Elżbieta Regulska-Chlebowska

Elżbieta Regulska-Chlebowska
Ilustracja
Elżbieta Regulska-Chlebowska w 1987 roku
Data i miejsce urodzenia16 marca 1955
Marianowo
Zawód, zajęcieredaktorka, tłumaczka literatury angielskiej
Alma MaterUniwersytet Warszawski
RodziceWalenty Regulski, Teresa z Grześkowiaków
MałżeństwoTomasz Chlebowski
DzieciAnna, Joanna, Marianna, Zofia
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Elżbieta Regulska-Chlebowska (ur. 16 marca 1955 w Marianowie) – polska etnografka, działaczka opozycji w PRL, redaktorka, tłumaczka literatury angielskiej.

Edukacja

Ukończyła III Liceum Ogólnokształcące im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni w 1972 roku[1], a następnie – z wyróżnieniem – etnografię na Uniwersytecie Warszawskim w 1977 roku[2]. W czasie studiów otrzymywała specjalną premię naukową im. Stanisława Herbsta przyznaną przez Wydział I Nauk Społecznych PAN (1975–1976). Jej praca magisterska, napisana pod kierunkiem Anny Kutrzeby-Pojnarowej[3], dotyczyła antagonizmów etnicznych i asymilacji na przykładzie grupy łemkowskiej na terenie Dukielszczyzny[4]. Rozpoczęła pisanie pracy doktorskiej o elementach romantycznych w twórczości ludowej[5]. W latach 90. ukończyła podyplomowe studia zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji. W 2003 roku ukończyła podyplomowe studia z edytorstwa współczesnego na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie[2].

Praca

Po usunięciu ze studiów doktoranckich – ze względu na swoje zaangażowanie w działalności niezależnej – nie mogła znaleźć pracy. Przez parę lat pracowała w reaktywowanej Wolnej Wszechnicy Polskiej, będąc kierowniczką sekretariatu jego Collegium (1978–1980)[2]. Po „zrehabilitowaniu” przez tzw. komisję Szaniawskiego pracowała do 1988 roku na Uniwersytecie Warszawskim, będąc nauczycielką akademickią w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej tej uczelni[2][6]. W latach 1986–1988 była stypendystką fundacji Barbara Piasecka-Johnson Foundation i visiting fellow w Russian Research Center na Uniwersytecie Harvarda w Stanach Zjednoczonych[5]. W 1989 roku pracowała jako redaktor „Gazety International”, anglojęzycznego dodatku do „Gazety Wyborczej”[2]. Po 1989 roku była dyrektorem ds. kadr, wiceprezesem zarządu, a później członkiem rad nadzorczych w firmach „Grupy TCH”[5]. Po 2000 roku poświęciła się tłumaczeniom literatury angielskiej oraz redagowaniu wydawnictw.

Elżbieta Regulska w swoim mieszkaniu w 1978 roku: po lewej Marek Beylin, po prawej – Rafał Zakrzewski, na dole – Tomasz Chlebowski

Działalność opozycyjna w PRL

W 1976 roku zaangażowała się w zbiórkę pieniędzy dla represjonowanych w Czerwcu. W grudniu – dzięki kontaktom Barbary Kunickiej – nawiązała współpracę z działaczami KOR[7][8] W latach 1977–1981 była współpracowniczką KOR, KSS „KOR” i Nowej. Organizowała i uczestniczyła w redagowaniu, druku i dystrybucji wydawnictw niezależnych:

Została internowana 13 grudnia 1981 roku po wybuchu stanu wojennego[18]. Przetrzymywana początkowo w areszcie śledczym dla kobiet na Olszynce Grochowskiej, później w obozie dla internowanych w Gołdapi[19][20]. Zwolniona (po pobycie w szpitalu) w kwietniu 1982 roku[21]. Od tego momentu do 1984 roku (urodzenia pierwszego dziecka[22]) członkini redakcji Tygodnika Mazowsze[9][23][24][25][26].

