Gumna

Artykuł

49°46′28″N 18°41′31″E

- błąd

39 m

WD

49°46'59.9"N, 18°42'0.0"E, 49°48'N, 18°38'E

- błąd

14 m

Odległość

1210 m

Gumna
wieś
Ilustracja
Widok ogólny ze wschodu
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

cieszyński

Gmina

Dębowiec

Sołectwo

Gumna

Liczba ludności (2008)

431

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

43-426[1]

Tablice rejestracyjne

SCI

SIMC

0051581

Położenie na mapie gminy Dębowiec
Mapa konturowa gminy Dębowiec, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gumna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gumna”
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego
Mapa konturowa powiatu cieszyńskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gumna”
Ziemia49°46′28″N 18°41′31″E/49,774444 18,691944
Nieoficjalny herb wsi Gumna

Gumna (cz. Humna, niem. Gumna) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Dębowiec. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Powierzchnia sołectwa wynosi 410 ha[2], a liczba ludności 431, co daje gęstość zaludnienia równą 105,1 os./km².

Nazwa miejscowości to liczba mnoga słowa gumno[3].

Położenie

Miejscowość położona jest na Pogórzu Cieszyńskim. Od strony północnej sąsiaduje z Kostkowicami, na wschodzie z Ogrodzoną, na południu z Cieszynem (Krasną), na zachodzie z Zamarskami.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Gumna[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0051598Pasiekiczęść wsi

Historia

W Gumnach odkryto ślądy pierwszych społeczności rolniczych jakie pojawiły się na Śląsku Cieszyńskim w IV tysiącleciu p.n.e., związane są one z późną kulturą lendzielską[6],

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowano w 1523 roku jako Humna[3][7], co czyni ją najpóźniej wzmiankowaną spośród miejscowości wchodzących w skład gminy Dębowiec. Od początku znajdowała się w granicach księstwa cieszyńskiego (od 1327 lenna Królestwa Czech) i pozostawała wsią książęcą, tutejsi rybacy zobowiązani byli dostarczać na cieszyński zamek karpie z miejscowych stawów[8].

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 41 budynkach w Gumnach na obszarze 409 hektarów mieszkało 286 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 69,9 os./km². z tego 125 (43,7%) mieszkańców było katolikami, 155 (54,2%) ewangelikami a 6 (2,1%) wyznawcami judaizmu, 278 (97,2%) było polsko- a 8 (2,8%) niemieckojęzycznymi[9]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosład do 44 a mieszkańców do 312, z czego 129 (41,3%) było katolikami, 175 (56,1%) ewangelikami a 8 (2,6%) żydami, 290 (92,9%) polsko- a 22 (7,1%) niemieckojęzycznymi[10].

W 1901 roku został w Gumnach założony cmentarz ewangelicki, cztery lata później była na nim wzniesiona dzwonnica.[11]

W 1912 roku zawiązana została miejscowa jednostka ochotniczej straży pożarnej[12].

Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego pod dowództwem ob. Węglorza, który podlegał organizacyjnie 1 kompanii w Cieszynie[13].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Transport i komunikacja

Przez południową część Gumien przechodzi droga ekspresowa S52 na długości 0,82 km[2].

Przez centrum wsi kursują autobusy prywatnego przewoźnika DAS relacji Cieszyn – Dębowiec - Skoczów. Przez wieś przebiega również trasa innych przewoźników (WISPOL obsługując linię relacji Cieszyn – Brenna Bukowa) linii, takich jak Cieszyn – Bielsko-Biała, Cieszyn – Brenna, Cieszyn – Skoczów, Cieszyn – Ustroń Lipowiec. Linie te jednak nie kursują przez centrum wsi, lecz zatrzymują się tylko na jednym przystanku – Gumna.

Turystyka

Przez miejscowość przechodzi trasa rowerowa:

Religia

Na terenie Dębowca działalność duszpasterską prowadzą następujące Kościoły:

Związani ze wsią

We wsi urodzili się: Paweł Pomykacz (1869–1922, duchowny ewangelicki, długoletni proboszcz w Lwowie), Karol Górniak (1886-1946, inżynier, pochowany na miejscowym cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim), Edward Kaleta (1913-2000, działacz ruchu ludowego).

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 346 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. a b Gmina Dębowiec: Plan Rozwoju Miejscowości Gumna. [w:] www.debowiec.bip.info.pl [on-line]. 2005-03-10. [dostęp 2011-01-01].
  3. a b Robert Mrózek: Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1984, s. 75—76. ISBN 82-00-00622-2.
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych. Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2009, s. 201. ISBN 978-83-926929-2-8.
  7. Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 310. ISBN 978-83-926929-3-5.
  8. I. Panic, 2010, s. 340
  9. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
  10. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
  11. Odnowienie małego domu na cmentarzu wiejskim w Gumnach, www.parafia.cieszyn.org.pl [dostęp 2017-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-05] (pol.).
  12. Jan Bacza: Strażacy w Gumnach świętowali. [w:] ox.pl [on-line]. 27-08-2012. [dostęp 2012-08-30].
  13. Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.

Bibliografia

  • O Dębowcu i Olbrachcicach. Cieszyn: Interfeon, 2001. ISBN 83-87308-45-5.
  • Jerzy Szczurek: Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918-1920. Cieszyn: Nakładem Grupy Związku Powstańców Śląskich w Cieszynie, 1933.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Szlak rowerowy zielony.svg
Zielony szlak rowerowy
POL Gumna spod lasu Kamieniec.JPG
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gumna spod lasu Kamieniec
Gumna OSP 2009-04-26.jpg
Autor: Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej w Gumnach
Cieszyn County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Cieszyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 49.95 N
  • S: 49.50 N
  • W: 18.55 E
  • E: 19.03 E
POL Gumna COA.png
Herb sołectwa Gumna