Jerzy Kulej

Jerzy Kulej
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Jerzy Zdzisław Kulej

Data i miejsce urodzenia

19 października 1940
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

13 lipca 2012
Warszawa

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska
Igrzyska olimpijskie
złotoTokio 1964boks
(waga lekkopółśrednia)
złotoMeksyk 1968boks
(waga lekkopółśrednia)
Mistrzostwa Europy
złotoMoskwa 1963waga lekkopółśrednia
złotoBerlin Wschodni 1965waga lekkopółśrednia
srebroRzym 1967waga lekkopółśrednia
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złota Odznaka im. Janka Krasickiego

Jerzy Zdzisław Kulej (ur. 19 października 1940 w Częstochowie[1], zm. 13 lipca 2012 w Warszawie[2]) – polski bokser, dwukrotny mistrz olimpijski, komentator sportowy, poseł na Sejm RP IV kadencji.

Życiorys

Jerzy Kulej
(c) Bundesarchiv, Bild 183-B1105-0008-002 / CC-BY-SA 3.0
Jerzy Kulej w 1963 (z prawej)
Jerzy Kulej na podium LIO w Tokio (1964)
Jerzy Kulej i Andrzej Kostyra jako komentatorzy sportowi (2011)
Pogrzeb Jerzego Kuleja w 2012 (asysta honorowa PKOL-u)
Grób Jerzego Kuleja (2014)
Kopia medalu i autografu w Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie
Podobizna na adżmańskim znaczku pocztowym

Był synem Mieczysława[3]. Wychowywał się w częstochowskiej dzielnicy Ostatni Grosz[4]. W wieku 12 lat poznał trenera boksu Wincentego Szyińskiego, który jednak nie zezwolił mu wówczas na treningi z uwagi na zbyt młody wiek[5]. Karierę boksera rozpoczął cztery lata później w 1955 w Starcie Częstochowa. W 1958 zadebiutował w reprezentacji Polski, której trenerem był wówczas Feliks Stamm. W 1963 na mistrzostwach Europy w Moskwie wywalczył złoty medal w wadze lekkopółśredniej, pokonując obrońcę złotego medalu Aloizsa Tumiņša ze Związku Radzieckiego.

Pierwszy złoty medal olimpijski wywalczył na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Tokio w 1964. W walce finałowej pokonał reprezentanta ZSRR Jewgienija Frołowa. W 1965 ponownie został mistrzem Europy, a w 1967 wicemistrzem. Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 powtórzył osiągnięcie z Tokio – po pojedynku z Kubańczykiem Enrique Regüeiferosem zdobył drugi złoty medal (wygrał stosunkiem głosów 3:2 przy punktacji sędziów 59:58, 60:59, 60:59, 59:60, 59:60). W trakcie kariery bokserskiej stoczył 348 walk, 317 wygrał, 6 zremisował i 25 przegrał.

Pracował w Komendzie Stołecznej Milicji Obywatelskiej w Warszawie w latach 1962–1972, gdzie doszedł do stopnia kapitana MO[6]. W 1972 ukończył studia na Wydziale Nauczycielsko-Trenerskim Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W tym samym roku odszedł ze służby w Milicji Obywatelskiej, której był formalnie funkcjonariuszem jako zawodnik Gwardii Warszawa.

Od 1975 do 1990 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W wyborach parlamentarnych w 1991 i 1993 kandydował do Sejmu (odpowiednio z listy Polskiej Partii Przyjaciół Piwa oraz Samoobrony – Leppera). W latach 2001–2005 był posłem na Sejm wybranym z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej z okręgu warszawskiego. W 2004 przeszedł do Socjaldemokracji Polskiej, w 2005 bezskutecznie z jej ramienia ubiegał się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.

Od lat 90. wspierał zawodników Mazura Ełk, okazjonalnie ich trenując[7]. Pracował również jako komentator sportowy m.in. na antenie Polsatu Sport. Był konsultantem przy produkcji Ogniem i mieczem (oraz serialu pod tym samym tytułem), wystąpił gościnnie w Przepraszam, czy tu biją? oraz w filmie biograficznym Papa Stamm[8]. W 1996 opublikował swoją autobiografię Jerzy Kulej – dwie strony medalu.

10 grudnia 2011 doznał rozległego zawału serca[9]. Siedem miesięcy później zmarł w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim[2]. Bezpośrednią przyczyną zgonu była choroba nowotworowa[10]. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 20 lipca 2012 w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie z udziałem przedstawicieli władz państwowych, a także ludzi sportu i kultury. Pochowany został w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[11] (kwatera G-tuje-4)[12].

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie

Otrzymał Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego, czterokrotnie Złoty Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, odznaki Mistrz Sportu i Zasłużony Mistrz Sportu, Złoty Krzyż Zasługi, a także Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[13]. W 1998, za wybitne zasługi dla ruchu olimpijskiego, za działalność na rzecz rozwoju i propagowania kultury fizycznej oraz osiągnięcia sportowe, został odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[3]. W 1995 otrzymał Nagrodę im. Aleksandra Rekszy.

W 2017 jego imieniem nazwano rondo w rodzinnej Częstochowie[14].