Represje

  • stały podsłuch telefoniczny i obserwacja operacyjna[27]
  • wielokrotne przeszukania w mieszkaniu, m.in. konfiskata kilku maszyn do pisania, książek, dorobku badawczego[6]
  • kilkakrotne zatrzymania przez MO i SB
  • wyrzucenie ze studiów doktoranckich i odmowa zatrudnienia na Uniwersytecie Warszawskim
  • wielokrotna odmowa zezwolenia wyjazdu za granicę
  • słynna rewizja w jej mieszkaniu 15 września 1980 roku (już po Porozumieniach sierpniowych, w czasie której „wyważono drzwi, rozbierano meble”[16])
  • internowanie w ośrodku dla internowanych, dokąd samowolnie nie wróciła po uzyskaniu w marcu 1982 roku przepustki na pogrzeb babki (pod pretekstem choroby)[8][9].

Order i odznaczenia

Życie prywatne

Elżbieta Regulska jest córką Walentego Regulskiego i Teresy z Grześkowiaków (1931–1967) oraz żoną Tomasza Chlebowskiego[31] i matką 4 ich córek: Anny[32] (ur. 1984), Joanny[33] (ur. 1985), Marianny[34] (ur. 1990) i Zofii[35] (ur. 1998). Mieszka w Warszawie.

