Jan Fischer (polityk)
_-_cropped.JPG) | |
| Data i miejsce urodzenia | 2 stycznia 1951 Praga |
|---|---|
| Minister finansów Czech | |
| Okres | od 10 lipca 2013 do 29 stycznia 2014 |
| Poprzednik | Miroslav Kalousek |
| Następca | Andrej Babiš |
| Premier Republiki Czeskiej | |
| Okres | od 8 maja 2009 do 13 lipca 2010 |
| Poprzednik | Mirek Topolánek |
| Następca | Petr Nečas |
| Przewodniczący Rady Europejskiej | |
| Okres | od 9 maja 2009 do 30 czerwca 2009 |
| Poprzednik | Mirek Topolánek |
| Następca | Fredrik Reinfeldt |
Jan Fischer (ur. 2 stycznia 1951 w Pradze) – czeski urzędnik państwowy i polityk, prezes Czeskiego Urzędu Statystycznego w latach 2003–2009. Premier Republiki Czeskiej od 2009 do 2010, kandydat na urząd prezydenta w wyborach w 2013, w latach 2013–2014 wicepremier i minister finansów.
Życiorys
Rodzina i wykształcenie
Jan Fischer urodził się w Pradze w 1951. Jego matka była katoliczką, natomiast ojciec Żydem, więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych[1][2]. Rodzice zajmowali się zawodowo statystyką oraz ubezpieczeniami. Jego ojciec był pracownikiem naukowym w Instytucie Matematyki Czechosłowackiej Akademii Nauk[3][4].
W 1974 Jan Fischer ukończył statystykę i ekonometrię na wydziale ekonomicznym Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Pradze. W 1985 ukończył studia podyplomowe z zakresu statystyki gospodarczej na tym uniwersytecie[3][4].
Działalność do 2009
W latach 1980–1989 należał do Komunistycznej Partii Czechosłowacji[5]. Po studiach rozpoczął pracę w Instytucie Badań Informacji Socjo-gospodarczych. W latach 80. zajmował różne stanowiska w strukturach Federalnego Urzędu Statystycznego. W 1990 został jego wiceprzewodniczącym, a w 1993 wiceprzewodniczącym Czeskiego Urzędu Statystycznego[3][4].
Od początku lat 90. przewodniczył zespołowi, odpowiedzialnemu za opracowywanie wyników wyborów parlamentarnych i lokalnych. Wiosną 2001 uczestniczył w misji Międzynarodowego Funduszu Walutowego w Timorze Wschodnim, zorganizowanej w celu powołania w tym państwie urzędu statystycznego. W latach 2002–2003 był pracownikiem naukowym wydziału informatyki i statystyki Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Pradze[3][4].
W kwietniu 2003 Jan Fischer został mianowany przez prezydenta Václava Klausa na prezesa Czeskiego Urzędu Statystycznego[3][4]. Uzyskiwał członkostwo w różnych organizacjach, w tym w Międzynarodowym Instytucie Statystycznym[3][4].
Premier Czech
24 marca 2009, w połowie sprawowania przez Czechy przewodnictwa w Unii Europejskiej, doszło do kryzysu politycznego. Opozycja (zdominowana przez ČSSD) zdołała uchwalić wotum nieufności wobec gabinetu Mirka Topolánka. Wniosek uzyskał wymaganą większość 101 głosów, dzięki 4 głosom poparcia ze strony posłów wchodzących dotąd w skład większości[6].
5 kwietnia 2009 liderzy głównych partii politycznych, Mirek Topolánek i Jiří Paroubek, uzgodnili powołanie nowego rządu ekspertów na czele z Janem Fischerem[7]. Wedle porozumienia, 8 miejsc w gabinecie miała obsadzić dotychczasowa koalicja tworząca rząd Mirka Topolánka, a 7 miało przypaść Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej[8]. 9 kwietnia 2009 Jan Fischer został desygnowany przez prezydenta Václava Klausa na stanowisko premiera i rozpoczął formowanie gabinetu[9].
