Licencja: CC BY-SA 4.0
M312 Sulev Port Side Lennusadam Tallinn 14 July 2013 (boats 002 and VLC432 in the foreground on the left)
Admiral Cowan, 2010.jpg
Autor: WikedKentaur, Licencja: CC BY-SA 3.0
Admiral Cowan in Roomassaare Port
PVL 105 Torm, ship.JPG
Autor: Pudelek (Marcin Szala), Licencja: CC BY-SA 3.0
The border patrol boat PVL 105 Torm, Tallinn, previously KNM «Arg», Royal Norwegian Navy
Admiral Pitka in Helsinki.jpg
(c) I,, CC-BY-SA-3.0
Admiral Pitka in Helsinki Southern Harbour (Eteläsatama)
PVL-106 Maru Tallinn 2015 1.jpg
Autor: VargaA, Licencja: CC BY-SA 4.0
PVL-106 Maru Estonian border patrol boat
Vaindlo M416, ship.JPG
Autor: Pudelek (Marcin Szala), Licencja: CC BY-SA 3.0
Minesweeper M416 Vaindlo, formerly Estonian Navy, now in museum in Tallinn
P401 Grif in Lennusadam Tallinn 30 January 2015.JPG
Autor: Pjotr Mahhonin, Licencja: CC BY-SA 4.0
P401 Grif in Lennusadam Tallinn 30 January 2015
Kaitseliit emblem.svg
Emblem of the Estonian Kaitseliit
Maavagi crest.svg
estonian military insignia
M415 Olev at Quay in Tallinn 4 October 2013.JPG
Autor: Pjotr Mahhonin, Licencja: CC BY-SA 4.0
M415 Olev at quay 44 in Port Noblessner Tallinn 4 October 2013 (icebreaker Sisu in the background)
Allveelaev Lembit.jpg
Autor: et:User:Siim7n7, Licencja: CC BY-SA 2.5
Estonian submarine Lembit in Tallinn as a museum
EML Kalev (M414), ship.JPG
Autor: Pudelek (Marcin Szala), Licencja: CC BY-SA 3.0
Minesweeper EML Kalev (M414) in Tallinn
P421 Suurop in Lennusadam Tallinn 29 October 2014.JPG
Autor: Pjotr Mahhonin, Licencja: CC BY-SA 4.0
P421 Suurop in Lennusadam Tallinn 29 October 2014 (sailing yacht EST 709 Helene in the background)