Frans

Frans
← frans → rad
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

frans, Fr, 87
(łac. francium)

Grupa, okres, blok

1 (IA), 7, s

Stopień utlenienia

I

Właściwości metaliczne

metal alkaliczny

Właściwości tlenków

silnie zasadowy?

Masa atomowa

[223][2][a]

Stan skupienia

stały?

Gęstość

1870 kg/m³

Temperatura topnienia

ok. 21 °C[1]

Numer CAS

7440-73-5

PubChem

6328145

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Frans (Fr, łac. francium) – pierwiastek chemiczny, przypuszczalnie najaktywniejszy metal alkaliczny, dawniej znany jako eka-cez lub aktyn-K[3].

Nazwa pochodzi od nazwy państwa – Francji. Odkryty w produktach rozpadu uranu-235[4] w 1939 roku we Francji przez Marguerite Perey[5].

Charakterystyka

Frans to radioaktywny metal alkaliczny. Ostatnie badania wykazują, że jego aktywność chemiczna jest mniejsza niż aktywność cezu i jest podobna do aktywności rubidu. Frans reaguje gwałtownie z wodą i kwasami (podobnie jak inne metale alkaliczne).

Kationy Fr+ powinny należeć do V grupy analitycznej kationów i być bezbarwne, jak wskazywałoby prawo okresowości.

Przeprowadzono pewną liczbę badań z pojedynczymi atomami fransu, ale do dziś nikt nie otrzymał wagowo uchwytnej ilości tego pierwiastka ani jego związków.

Frans nie ma stabilnych izotopów. Standardowa masa atomowa nie może być podana, dlatego wymienia się masę atomową najtrwalszego izotopu.

Izotopy

Symbol
nuklidu
Z(p)N(n) 
Masa izotopu (u)
 
Okres
połowicznego
rozpadu
Spin
jądra
atomowego
Energia wzbudzenia
199Fr87112199,00726(4)16(7) ms1/2+#
200Fr87113200,00657(8)24(10) ms3+#
200mFr60(110) keV650(210) ms10-#
201Fr87114201,00386(8)67(3) ms(9/2-)
202Fr87115202,00337(5)290(30) ms(3+)
202mFr330(90)# keV340(40) ms(10-)
203Fr87116203,000925(17)0,55(2) s(9/2-)#
204Fr87117204,000653(26)1,7(3) s(3+)
204m1Fr50(4) keV2,6(3) s(7+)
204m2Fr326(4) keV1,7(6) s(10-)
205Fr87118204,998594(8)3,80(3) s(9/2-)
206Fr87119205,99867(3)~16 s(2+,3+)
206m1Fr190(40) keV15,9(1) s(7+)
206m2Fr730(40) keV700(100) ms(10-)
207Fr87120206,99695(5)14,8(1) s9/2-
208Fr87121207,99714(5)59,1(3) s7+
209Fr87122208,995954(16)50,0(3) s9/2-
210Fr87123209,996408(24)3,18(6) min6+
211Fr87124210,995537(23)3,10(2) min9/2-
212Fr87125211,996202(28)20,0(6) min5+
213Fr87126212,996189(8)34,6(3) s9/2-
214Fr87127213,998971(9)5,0(2) ms(1-)
214m1Fr123(6) keV3,35(5) ms(8-)
214m2Fr638(6) keV103(4) ns(11+)
214m3Fr6477+Y keV108(7) ns(33+)
215Fr87128215,000341(8)86(5) ns9/2-
216Fr87129216,003198(15)0,70(2) µs(1-)
217Fr87130217,004632(7)16,8(19) µs9/2-
218Fr87131218,007578(5)1,0(6) ms1-
218m1Fr86(4) keV22,0(5) ms
218m2Fr200(150)# keVhigh
219Fr87132219,009252(8)20(2) ms9/2-
220Fr87133220,012327(4)27,4(3) s1+
221Fr87134221,014255(5)4,9(2) min5/2-
222Fr87135222,017552(23)14,2(3) min2-
223Fr87136223,0197359(26)22,00(7) min3/2(-)
224Fr87137224,02325(5)3,33(10) min1-
225Fr87138225,02557(3)4,0(2) min3/2-
226Fr87139226,02939(11)49(1) s1-
227Fr87140227,03184(11)2,47(3) min1/2+
228Fr87141228,03573(22)#38(1) s2-
229Fr87142229,03845(4)50,2(4) s(1/2+)#
230Fr87143230,04251(48)#19,1(5) s
231Fr87144231,04544(50)#17,6(6) s(1/2+)#
232Fr87145232,04977(69)#5(1) s

Uwagi

Uwagi

  1. Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 223,01973 u (223
    Fr
    ).

Przypisy

  1. CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-63, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
  2. Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
  3. Najbardziej stabilny izotop, Fr-223.
  4. Ryszard Szepke: 1000 słów o atomie i technice jądrowej. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06723-6. (pol.)
  5. Ignacy Eichstaedt: Księga pierwiastków. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 414–415. OCLC 839118859.

Media użyte na tej stronie

Cubic-body-centered.svg
Autor:
Vector:
, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Body-centered cubic crystal structure
Radioactive.svg
Internationally recognized symbol. Warning sign of Ionizing Radiation.