Geografia Sudanu Południowego

Sudan Południowy leży we wschodniej części Afryki, pomiędzy 3 a 13° szerokości geograficznej północnej oraz 24 a 36° długości geograficznej wschodniej. Graniczy z Sudanem od północy, Republiką Środkowoafrykańską od zachodu, Demokratyczną Republiką Konga, Ugandą i Kenią od południa oraz Etiopią od wschodu. Kraj pokrywają lasy tropikalne, tereny bagienne i sawanny. Nil przecina kraj z południa na północ. Sudan Południowy leży w strefie klimatu podrównikowego suchego i wilgotnego.

Republika Sudanu Południowego od 14 stycznia 2017 roku jest podzielona na 32 stany i 83 hrabstwa[1][2]. Stolicą i największym miastem jest Dżuba. Inne ważne miasta to Wau, Malakal i Yambio.

Mapa fizyczna Sudanu Południowego

Powierzchnia i granice

Powierzchnia Sudanu Południowego wynosi 644 329 km². Rozciągłość południkowa wynosi 1000 km, a równoleżnikowa 1200 km.

Graniczy on z następującymi państwami:

Ukształtowanie powierzchni

Rzeki

(c) Michael Walsh, CC BY 3.0
Rzeka Bahr el Ghazal

Rozległe równiny i płaskowyże Sudanu Południowego są osuszane przez rzekę Nil i jej dopływy. Nil płynie z południa na północ i przecina kraj w jego wschodnio-centralnej części. Przepływa przez stolicę kraju, Dżubę. Na terenie Sudanu Południowego od granicy z Ugandą nosi on nazwę Nil Górski. W centralnej części kraju znajduje się gliniana równina, której środek zajmuje ogromny bagienny region zwany Sudd (Al-Sudd). Od bagien Sudd rzeka nosi nazwę Nil Biały.

Najważniejsze rzeki Sudanu Południowego:

Góry

Panorama ze szczytu Kinyeti

W południowo-wschodniej części kraju, w regionie Ekwatoria, znajduje się pasmo górskie Imatong (Immatong). Na południowo-wschodnim krańcu pasma znajduje się najwyższy szczyt Sudanu Południowego Kinyeti (3187 m n.p.m.). Na południu pasmo przechodzi w położone w północnej Ugandzie góry Agoro[3].

Fauna

Kob nilowy

Sudan Południowy jest drugim na świecie obszarem zamieszkiwanym przez migrujące gatunki fauny. Badania wykazały, że na terenach Parku Narodowego Boma przy granicy z Etiopią, jak również na bagniskach As-Sudud i trawiastych obszarach Południowego Parku Narodowego w pobliżu granicy z Kongo, zamieszkują wielkie stada takich zwierząt jak bawolec krowi, kob żółty, topi, bawół afrykański, słoń afrykański, żyrafa i lew. Tutejsze lasy zapewniają ochronę takim gatunkom jak bongo, świnia leśna, świnia rzeczna, słoń leśny, szympans i licznym małpom. Spisy prowadzone regularnie od roku 2005 przez WCS we współpracy z rządem Sudanu Południowego potwierdzają istnienie znaczącej, choć z wolna malejącej populacji gatunków fauny, przy czym odnotowują ze zdziwieniem, że liczące 1,3 miliona stada antylop na południowym wschodzie kraju pozostają nienaruszone.

Zamieszkiwane przez tak liczne zwierzęta tereny to stepy, wysokie płaskowyże o stromych stokach, lesiste i trawiaste sawanny, tereny zalewowe nad Nilem i bagna. Występują tu gatunki endemiczne, jak kob białouchy i kob nilowy, współżyjące ze słoniami, żyrafami, elandami, antylopami Derbiego, oryksami, lwami, likaonami, bawołami przylądkowymi i topi (zwanymi lokalnie tiangami). Niewiele dziś wiadomo o populacji kobów białouchych i tiangów, których migracje przed wojną domową należały do największych.

Flora

W Kotlinie Nilu Białego występują suche sawanny ze skąpymi trawami i niskimi akacjami, a na południowym zachodzie bujne sawanny z wysokimi trawami i okazałymi drzewami. Wzdłuż rzek znajdują się lasy galeriowe. Rozległe bagna As-Sudd i Machar są porośnięte trzciną i papirusem.

Ekologia

Obszary chronione w Sudanie Południowym

Ochrona środowiska

W roku 2006 prezydent Autonomicznego Regionu Sudanu Południowego Salva Kiir Mayardit ogłosił, że władze uczynią wszystko dla ochrony i rozpowszechniania wiedzy o florze i faunie regionu oraz że zrobią wszystko, co leży w zakresie ich możliwości, by zmniejszyć skutki pożarów, nielegalnego wywożenia odpadów i zanieczyszczania wód bieżących i gruntowych. Jak we wszystkich krajach rozwijających się, środowisku zagraża rozwój gospodarki i uprzemysłowienie.

Obszary chronione

W Sudanie Południowym znajdują się rezerwaty utworzone dla ochrony fauny, głównie dużych zwierząt kopytnych i słoni. Ponadto w kraju znajduje się 6 parków narodowych: Bandingilo, Boma, Lantoto, Nimule, Shambe i Południowy Park Narodowy.

Klimat

Mapa stref klimatycznych Sudanu Południowego według klasyfikacji klimatów Köppena

Sudan Południowy leży w strefie klimatu podrównikowego suchego i wilgotnego. Według systemu klasyfikacji klimatów Ziemi opracowanego przez niemieckiego klimatologa Wladimira Köppena, prawie całą powierzchnię kraju zajmuje strefa klimatów tropikalnych sawann (Aw), jedynie w północnej części kraju występuje klimat suchy ciepły stepowy (BSh), a na północnym krańcu także ciepły pustynny (BWh)[4]. Najwięcej opadów występuje latem. Średnia roczna temperatura waha się pomiędzy 27 a 28 °C[5].

 

Średnia temperatura i opady dla Dżuba (Sudan Południowy)
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie temperatury w dzień [°C]37383735343231313233353635
Średnie temperatury w nocy [°C]20212322222121202021201921
Opady [mm] 483892133115130147119109406941
Źródło: Climate-Data.org[5] 2019-06-01

 

Średnia temperatura i opady dla miast Sudanu Południowego
MiastoŚrednia temperatura [°C]Suma opadów [mm]
Dżuba27.5941
Wau27.61098
Malakal27.8757
Old Fangak27.7802
Źródło: Climate-Data.org[5] 2019-06-01

Zobacz też

Przypisy

  1. South Sudanese President creates four more states. Sudan Tribune, 2017-01-15. [dostęp 2019-06-01]. (ang.).
  2. The 32 states of the Republic of South Sudan. Hot in Juba, 2017-08-29. [dostęp 2019-06-01]. (ang.).
  3. South Sudan, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-06-01] (ang.).
  4. Koppen climate classification, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-06-01] (ang.).
  5. a b c Klimat: Sudan Południowy. Climate-Data.org. [dostęp 2019-06-01].

Bibliografia

  • Encyklopedia Geograficzna Świata: Afryka. Wydawnictwo OPRES Kraków 1997 ISBN 83-85909-21-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Ethiopia.svg
Flag of Ethiopia
Africa (orthographic projection).svg
Autor: Martin23230, Licencja: CC BY-SA 3.0
Orthographic map of Africa
Under an African Sky - panoramio.jpg
(c) Michael Walsh, CC BY 3.0
Under a African Sky. Jur River, the upper course of the river Bahr al-Ghazal in South Sudan.
Voduška abok 1.jpg
Kobus megaceros from Prague Zoo park, Czech Rebublic
Mount Kinyeti.jpg
Autor: AIMikhin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Panorama from the top of Mount Kinyeti in southeastern South Sudan, looking further into the country's Imatong Mountains landscape.
  • Located in the Imatong Mountains in Ikotos County of Eastern Equatoria state, near the Northern Region of Uganda border.
  • Mount Kinyeti is the highest peak in South Sudan - at 3100 meters above sea level.
  • Panoramic picture made of 26 pieces.
Riet (dakdekkersriet) Phragmites australis.jpg
Autor: Rasbak, Licencja: CC-BY-SA-3.0
(nl: Riet (dakdekkersriet)) Phragmites australis for roof;
Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg
The national flag of the Democratic Republic of the Congo. Created according to the 2006 constitution : Son emblème est le drapeau bleu ciel, orné d’une étoile jaune dans le coin supérieur gauche et traversé en biais d’une bande rouge finement encadrée de jaune. (Its symbol is a sky blue flag, decorated with a yellow star in the upper left corner and crossed in the diagonal by a red strip with thin yellow borders) It seems to be identical, except for a lighter field hue, to the 1966–1971 flag.
South Sudan protected areas.svg
Autor: Keitsist, Licencja: CC BY-SA 3.0
draft map of protected areas in South Sudan
Flag of the Central African Republic.svg
The proportions of this flag are 3:2; however, there is no official definition for the correct proportions and also 5:3 is widely used.
Sudan Południowy -- topografia.svg
Autor: User:Ivan25, Licencja: CC BY 3.0
Mapa topograficzna Sudanu Południowego
South Sudan map of Köppen climate classification.svg
Autor: Ali Zifan (Enhanced, modified, and vectorized)., Licencja: CC BY-SA 4.0
South Sudan map of Köppen climate classification