Ion Gheorghe Maurer

Ion Gheorghe Maurer
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia23 września 1902
Bukareszt
Data i miejsce śmierci8 lutego 2000
Bukareszt
Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego
Okresod 11 stycznia 1958
do 21 marca 1961
Przynależność politycznaKomunistyczna Partia Rumunii
PoprzednikPetru Groza
NastępcaGheorghe Gheorghiu-Dej
Premier Rumunii
Okresod 21 marca 1961
do 29 marca 1974
Przynależność politycznaKomunistyczna Partia Rumunii
PoprzednikChivu Stoica
NastępcaManea Mănescu
p.o. Przewodniczącego Rady Państwa Rumunii
Okresod 19 marca 1965
do 24 marca 1965
Przynależność politycznaKomunistyczna Partia Rumunii
PoprzednikGheorghe Gheorghiu-Dej
NastępcaChivu Stoica
Wiceprzewodniczący Rady Państwa Rumunii
Okresod 1961
do 1967
Przynależność politycznaKomunistyczna Partia Rumunii
NastępcaEmil Bodnăraş
Minister spraw zagranicznych
Okresod 15 lipca 1957
do 15 stycznia 1958
Przynależność politycznaKomunistyczna Partia Rumunii
PoprzednikGrigore Preoteasa
NastępcaAvram Bunaciu

Ion Gheorghe Maurer (ur. 23 września 1902 w Bukareszcie, zm. 8 lutego 2000 tamże) – rumuński prawnik i działacz komunistyczny. W latach 1958–1961 sprawował urząd Przewodniczącego Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Rumuńskiej Republiki Ludowej (głowa państwa rumuńskiego). Premier Rumunii od 21 marca 1961 r. do 27 lutego 1974 r.

Życiorys

Urodził się w dobrze sytuowanej rodzinie. Ojciec był z pochodzenia Niemcem, a matka Francuzką. W 1923 roku ukończył studia na wydziale prawa Uniwersytetu Bukareszteńskiego; na tym samym uniwersytecie uzyskał również doktorat. Jako adwokat, wraz z Lucreţiu Pătrăşcanu, bronił w głośnym procesie działaczy komunistycznych w 1936 roku w Krajowej, w którym w roli oskarżonych występowali m.in. Ana Pauker i Alexandru Drăghici. W tym okresie wstąpił do Komunistycznej Partii Rumunii (KPR). W czasie II wojny światowej w latach 1942–1943 był internowany za działalność komunistyczną; po zwolnieniu przebywał w ukryciu. Organizował ucieczkę z obozu w Târgu Jiu późniejszemu Sekretarzowi Generalnemu KPR Gheorghe Gheorghiu-Dejowi na kilka tygodni przed zamachem stanu przeciwko reżimowi gen. Iona Antonescu (23 sierpnia 1944 roku), w którym komuniści odegrali ważną rolę.

Od 1945 roku był członkiem Komitetu Centralnego KPR (z przerwą w latach 1955–1960), związanym z grupą tzw. działaczy „krajowych”, której przewodził Gheorghe Gheorghiu-Dej, a która przeciwstawiała się w rozgrywkach wewnątrzpartyjnych komunistom przysłanym z Moskwy (m.in. Anie Pauker i Vasile’owi Luce). W pierwszych latach powojennych Maurer sprawował szereg funkcji ministerialnych, m.in.: podsekretarza stanu w ministerstwie komunikacji w rządzie Petru Grozy, ministra edukacji narodowej 1946–1947 i ministra przemysłu i handlu 1947–1948. Wzrost znaczenia Maurera, i przyśpieszenie jego kariery, nastąpił w drugiej połowie lat 50., kiedy objął tekę ministra spraw zagranicznych (1957–1958) oraz funkcję Przewodniczącego Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego (1958–1961).

W 1961 roku, po podjętej na fali destalinizacji m.in. przez Iosifa Chişinevschiego i Constantina Pîrvulescu nieudanej próbie odsunięcia od władzy Gheorghe Gheorghiu-Deja, został wybrany do Biura Politycznego Komunistycznej Partii Rumunii w miejsce Pîrvulescu. W tym samym 1961 roku objął po Chivu Stoice funkcję premiera, którą sprawował nieprzerwanie przez następne 13 lat.

Według niektórych relacji, Maurer miał zostać mianowany na łożu śmierci przez Gheorghe Gheorghiu-Deja jego sukcesorem, jednak zrezygnował prawdopodobnie ze względu na swoje pochodzenie – ojca Niemca i matkę Francuzkę. W walce o sukcesję po Gheorghiu-Deju w 1965 roku przeciwstawił się kandydaturze Gheorghe Apostola na stanowisko Sekretarza Generalnego Rumuńskiej Partii Komunistycznej, umożliwiając tym samym wybór Nicolae Ceaușescu. Jego poparcie dla Ceauşescu i pomoc udzielona temu ostatniemu w marginalizacji działaczy blisko związanych z Gheorghiu-Dejem umożliwiły mu zachowanie stanowiska premiera aż do 1974 roku, kiedy popadł częściowo w niełaskę i odszedł na emeryturę. Mimo wycofania się z czynnej polityki zdołał zachować poprawne relacje z Ceauşescu, co pozwoliło mu uczestniczyć w najważniejszych uroczystościach państwowych. Zmarł w Bukareszcie w 2000 roku.

Bibliografia

  • Słownik Biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, Wojciech Roszkowski (red.), Jan Kofman (red.), Florin Anghel, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2004, ISBN 83-88490-67-2, ISBN 83-7399-084-4, OCLC 69356091.
  • Lavinia Betea, Maurer si lumea de ieri. Marturii despre stalinizarea Romaniei, Editura Dacia, 2001, ​ISBN 973-35-1276-1​.
  • Vladimir Tismăneanu, Stalinism pentru eternitate. O istorie politică a communismului românesc, Polirom, Iaşi, 2005 ​ISBN 973-681-899-3​.
  • Şerban Orescu, Ceauşismul. România între anii 1965 şi 1989, Editura Albatros, Bucureşti 2006, ​ISBN 973-87959-0-7​.

Media użyte na tej stronie

Ion Gheorghe Maurer1.jpg

Ion Gheorghe Maurer, romanian communist leader
Flag of the President of Romania.svg
Flag of the President of Romania.svg