Henry Kissinger

Henry Kissinger
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 maja 1923
Fürth

56. Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych
Okres

od 22 września 1973
do 20 stycznia 1977

Przynależność polityczna

Partia Republikańska

Poprzednik

William P. Rogers

Następca

Cyrus Vance

8. Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego
Okres

od 20 stycznia 1969
do 3 listopada 1975

Poprzednik

Walt Rostow

Następca

Brent Scowcroft

podpis
Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Brązowa Gwiazda (Stany Zjednoczone) Order Tomáša Garrigue Masaryka I Klasy Honorowy Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego UK Order St-Michael St-George ribbon.svg Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN Order Zasługi Badenii-Wirtembergii Order Bawarski Zasługi
Prezydent Richard Nixon (po lewej) i Henry Kissinger, 1972
Kissinger z żoną Nancy, 1978
Kissinger w trakcie Światowego Forum Ekonomicznego w Davos (2008).

Henry Kissinger, właśc. Heinz Alfred Kissinger (ur. 27 maja 1923 w Fürth) – niemiecko-amerykański polityk i dyplomata pochodzenia żydowskiego. Profesor nauk politycznych Uniwersytetu Harvarda, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego i sekretarz stanu podczas prezydentury Richarda Nixona oraz Geralda Forda. Za swój wkład podczas negocjacji w czasie konfliktu w Wietnamie otrzymał w 1973 Pokojową Nagrodę Nobla. Człowiek Roku tygodnika „Time” w 1972 (razem z prezydentem Nixonem).

Życiorys

Urodził się w żydowskiej rodzinie w Niemczech, która w 1938 uciekła przed nazistami do Stanów Zjednoczonych. W 1943 uzyskał amerykańskie obywatelstwo. Po II wojnie światowej służył jako tłumacz w 970 Korpusie Kontrwywiadu Stanów Zjednoczonych w okupowanych Niemczech, gdzie wsławił się dekonspiracją wielu agentów Gestapo.

W 1950 ukończył z wyróżnieniem nauki polityczne na Uniwersytecie Harvarda, a w 1954 na podstawie pracy o systemie Metternicha obronił doktorat. W latach 60. był doradcą gubernatora Nelsona Rockefellera oraz konsultantem ds. bezpieczeństwa różnych agencji rządowych. W latach 1969–1975 pełnił funkcję doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego, a w latach 1973–1977 sekretarza stanu – najpierw w administracji prezydenta Richarda Nixona, a później Geralda Forda.

W 1973 otrzymał – wspólnie z Wietnamczykiem Lê Đức Thọ – Pokojową Nagrodę Nobla. Przyznanie mu jej jest uznawane za jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji Komitetu Noblowskiego w historii. Jako protest przeciwko tej decyzji dwóch członków Komitetu zrezygnowało z członkostwa, co stało się po raz pierwszy w historii tej nagrody[1][2].

W 2002 był przewodniczącym prezydenckiej komisji ds. zbadania przyczyn zamachów z 11 września 2001.

Uważany za jednego z głównych architektów światowej polityki odprężenia (obok m.in. Richarda Nixona, Charles’a de Gaulle’a czy Willy’ego Brandta), dzięki której w dużej mierze zakończono zimną wojnę. Współodpowiedzialny za obalenie demokratycznie wybranego prezydenta Chile Salvadora Allende i dojście do władzy junty generała Augusto Pinocheta. Walnie przyczynił się do rozpoczęcia tajnego i w świetle prawa międzynarodowego nielegalnego bombardowania Kambodży podczas wojny w Wietnamie.

Zwolennik polityki realnej[3]. Wielu politologów uznaje go za najlepszego sekretarza stanu w historii[4]. Zaś przez wielu obrońców praw człowieka oskarżany jest o zbrodnie wojenne[5][6].

Tuż po wyborze na prezydenta Stanów Zjednoczonych w 2016 Donald Trump zwrócił się do niego z prośbą, aby został doradcą o specjalnym charakterze[7].

Odznaczenia

Publikacje

Książki wydane w języku angielskim (wybór)
  • Observations: Selected Speaches and Essays, 1982–1984
  • Years of Upheaval
  • For the Record: Selected Statements, 1977–1980
  • White House Years
  • American Foreign Policy: The Essays
  • Problems of National Strategy: A Book of Readings
  • The Troubled Partnership: A Reappraisal of the Atlantic Alliance
  • The Necessity for Choice: Prospects of American Foreign Policy
  • A World Restored: Castlereagh, Metternich and the Restoration of Peace, 1812-1822
  • Does America Need a Foreign Policy? Towards a Diplomacy in 21st Century
Książki przełożone na język polski
  • Dyplomacja, 1996
  • Kryzys: Anatomia dwóch kryzysów, 2005
  • O Chinach, 2017
  • Porządek światowy, 2017

W kulturze

Henry Kissinger jest drugoplanową postacią w powieści Ericha Segala Absolwenci.

W 2018 filmie Vice w reżyserii Adama McKaya w postać Kissingera wcielił się Kirk Bovillk[9].

