Fastów

Fastów
Фастiв
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	kijowski
Rejon	fastowski
Populacja (2021); • liczba ludności	; 44 841
Nr kierunkowy	+380 4565
Kod pocztowy	08500 — 08509
	Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Fastów
	Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Fastów
	50°04′N 29°55′E/50,066667 29,916667
	Strona internetowa
	Portal Ukraina

Fastów (ukr. Фастів, Fastiw) – miasto na Ukrainie, stolica rejonu w obwodzie kijowskim. Około 44 tys. mieszkańców (2021).

Do XIX wieku oficjalna nazwa miasta to „Chwastów”. Był miastem duchownym Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[2].

Historia

Wyludnione na skutek tatarskich najazdów tereny w XVI wieku szlachcic Filon Hulkiewicz przekazał biskupowi kijowskiemu Jakubowi Woronieckiemu, a zaczął je kolonizować biskup Józef Wereszczyński, który uczynił osadę siedzibą katolickich biskupów kijowskich, którzy uczynili z Fastowa ośrodek swojej domeny biskupiej. Biskup Wereszczyński ufundował też tutaj parafię i kościół, a nawet założył drukarnię.

W 1596 roku nowo założone miasteczko najechał Kiryk Rużyński dziedzic Pawołoczy i zrabował sprzęty kościelne. Pomimo tego Fastów szybko się rozwijał co spowodowało, że król Zygmunt III Waza wydał w 1601 r. przywilej o nadaniu mu praw miejskich.

W 1620 roku biskup Radoszewski sprowadził tu zakon jezuitów i wybudował basztę obronną. Jezuici wkrótce wybudowali tu kościół i szkołę.

W czasie wojen kozackich wśród celebry, przy wystawieniu Przenajśw. Sakramentu, gdy kapłan śpiewał Salvum fac; usłyszano płacz rzewny, głos boleści. (...) Sakramentem głos nadludzki dał się słyszéć, jęk bolesny przed wojnami, które kościół i kraj cały zniszczyć miały. ^[3]

16 lutego 1649 roku kozacy najechali na miasto podczas jarmarku i zamordowali 13 szlachciców. W tym samym roku na miasteczko najechali Tatarzy, którzy wymordowali mieszkańców.

Po bitwie pod Wiedniem miasteczko było siedzibą Semena Paleja, który je ufortyfikował i stąd wyprawiał się na rabunek. W latach 1702-1704 miasteczko znajdowało się na terenie ogarniętym powstaniem Semena Paleja stłumionym przez hetmana Adama Mikołaja Sieniawskiego. Po powstaniu Paleja miasteczko znowu było wyludnione tak bardzo, że w 1714 roku mieszkała w nim 1 osoba.

Ponowne zasiedlanie rozpoczął biskup Jan Joachim Tarło, a potem biskup Samuel Ożga, który zbudował tu w 1723 r. kościół katolicki. Od XVIII wieku była to także siedziba jednego z trzech dekanatów katolickiej Diecezji Kijowskiej. W 1749 i 1750 Fastów ponownie ucierpiał, tym razem w wyniku najazdu hajdamaków, co spowodowało, że w 1751 roku stanęła tu dla ochrony chorągiew milicji wojewódzkiej.

Fastów przed 1917 rokiem

W 1768 podczas koliszczyzny zbuntowani chłopi ruscy i kozacy urządzili w mieście pogrom ludności żydowskiej i szlachty polskiej^[4], a także okradli i spalili kościół.

W 1787 roku przez miasteczko przejeżdżał król Stanisław August Poniatowski. W 1789 stacjonował tu 2 Pułk Przedniej Straży Buławy Wielkiej Koronnej. W 1791 roku zbudowano nowy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego.

Od 1793 roku na skutek II rozbioru Polski miasto znalazło się w granicach Rosji. W XIX wieku doprowadzono tu kolej. W 1903 roku miejscowi Polacy rozpoczęli budowę murowanego kościoła katolickiego.

We wrześniu 1919, podczas rosyjskiej wojny domowej, oddziały białogwardzistów dokonały pogromu ludności żydowskiej, mordując 1300-1800 osób. Na skutek pogromu dzielnica żydowska została zrujnowana^[5]. Podczas wyprawy kijowskiej w 1920 roku około 1 maja miasto zajęły wojska polskie i pozostały w nim około miesiąca. Zdobyto wtedy bolszewicki pociąg pancerny Postrach nr 2^[6]. Po 28 maja 1920 przeniosła się do Fastowa z Białej Cerkwi polska 7 Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki. W latach 1941-1943 pod okupacją niemiecką.

