Fotografika

Fotografika – termin utworzony przez Jana Bułhaka w latach 20. XX wieku w celu odróżnienia fotografów-artystów (fotografików) od rzemieślników (fotografów). Powstał przez połączenie słów fotografia i grafika. Jako dział grafiki nobilitował fotografię Bułhak podkreślając, że "fotografia jest sztuką plastyczną, jako nowa gałąź grafiki"[1].

Bułhak w swym referacie powiedział także: „Przyszedł czas, by i w fotografii polskiej nastąpiło pojęciowe rozróżnienie rzemieślnika i artysty. Nie dlatego, by pomniejszać czy dyskwalifikować rzetelną i fachową pracę rzemieślnika. Po to, ażeby ustalić gatunkową i hierarchiczną odmienność artysty-fotografa i rehabilitować jego sztukę, zagubioną dotąd, jak ziarnko piasku, w morzu rękodzielnictwa zarobkowego lub snobistycznych zabawek”[2].

Obecnie terminu fotografika używa Związek Polskich Artystów Fotografików w swojej nazwie, a także Fotoklub Rzeczypospolitej Polskiej Stowarzyszenie Twórców, używając go zamiennie z określeniem artysta fotograf, na określenie kogo zrzesza[3]. Termin budzi od wielu lat kontrowersje, ze względu na brak wyraźnych kryteriów wskazujących, kogo można uznać za fotografów-artystów[4]. Postulowane są też oddzielenia pojęcia fotografii w znaczeniu piktorialisty i stosowanie jedynie pojęcia fotograf jako określenia współczesnego[5].

Termin fotografika używany jest także w języku niemieckim, ale ma on odmienne znaczenie. Pojawił się on w połowie XX wieku na określenie obrazów tworzonych techniką fotograficzną, zawierających efekty nawiązujące do grafiki. Reprezentantami tego nurtu byli Franz Fiedler, Edmund Kesting, John Heartfield oraz Klaus Staeck[6].

Przypisy

  1. ↑ Jan Bułhak: Emancypcja fotografji artystycznej w Polsce (pol.). Fotograf Polski 1927 nr 10, 1927-09-25. s. 20-23. [dostęp 2021-12-26].
  2. ↑ J. Bułhak, Emancypacja fotografii artystycznej w Polsce, "Fotograf Polski" nr 10, 1927, s. 202. Za: M. Szymanowicz, W kręgu fotografii piktorialnej. O teoretycznym aspekcie twórczości Jana Bułhaka [w:] Jan Bułhak (1876-1950). Fotografik, Warszawa 2007, s. 135.
  3. ↑ Informacje na temat Fotoklubu RP. Strona oficjalna FOTOKLUBU RP, fotoklubrp.org [dostęp 2017-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-17].
  4. ↑ National Geographic, www.national-geographic.pl [dostęp 2019-10-19] (pol.).
  5. ↑ Joanna Kinowska, Koniec fotografiki! Koniec z fotografikami!, Miejsce Fotografii, 1 września 2018 [dostęp 2018-09-02].
  6. ↑ Katja Wedhorn: Licht und Schatten. Neue Gestaltungsweisen der Fotografie von 1920 bis 1960 und der Beitrag Edmund Kestings. 2012. ISBN 978-3-8288-2943-5. (niem.)