Przypisy

  1. ↑ Znani absolwenci, III LO w Gdyni [dostęp 2016-10-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-18].
  2. ↑ a b c d e f g Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, tom 3, Instytut Pamięci Narodowej, 2019, s. 497, ISBN 978-83-8098-654-1 [dostęp 2011-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-18].
  3. ↑ Zjazd absolwentów, Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii kulturowej, 2007, s. 139, ISBN 83-913492-5-X.
  4. ↑ Elżbieta Regulska, Wyznaczniki odrębności etnicznej funkcjonujące współcześnie w świadomości grupy ludności łemkowskiej na terenie dawnej Łemkowszczyzny, „Etnografia Polska”, 23 (2), 1979, s. 195–199, ISSN 00711861.
  5. ↑ a b c Anna Bikont, Na rozstajach Drogi Mlecznej, „Gazeta Wyborcza – dodatek „Magazyn””, 236 (32), 8 października 1993, s. 14.
  6. ↑ a b Elżbieta, „Karta”, 71, Fundacja Ośrodka KARTA, 2012, s. 116.
  7. ↑ a b c Henryk Wujec, Rozmowa 3. W: Andrzej Friszke, Andrzej Paczkowski: NiepoKORni, Rozmowy o Komitecie Obrony Robotników, Relacje członków i współpracowników Komitetu Obrony Robotników zebrane w 1981 roku przez Andrzeja Friszke i Andrzeja Paczkowskiego. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2008, s. 260–297. ISBN 978-83-240-0996-1.
  8. ↑ a b Elżbieta Regulska-Chlebowska. W: Ewa Kondratowicz: Szminka na sztandarze, kobiety Solidarności 1980–1989, rozmowy. Warszawa: Sic!, 2001, s. 99–114. ISBN 83-88807-03-X.
  9. ↑ a b c Elżbieta Regulska-Chlebowska, Elżbieta, ucieczka z internowania, [w:] Anna Herbich, Dziewczyny z Solidarności, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” Horyzont, 2016, s. 323–356, ISBN 978-83-240-3464-2.
  10. ↑ a b Jerzy Stanisław Majewski, Warszawskie adresy KOR – mieszkania, w których zaczęła się rewolucja, „Gazeta Wyborcza (Magazyn Stołeczny)”, 23 września 2016, s. 16–17.
  11. ↑ Paweł Smoleński, O historii pisma „Robotnik”, „Gazeta Wyborcza”, 219, 19 września 1997, s. 24.
  12. ↑ Jerzy Stanisław Majewski, Jak opozycja wydrukowała wolną Polskę, „Gazeta Wyborcza – Gazeta Stołeczna”, 201, 30 sierpnia 2005, s. 6.
  13. ↑ Andrzej Friszke, Zaczęło się od „Robotnika”, „Gazeta Wyborcza – dodatek „Gazeta Świąteczna””, 228, 29 września 2007, s. 29.
  14. ↑ Chlebowski 1997 ↓, s. 628.
  15. ↑ Andrzej Friszke, Opozycja polityczna w PRL, Londyn: Wydawnictwo Aneks, 1994, s. 550, ISBN 1-897962-03-7.
  16. ↑ a b Seweryn Blumsztajn, Joanna Szczęsna, Janusz Przewłocki, Rozmowa 5. W: Andrzej Friszke, Andrzej Paczkowski: NiepoKORni, Rozmowy o Komitecie Obrony Robotników, Relacje członków i współpracowników Komitetu Obrony Robotników zebrane w 1981 roku przez Andrzeja Friszke i Andrzeja Paczkowskiego. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2008, s. 428–434. ISBN 978-83-240-0996-1.
  17. ↑ Mój „Biuletyn”, „Gazeta Wyborcza – dodatek o KOR”, 221, 21 września 2006, s. 1.
  18. ↑ Marta Marcinkiewicz, Grzegorz Majchrzak, Polityczne z Olszynki Grochowskiej, Oficyna Wydawnicza Volumen, 2018, s. 84–85, ISBN 978-83-64708-57-2.
  19. ↑ Ewa Rogalewska (red.): Kobiety internowane Gołdap 1982. Wyd. 2. uzupełnione. Białystok: Instytut Pamięci Narodowej, 2009. ISBN 978-83-927957-2-8.
  20. ↑ Chlebowski 1997 ↓, s. 658.
  21. ↑ Piotr Włoczyk, „Spisek medyczny”. Tak przyjaciele wyciągnęli mnie z internowania, www.dorzeczy.pl, 2018.
  22. ↑ Joanna Szczęsna, Kobiety na wojnie, „Gazeta Wyborcza – dodatek „Wysokie Obcasy””, 287, 9 grudnia 2006, s. 13.
  23. ↑ Andrzej Friszke (red.), Solidarność podziemna 1981–1989, Instytut Studiów Politycznych PAN, 2006, s. 443.
  24. ↑ Anna Dodziuk, Kobiety „Tygodnika”, „Karta”, 71, Fundacja Ośrodka KARTA, 2012, s. 98–107.
  25. ↑ Opis niezależnej działalności Elżbiety Regulskiej-Chlebowskiej w latach 1981–1988, „Gazeta Wyborcza”.
  26. ↑ Jan Olaszek, Rola kobiet w warszawskim podziemiu lat osiemdziesiątych, [w:] Natalia Jarska, Jan Olaszek (red.), Płeć buntu. Kobiety w oporze społecznym i opozycji w Polsce w latach 1944–1989 na tle porównawczym, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2014, s. 295, ISBN 978-83-7629-615-9.
  27. ↑ Teczka Elżbiety Regulskiej-Chlebowskiej w IPN sygnatura 728 – sygnatura stara EAGP 20121
  28. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 września 2006 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2006 r. nr 84, poz. 848).
  29. ↑ „Spotkanie po latach” – uroczystości z okazji 30-lecia KOR w Pałacu Prezydenckim, prezydent.pl, 23 września 2006 [dostęp 2012-12-23].
  30. ↑ Paweł Wroński, Prezydent przyznał medale w rocznicę KOR (wideo), Wyborcza.pl, 23 września 2006 [dostęp 2010-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2009-05-26].
  31. ↑ Cezary Chlebowski: Bez pokory. T. 2. ARS Print Production s.c., 1997, s. 691. ISBN 83-87224-06-5.
  32. ↑ Chlebowski 1997 ↓, s. 681.
  33. ↑ Chlebowski 1997 ↓, s. 690.
  34. ↑ Chlebowski 1997 ↓, s. 780.
  35. ↑ Profil Elżbiety Regulskiej-Chlebowskiej, Wielka Genealogia Marka Minakowskiego [dostęp 2016-11-26].

Media użyte na tej stronie

Elżbieta Regulska-Chlebowska w 1987.jpg
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Elżbieta Regulska-Chlebowska w 1987
Zasłużony Działacz Kultury.jpg
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka
Elżbieta Regulska w 1978.jpg
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Elżbieta Regulska w jej mieszkaniu w 1978 roku. Wokół niej: Marek Beylin (po lewej), Rafał Zakrzewski (po prawej) i Tomasz Chlebowski (na dole)