Hermann Oppenheim

Hermann Oppenheim
Ilustracja
Hermann Oppenheim około 1870 roku
Data i miejsce urodzenia1 stycznia 1858
Warburg
Data i miejsce śmierci5 maja 1919
Berlin

Hermann Oppenheim (ur. 1 stycznia 1858 w Warburgu, zm. 5 maja 1919 w Berlinie) – niemiecki lekarz neurolog.

Życiorys

Urodził się 1 stycznia 1858 roku w Warburgu w Westfalii, jako syn Judy Oppenheima (1824–1891), nauczyciela w szkole lokalnej małej wspólnoty żydowskiej, i jego żony Cäcilie[1]. Po ukończeniu szkoły prowadzonej przez ojca rozpoczął naukę w miejscowym Gymnasium Marianum. Następnie studiował medycynę na uniwersytetach w Berlinie, Getyndze i Bonn. Karierę naukową rozpoczął jako asystent Carla Westphala w berlińskim szpitalu Charité. Prowadził klinikę w zastępstwie Westphala gdy ten zachorował, i po jego śmierci w 1890 wysunięto kandydaturę Oppenheima na katedrę neurologii. Ministerstwo nie wyraziło jednak zgody na profesurę z powodu żydowskiego pochodzenia uczonego, który opuścił wtedy klinikę. W 1891 otworzył prywatny szpital w Berlinie, który szybko zdobył dużą popularność.

3 kwietnia 1891 roku poślubił 22-letnią Marthę z domu Oppenheimer, córkę handlarza końmi Levy'ego Oppenheimera z Hanoweru. Syn Hans Oppenheim (1892–1965) w 1933 roku wyemigrował do Anglii, gdzie był dyrygentem operowym. Następnie przeniósł się do Szkocji i zmarł bezdzietnie 19 sierpnia 1965 roku w Edynburgu[1].

Zmarł 5 maja 1919 roku w Berlinie. Wspomnienia o nim napisali Richard Cassirer[2], Hugo Liepmann[3], Rudolf Finkelnburg[4].

Z okazji setnej rocznicy urodzin wspomnieniowy artykuł napisał współpracownik Oppenheima, Arthur Stern[5]. W ostatnich latach opublikowano szereg opracowań dotyczących roli Oppenheima w historii niemieckiej neuropsychiatrii.

Dorobek naukowy

Na studiach zainteresował się fizjologią. Pierwsze jego prace dotyczyły metabolizmu mocznika, opublikował je wraz z Nathanem Zuntzem. W kolejnych pracach podejmował zagadnienia zapaleń nerwów, porażenia opuszkowego i wiądu rdzenia.

W 1889 przedstawił pracę na temat urazów układu nerwowego, która spotkała się z krytyką m.in. Charcota, Mendla i Nonne'a. Oppenheim uważał, że urazy i wywołane przez nie zmiany organiczne mogą wywołać zmiany psychiczne. W 1894 opublikował klasyczny już podręcznik chorób neurologicznych zatytułowany Lehrbuch der Nervenkrankheiten für Ärzte und Studierende. Książka była kilkukrotnie wznawiana w Niemczech, tłumaczona na angielski, rosyjski, włoski i hiszpański. W pracy naukowej poczynił wiele istotnych spostrzeżeń dotyczących kiły ośrodkowego układu nerwowego, alkoholizmu, polio, stwardnienia rozsianego.

Razem z Fedorem Krausem dokonał pierwszej udanej operacji usunięcia guza przysadki. W 1896 opublikował książkę na temat neurochirurgii, w której zebrał swoje pionierskie doświadczenia na tym polu. W 1910 jako jeden z pierwszych leczył kiłę ośrodkowego układu nerwowego salwarsanem.

Wprowadził określenie dystonia musculorum deformans na opisaną przez siebie chorobę, znaną dziś jako dystonia torsyjna, dystonia Oppenheima lub zespół Ziehena-Oppenheima, od nazwiska psychiatry Theodora Ziehena z którym Oppenheim współpracował. Amyotonia congenita określana jest niekiedy jako choroba Oppenheima. Nazwą zespołu Oppenheima określano stwardnienie rdzenia kręgowego związane z guzem przysadki[6]. W 1902 roku opisał objaw występujący w uszkodzeniu dróg piramidowych, znany dziś jako objaw Oppenheima[7][8].

Nekrolog Hermanna Oppenheima w "Im deutschen Reich", czerwiec 1919

Wybrane prace

  • Die traumatischen Neurosen. Berlin: Hirschwald 1889
  • Die myasthenische paralyse (Bulbärparalyse ohne anatomischen Befund). Berlin: S Karger, 1901
  • Ueber Hyperaesthesia unguium (Onychalgia nervosa)[9]. (1903)
  • Lehrbuch der Nervenkrankheiten für Ärzte und Studierende. Berlin: S Karger, 1910
  • Stand der Lehre von den Kriegs- und Unfallneurosen. 1918
  • Zum nil nocere in der Neurologie. Berl klin Wochenschr 47, 198-201 (1913)

Przypisy

  1. a b Pech A, Schmiedebach HP. Hermann Oppenheim (1858–1919) – ein exzellenter Neurologe ohne akademische Anerkennung. „Nervenarzt”. 79. 2, s. 225–30, 2008. DOI: 10.1007/s00115-007-2399-5. PMID: 18210048. 
  2. Hermann Oppenheim†. Berliner klinische Wochenschrift, 1919
  3. Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie (1919)
  4. Rudolf Finkelnburg, XVIII. Zum Andenken an Hermann Oppenheim, „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”, 61 (2), 1919, s. 471–475, DOI10.1007/bf02661930, ISSN 0003-9373 (niem.).
  5. Arthur Stern, Hermann Oppenheim (1858–1919), „Stereotactic and Functional Neurosurgery”, 17 (6), 1957, s. 388–390, DOI10.1159/000105215, ISSN 1011-6125 (ang.).
  6. Oppenheim's syndrome w bazie Who Named It (ang.)
  7. Oppenheim H. Zur Pathologie der Hautreflexe der unteren Extremitäten. Monatsschrift für Psychiatrie und Neurologie 12, 421–423 (1902)
  8. Oppenheim's reflex w bazie Who Named It (ang.)
  9. H. Oppenheim, Ueber Hyperaesthesia unguium (Onychalgia nervosa)., „Mschr Psychiat Neurol”, 13 (4), 1903, s. 265–269, DOI10.1159/000219458, ISSN 0014-3022.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Oppenheim obituary.JPG
Obituary of Hermann Oppenheim, Centralvereins deutscher Staatsbürger jüdischen Glaubens, Berlin 6: 296–297, June 1919