Przypisy

  1. Burton Feldman: The Nobel Prize: A History Of Genius, Controversy, and Prestige. Arcade Publishing, 2001, s. 16. ISBN 978-1-55970-537-0. (ang.)
  2. Irwin Abrams: The Nobel Peace Prize and the Laureates: An Illustrated Biographical History, 1901–2001. Science History Pubns, 2001, s. 219. ISBN 978-0-88135-388-4. (ang.)
  3. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2016-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-13)].
  4. The Best International Relations Schools in the World (ang.). 3 lutego, 2015. [dostęp 2015-08-08].
  5. Larry Rohter: As Door Opens for Legal Actions in Chilean Coup, Kissinger Is Numbered Among the Hunted (ang.). 28 marca, 2002.
  6. Protesters Heckle Kissinger, Denounce Him for ‘War Crimes’ (ang.). 30 stycznia, 2015.
  7. Adam Rotfeld, Program „Fakty po faktach” TVN 24, emisja 20 stycznia 2017.
  8. M.P. z 1997 r. nr 25, poz. 240.
  9. Vice w bazie IMDb (ang.)

Bibliografia

  • Holger Klitzing, The Nemesis of Stability. Henry A. Kissinger’s Ambivalent Relationship with Germany, Trier: WVT, 2007, ISBN 978-3-88476-942-3.
  • Robert D. Schulzinger, Henry Kissinger. Doctor of diplomacy, Columbia Univ. Pr., New York 1989, ISBN 0-231-06952-9.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Presidential Medal of Freedom (ribbon).svg
Autor: SaluteVII, Licencja: CC BY-SA 4.0
Presidential Medal of Freedom (ribbon)
Order BritEmp (civil) rib.PNG
Baretka Orderu Imperium Brytyjskiego (cywilnego; od 1936).
UK Order St-Michael St-George ribbon.svg
Baretka brytyjskiego Orderu św. Michała i św. Jerzego.
Cordone di gran Croce OMRI BAR.svg
Ribbon of a Cordon Grand Cross of Merit of the Italian Republic
GER Bundesverdienstkreuz 7 Grosskreuz.svg
Baretka: Order Zasługi RFN – Krzyż Wielki.
US-WhiteHouse-Logo.svg
Logo of the United States White House, especially in conjunction with offices like the Chief of Staff and Press Secretary.
NobelP2.png
Alfred Nobel from public domain photo, in circle. (Photo taken 1896 or earlier).
CZE Rad T-G-Masaryka 1tr (1994) BAR.svg
Baretka: Order Tomáša Garrigue Masaryka I Klasy – Republika Czeska (od 1994).
Gerald Ford.jpg
Gerald Ford, official Presidential photo.
DE-BW Verdienstmedaille des Landes Baden-Württemberg BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Medal Za Zasługi dla Badenii-Wirtembergii
Nixon Contact Sheet WHPO-8390 (cropped).jpg
● Frame(s): WHPO-8390-, President Nixon and Henry Kissinger. 2/8/1972, Washington, D.C., Oval Office White House. President Nixon, Kissinger
HenryKissinger-WorldEconomicForum-Davos-20080124.jpg
Autor: Copyright World Economic Forum (www.weforum.org), swiss-image.ch/Photo by Annette Boutellier, Licencja: CC BY-SA 2.0
DAVOS/SWITZERLAND, 24 JAN 2008 - from left to right: Richard M. Smith, Chairman and Editor-in-Chief, Newsweek, USA; Bernard Kouchner, Minister of Foreign and European Affairs of France; Lloyd C. Blankfein, Chairman and Chief Executive Officer, Goldman Sachs Group, USA; Aleksey Kudrin, Deputy Prime Minister and Minister of Finance of the Russian Federation; Shimon Peres, President of Israel; Henry A. Kissinger, Chairman, Kissinger Associates, USA, and Co-Chair of the World Economic Forum Annual Meeting 2008; George Yeo Yong-Boon, Minister of Foreign Affairs of Singapore, captured during the session "Orchestrating a New Concert of Powers" at the Annual Meeting 2008 of the World Economic Forum in Davos, Switzerland.
Bronze Star BAR.svg
Ribbon bar: Bronze Star
DE-BY Der Bayerische Verdienstorden BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bawarski Order Zasługi
Henry Kissinger Signature 2.svg
Signature of Henry Kissinger
POL Order Zaslugi RP kl1 BAR.svg
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
Nancy and Henry Kissinger at home with dog Tyler, cropped.jpg
Title: Henry and Nancy Kissinger in their NY apt. [i.e. New York apartment]

Creator(s): Gotfryd, Bernard, photographer Date Created/Published: 28 November 1978. Medium: 1 photograph : color transparency ; 35mm (slide format) Reproduction Number: LC-DIG-gtfy-01968 (digital file from original) Rights Advisory: No known restrictions on publication. For information see "Bernard Gotfryd," (https://hdl.loc.gov/loc.pnp/res.592.gotf) Access Advisory: Please use digital image: original slide is kept in cold storage for preservation. Call Number: LC-GB05- 1968 [P&P] Repository: Library of Congress Prints and Photographs Division Washington, D.C. 20540 USA Notes: Title based on information from slide mount or other caption information provided by the photographer. Photo agency: Newsweek. Date on slide mount: 11/78. Gift; Bernard Gotfryd; 2004; (DLC/PP-2004:032). Subjects: United States--New York (State)--New York. Diplomats Personalities Format: Slides--Color--1970-1980. Part of: Bernard Gotfryd photograph collection (Library of Congress) Bookmark This Record:

https://www.loc.gov/pictures/item/2020731509/