8 maja 2009 prezydent dokonał oficjalnego zaprzysiężenia gabinetu Jana Fischera. W jego skład weszli członkowie trzech partii, które udzieliły mu poparcia: Obywatelskiej Partii Demokratycznej, Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej i Partii Zielonych. W swoim przemówieniu premier do głównych celów nowego gabinetu zaliczył doprowadzenie do końca przewodnictwa Czech w Unii Europejskiej, przygotowanie budżetu oraz zapewnienie sprawnego funkcjonowania do czasu powołania nowego rządu. Gabinet miał sprawować władzę do czasu wcześniejszych wyborów parlamentarnych w październiku 2009[10][11]. Jednak w związku z decyzją Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności wcześniejszych wyborów, obowiązki szefa rządu miał pełnić do czasu wyłonienia nowego gabinetu po wyborach parlamentarnych przeprowadzonych w maju 2010.
25 czerwca 2010 Jan Fischer złożył na ręce prezydenta dymisję swojego gabinetu. 28 czerwca 2010 prezydent na stanowisko nowego premiera desygnował Petra Nečasa i powierzył mu misję sformowania kolejnego rządu. Do tego czasu obowiązki premiera pozostały w gestii Jana Fischera[12]. Rząd Petra Nečasa zaprzysiężony został 13 lipca 2010[13].
Działalność od 2010
Po odejściu z urzędu Jan Fischer objął stanowisko wiceprezesa Europejskiego Bank Odbudowy i Rozwoju[5].
W 2013 zdecydował się wystartować w wyborach prezydenckich. W niektórych sondażach wykonywanych na kilka miesięcy przed głosowaniem plasował się na 1. miejscu[14]. Ostatecznie przegrał w pierwszej turze, otrzymując 16,35% głosów zajął 3. miejsce za Milošem Zemanem i Karelem Schwarzenbergiem[15].
10 lipca 2013 w nowo powołanym technicznym rządzie Jiříego Rusnoka objął obowiązki wicepremiera i ministra finansów[5]. Urzędy te sprawował do 29 stycznia 2014.
Przypisy
- ↑ Naďa Adamičková, Marie Königová: Synovi premiéra hrozí nebezpečí, policie hlídá i rodinu ministra vnitra (cz.). novinky.cz, 12 czerwca 2009. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Czech 'Joe Lieberman' could be Europe’s first Jewish president (ang.). jewishjournal.com, 7 stycznia 2013. [dostęp 2021-05-25].
- ↑ a b c d e f Ing. Jan Fischer, CSc. (ang.). vlada.cz. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ a b c d e f Jan Fischer, President of the Czech Statistical Office (ang.). czso.cz. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ a b c Jan Fischer (cz.). nasipolitici.cz. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Czech MPs oust government in vote (ang.). bbc.co.uk, 24 marca 2009. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Czechy: rząd tymczasowy i wybory w październiku. gazeta.pl, 5 kwietnia 2009. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Czechy mają nowy rząd: Jan Fiszer ma zostać premierem. gazeta.pl, 6 kwietnia 2009. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Interim Czech premier appointed (ang.). bbc.co.uk, 9 kwietnia 2009. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Václav Klaus zaprzysiągł nowy rząd. psz.pl, 8 maja 2009. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Interim Czech government sworn in (ang.). bbc.co.uk, 8 maja 2009. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Czech Civic Democrat leader Necas to become new PM (ang.). reuters.com/, 27 czerwca 2010. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Members of Prime Minister Petr Nečas' Government are Named (ang.). vlada.cz, 13 lipca 2010. [dostęp 2013-12-28].
- ↑ Poll: Presidential election favourite Fischer gains ground (ang.). praguemonitor.com, 18 września 2012. [dostęp 2014-08-22].
- ↑ Zeman a Schwarzenberg se utkají o Hrad, dělilo je jen 41 tisíc hlasů (cz.). idnes.cz, 12 stycznia 2013. [dostęp 2013-12-28].
Media użyte na tej stronie
This is a logo for European Council and the Council of the European Union. The logo is inspired by the lantern-shaped structure at the heart of the Europa building, the headquarters of both institutions.
Autor:
- J_Fischer_(2012).JPG: David Sedlecký
- derivative work: Harold
.JPG){kind=link}
Jan Fischer, Former Czech Prime Minister