Od 1991 roku w granicach Ukrainy.

Zabytki

Kościół rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża wybudowany w latach 1903-1911 z żółtej cegły według projektu działającego w Odessie polskiego architekta Władysława Dąbrowskiego^[7]^[8]. Fundusze na budowę pochodziły ze zbiórki miejscowych Polaków przy dużym udziale Maria Branickiej z Białej Cerkwi^[7]. Architektura kościół stanowi unikatowy przykład połączenia stylu neogotyckiego z elementami neoromańskimi i modernistycznymi. W 1934 r. komuniści odebrali kościół katolikom i zamienili na magazyn. Remont kościoła został przeprowadzony w 1991 dzięki głównie inicjatywie tutejszego proboszcza parafii Zygmunta Kozara (1937–2003). Naprzeciwko kościoła w latach 90. XX w. został odrestaurowany także budynek katolickiego seminarium duchowego.
Cerkiew Pokrowska z dzwonnicą
Park Młodzieżowy
Muzeum Lokalne

Kościół Podwyższenia Krzyża
Cerkiew Pokrowska
Dzwonnica przy cerkwi
Park Młodzieżowy
Muzeum Lokalne

Wspólnoty wyznaniowe

Obecnie posługę w parafii rzymskokatolickiej sprawują dominikanie, którzy w 2005 r. otworzyli i prowadzą ośrodek pomocy – Dom św. Marcina de Porres dla dzieci zaniedbanych środowiskowo i dzieci ulicy^[9].

Przypisy

↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2021 року [dostęp 2021-07-14] (ukr.).
↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów - Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 229.
↑ Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, Kraków 1873, na str. 655
↑ Władysław Andrzej Serczyk, Koliszczyzna, Kraków 1968, s. 110
↑ J.D. Klier: Russian Civil War [w: R.S. Levy, Antisemitism: A Historical Encyclopedia Of Prejudice And Persecution]. ABC-Clio, 2005, s. 636. ISBN 1-85109-439-3. [dostęp 2013-02-12]. (ang.) O. Budnitskii: Russian Jews Between the Reds and the Whites, 1917-1920. University of Pennsylvania Press, 2012, s. 216-273. ISBN 978-0-8122-4364-2. [dostęp 2012-12-28]. (ang.) Y. Arad: The Holocaust in the Soviet Union. Yad Vashem, 2009, s. 13-14. [dostęp 2013-02-12]. (ang.)
↑ l, Fotokarta / Przegląd wyników wyszukiwania, www.foto.karta.org.pl [dostęp 2018-03-08] (pol.).
↑ ^a ^b Historia parafii rzymskokatolickiej w Fastowie | Słowo Polskie [dostęp 2022-07-13] (pol.).
↑ Polscy architekci w Odessie - Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej, www.smzk.org.pl [dostęp 2022-07-13] .
↑ Dom Świętego Marcina. Fundacja Przyjaciół Ukrainy proUkraina, 2013-05-20. [dostęp 2014-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-16)].

Linki zewnętrzne

Chwastów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 660 .

[1] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2021 року [dostęp 2021-07-14] (ukr.).

[2] Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów - Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 229.

[Iwanowski-3] Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, Kraków 1873, na str. 655

[4] Władysław Andrzej Serczyk, Koliszczyzna, Kraków 1968, s. 110

[5] J.D. Klier: Russian Civil War [w: R.S. Levy, Antisemitism: A Historical Encyclopedia Of Prejudice And Persecution]. ABC-Clio, 2005, s. 636. ISBN 1-85109-439-3. [dostęp 2013-02-12]. (ang.) O. Budnitskii: Russian Jews Between the Reds and the Whites, 1917-1920. University of Pennsylvania Press, 2012, s. 216-273. ISBN 978-0-8122-4364-2. [dostęp 2012-12-28]. (ang.) Y. Arad: The Holocaust in the Soviet Union. Yad Vashem, 2009, s. 13-14. [dostęp 2013-02-12]. (ang.)

[6] , Fotokarta / Przegląd wyników wyszukiwania, www.foto.karta.org.pl [dostęp 2018-03-08] (pol.).

[:0-7] Historia parafii rzymskokatolickiej w Fastowie | Słowo Polskie [dostęp 2022-07-13] (pol.).

[8] Polscy architekci w Odessie - Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej, www.smzk.org.pl [dostęp 2022-07-13] .

[9] Dom Świętego Marcina. Fundacja Przyjaciół Ukrainy proUkraina, 2013-05-20. [dostęp 2014-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-16)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne