Gorzyce (gmina w województwie śląskim)

Gorzyce

gmina wiejska
Urząd gminy w Gorzycach
Herb
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	wodzisławski
TERC	2415062
Wójt	Daniel Jakubczyk (od 2014)
Powierzchnia	64,58 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	20 992[1]
• gęstość	325,1 os./km²
Nr kierunkowy	32
Tablice rejestracyjne	SWD
Adres urzędu: ul. Kościelna 15 44-350 Gorzyce
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego Gorzyce
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gorzyce
Położenie na mapie województwa śląskiego Gorzyce
49°58′N 18°24′E/49,959167 18,398611
Strona internetowa
Portal Polska

Gorzyce – gmina wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Siedziba gminy to Gorzyce.

Według danych z 31 grudnia 2015^[2] gminę zamieszkiwało 20 866 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku^[3] gminę zamieszkiwało 21100 osób.

Historia

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszej gminy Gorzyce pochodzą z epoki kamienia (mezolitu i neolitu). Również liczne późniejsze znaleziska świadczą o pradawnym osadnictwie w regionie Gorzyc. Związane jest to niewątpliwie z bliskością Bramy Morawskiej, miejsca przez które od pradawnych czasów dokonywała się ekspansja ludności na północ. Również najstarsze zachowane wzmianki o istniejących skupiskach ludności świadczą o gęstej jak na owe czasy sieci osadniczej.

Większość wsi z terenu obecnej gminy Gorzyce wzmiankowanych jest już w połowie XIII wieku. Są to osady ujęte w wykazie miejscowości płacących dziesięcinę w kolegiacie w Opolu. Do miejscowości tych należały: Bełsznica, Bluszczów, Odra, Olza i Kamień. Część wsi płaciła dziesięcinę w kolegiacie w Tyńcu (Gorzyce, Uchylsko). Nie znaczy to, że pozostałe wsie w tym czasie jeszcze nie istniały. Przeprowadzone przez Ludwika Musioła analizy źródłowe podają przykład Rogowa, niewspomnianego w ww. wykazach, a prawdopodobnie istniejącego już w XIII wieku.

Teren obecnej gminy Gorzyce początkowo związany był z księstwem raciborskim i jego historią. Większość z nich poprzez nadania książęce stała się własnością prywatną-rycerską, przechodzącą szybko z rąk do rąk. W wieku XIV, XV i XVI część ziem księstwa raciborskiego została wydzielona uzyskując samodzielność. I tak do ziem wodzisławskiego państwa stanowego należały: Czyżowice, Turza, Gorzyczki, Uchylsko (w 1532 również Gorzyce). Do państwa bogumińskiego należały: Gorzyce, Olza, Odra, Bełsznica; do ziem księstwa raciborskiego: Rogów, Kamień, Bluszczów.

Wśród znaczniejszych właścicieli opisywanych terenów wymienić należy rodzinę Fragstein, Larisch (właściciele Gorzyczek, Rogowa), Arco (Gorzyce) czy Henckel von Donnersmarck. W 1741 roku przeprowadzony został nowy podział na powiaty. Wówczas ziemię wodzisławską i bogumińską włączono do powiatu pszczyńskiego, pozostałe do raciborskiego. W 1816 roku utworzono powiat rybnicki w skład którego weszły: Czyżowice i Turza. Gorzyce, Gorzyczki, Uchylsko i Olza weszły w skład powiatu raciborskiego. 1922 do powiatu rybnickiego przyłączono Gorzyce, Gorzyczki, Uchylsko, Rogów, Bełsznicę, Bluszczów, Kamień, Odrę i Olzę. W 1954 r. miejscowości te znalazły się w powiecie wodzisławskim.

W 1972 roku utworzona została gmina Gorzyce w powiecie wodzisławskim. Od 1 stycznia 1999 roku gmina jest częścią województwa śląskiego i powiatu wodzisławskiego^[4].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2010 gmina Gorzyce ma obszar 64,47 km², w tym:

• użytki rolne: 65%
• użytki leśne: 13%

Gmina stanowi 22,47% powierzchni powiatu.

Geografia

Gmina Gorzyce znajduje się na skraju Doliny Nadodrzańskiej i Wyżyny Śląskiej. Na zachodzie granicę gminy wyznacza Odra, na południu od Czech oddziela ją Olza. Teren gminy jest zróżnicowany pod względem wysokości terenu. Występują tereny nizinne w pobliżu rzek Odry i Olzy oraz tereny pagórkowate w rejonie północno-wschodnim. Średnia wysokość terenu wynosi ok. 260–280 m n.p.m. Na południu gminy na granicy Olzy i Uchylska znajduje się kilka jezior połączonych groblami. Spośród terenów leśnych gminy największe występują na pograniczu Czyżowic i Rogowa, tzw. Rogowski las.

Rzeki

• Odra
• Olza
• Lesznica

Transport

Drogi

Przez gminę biegnie droga krajowa nr 78, która w kierunku południowym prowadzi do Chałupek, natomiast w kierunku północnym biegnie w kierunku Wodzisławia Śląskiego, Rybnika i Gliwic.

Na terenie gminy, w Gorzyczkach kończy się autostrada A1, tamże znajduje się też węzeł autostradowy Gorzyce.

Kolej

Na terenie gminy znajduje się linia kolejowa nr 158 Rybnik Towarowy – Chałupki, z przystankami osobowymi w Czyżowicach i Bełsznicy oraz stacją kolejową w Olzie z których odjeżdżają pociągi Kolei Śląskich.

Istniała również linia kolejowa nr 159, której fragment przebiegał przez Turzę Śląską, gdzie znajdowała się stacja. W 1997 roku zawieszono na tej linii przewozy pasażerskie, a w 1999 towarowe^[5].

Demografia

Dane z 31 grudnia 2010:

• Piramida wieku mieszkańców gminy Gorzyce w 2014 roku^[1].

Miejscowości w gminie

• Gorzyce
• Czyżowice
• Turza Śląska
• Rogów
• Bełsznica
• Gorzyczki
• Uchylsko
• Osiny
• Bluszczów
• Olza
• Odra
• Kolonia Fryderyk

Nieistniejące:

• Kamień nad Odrą

Sąsiednie gminy

Godów, Krzyżanowice, Lubomia, Wodzisław Śląski. Gmina sąsiaduje z Czechami.

Przypisy