Józef Unierzyski

Józef Unierzyski
Ilustracja
Portret Unierzyskiego (aut. Stanisław Jakub Rostworowski)
Data i miejsce urodzenia

20 grudnia 1863
Milewo

Data i miejsce śmierci

29 grudnia 1948
Kraków

Narodowość

polska

Alma Mater

Szkoła Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Józef Unierzyski (ur. 20 grudnia 1863 w Milewie, zm. 29 grudnia 1948 w Krakowie) – polski malarz, od 1891 profesor rysunku Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, uczeń i zięć Jana Matejki, małżonek jego córki Heleny.

Życiorys

Studia artystyczne rozpoczął w warszawskiej Szkole Rysunkowej Wojciecha Gersona i Aleksandra Kamińskiego. Dzięki stypendium Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, przyznanemu w 1883, kontynuował studia w Monachium oraz we Włoszech w „Scuola libera” przy rzymskiej Akademii Sztuk Pięknych. W latach 1884–1889 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych m.in. u Jana Matejki.

W krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych od 15 października 1889 piastował stanowisko zastępcy asystenta, następnie od 14 kwietnia 1891 – stanowisko asystenta, aby 1 grudnia 1892 zostać nauczycielem IX klasy. 6 maja 1897 został zatwierdzony na stanowisko nauczyciela. W latach akademickich 1895/1896 – 1908/1909 prowadził szkołę rysunku. Na własną prośbę przeszedł na emeryturę z dniem 16 czerwca 1909. W okresie od 1 października 1915 do 30 czerwca 1916 prowadził rysunek wieczorny w formie pracy zleconej.

Twórczość

Autoportret z harpiami (1916; Muzeum Mazowieckie w Płocku)

Unierzyski przez cały okres twórczości był wierny malarstwu akademickiemu, pozostał obojętny na modernistyczne prądy w malarstwie. Malował obrazy treści religijnej i mitologicznej oraz portrety. Nie obca mu była również tematyka historyczna, tematy alegoryczno-symboliczne czy portrety ludowe. W zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie znajduje się najbardziej znany i najczęściej eksponowany obraz Józefa Unierzyskiego „Zdjęcie z krzyża” z roku 1887.

Muzea mające w swoich zbiorach prace Józefa Unierzyskiego

Obiekty sakralne, w których znajdują się obrazy Unierzyskiego

Zdjęcie z krzyża (1887; Muzeum Narodowe w Krakowie)
W kościele znajduje się Cykl Maryjny powstały w latach 1928–30 na zamówienie ks. Emila Szramka. Stanowi go sześć dużych obrazów po obu stronach nawy głównej o tytułach: „Zwiastowanie”, „Ucieczka do Egiptu”, „Matka Boska Bolesna”, „Regina Pacis”, „Panna Można”, „Hołd Górnego Śląska”
Cmentarz Rakowicki.
Grobowiec Matejków, w nim spoczywa Józef Unierzyski.

Bibliografia

  • Władysław Prokesch: Józef Unierzyski, Wydawnictwo J. Czernecki, Kraków, Wieliczka 1916
  • „Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1816–1895”, Wrocław 1959, Red. Józef Dutkiewicz
  • „Materiały do dziejów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1895–1939”, Wrocław – Warszawa – Kraków 1969, Red. Józef Dutkiewicz
  • Śląskie Studia Historyczno – Teologiczne, 25/26 (1992 – 1993), „Mecenat artystyczny ks. Emila Szramka w Parafii Mariackiej w Katowicach” – autor: ks. Henryk Pyka.
  • „Katalogi Zabytków Sztuki w Polsce”, Tom IV cz. 7
  • Portal: „Dzieje Krakowa” - https://archive.is/20130830132836/http://www.dziejekrakowa.pl/biogramy/index.php?id=2588

Media użyte na tej stronie