Odniesienia w kulturze masowej

W pierwszym odcinku serialu telewizyjnego Sposób na Alcybiadesa z 2001 jeden z bohaterów Jacek „Słaby” Słabiński, zapytany przez psychologa Jacka Stanisława Karwida o najpiękniejszy dzień w życiu, odpowiada, iż był to dzień zdobycia przez Jerzego Kuleja złotego medalu na igrzyskach olimpijskich w 1968.

Przypisy

  1. Piotr Osmólski: Leksykon boksu. Warszawa: Sport i Turystyka, 1989, s. 84. ISBN 83-217-2680-1.
  2. a b Nie żyje Jerzy Kulej. tvn24.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-13].
  3. a b M.P. z 1999 r. nr 6, poz. 68.
  4. Legenda Gwardii Warszawa nie żyje. tvp.pl, 2012-07-14. [dostęp 2021-10-05].
  5. Jerzy Kulej. legendyboksu.pl. [dostęp 2012-07-14].
  6. Kto jest kim w Polsce 1984. Warszawa: Interpress, 1984, s. 490.
  7. Jerzy Kulej nie żyje. wm.pl, 2012-07-13. [dostęp 2012-07-15].
  8. Jerzy Kulej w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2012-07-13].
  9. Jerzy Kulej rozpoczyna rehabilitację neurologiczną. interia.pl, 2012-01-02. [dostęp 2012-07-27].
  10. Rafał Tymiński, Maciej Petruczenko: Powalił go nowotwór. przegladsportowy.pl, 2012-07-14. [dostęp 2012-07-14].
  11. Pogrzeb Jerzego Kuleja. „Stamm tworzy w niebie drużynę marzeń”. dziennik.pl, 2012-07-20. [dostęp 2012-07-20].
  12. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-12-10].
  13. Kto jest kim w Polsce 1989. Warszawa: Interpress, 1989, s. 665.
  14. W Częstochowie mamy rondo Jerzego Kuleja. PiS był przeciw. wyborcza.pl, 2017-04-25. [dostęp 2017-04-27].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Boxing pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Boxing. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Olympic rings.svg
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
Olympic rings without rims.svg
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Olympic flag.svg
Olympic Movement flag

Proportions 2:3, created 1913, adopted 1914, first used 1920.

Flag of Thailand.svg
The national flag of Kingdom of Thailand since September 2017; there are total of 3 colours:
  • Red represents the blood spilt to protect Thailand’s independence and often more simply described as representing the nation.
  • White represents the religion of Buddhism, the predominant religion of the nation
  • Blue represents the monarchy of the nation, which is recognised as the centre of Thai hearts.
Flag of the Dominican Republic.svg
The flag of the Dominican Republic has a centered white cross that extends to the edges. This emblem is similar to the flag design and shows a bible, a cross of gold and 6 Dominican flags. There are branches of olive and palm around the shield and above on the ribbon is the motto "Dios,Patria!, Libertad" ("God, Country, Freedom") and to amiable freedom. The blue is said to stand for liberty, red for the fire and blood of the independence struggle and the white cross symbolized that God has not forgotten his people. "Republica Dominicana". The Dominican flag was designed by Juan Pablo Duarte, father of the national Independence of Dominican Republic. The first dominican flag was sewn by a young lady named Concepción Bona, who lived across the street of El Baluarte, monument where the patriots gathered to fight for the independence, the night of February 27th, 1844. Concepción Bona was helped by her first cousin María de Jesús Pina.
Boxing light-welterweight 1964 Olympics.jpg
Boxing light-welterweight podium 1964 Olympics
Grób Jerzego Kuleja, 20 sierpnia 2014.jpg
Autor: Pawrym, Licencja: CC0
Grób Jerzego Kuleja na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, 20 sierpnia 2014
Kulej Kostyra.jpg
Autor: Kontrola, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerzy Kulej & Andrzej Kostyra - jako komentatorzy sportowi.
Bundesarchiv Bild 183-B1105-0008-002, Kulej.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-B1105-0008-002 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Kulej Zentralbild Semeniuk 5.11.1963 Europapokal-Boxvergleich DDR-Polen steht bevor Im zweiten Europapokal-Boxvergleich stehen sich am 8.141.1963 in Schwerin die Ländermannschaften der Volksrepublik Polen und der DDR erneut gegenüber Bekanntlich gewann die Mannschaft Polens den ersten Vergleich in Poznan 14:6. UBz: Der Europameister 1963 im Halbweltergewicht Kulej (Polen) war sich in Poznan erfolgreich, denn der DDR-Boxer Busse überstand nur zwei Runden. Hier verlässt Kulej in Poznan als glücklicher Sieger den Ring. Voraussischtlich wird Kulej in Schwerin gegen Rühl boxen, der aber auch schon eine Niederlage (Europameisterschaften 1963 in Moskau) hinnehmen mußte. Ob sich Rühl für diese Niederlage in Schwerin revanchiert.
Jerzy Kulej 2.jpg
Autor: Sławek, Licencja: CC BY-SA 2.0
Jerzy Kulej, bokser
00 pogrzeb J Kuleja.jpg
Autor: Kontrola, Licencja: CC BY-SA 4.0
Delegacja Polskiego Komitetu Olimpijskiego w honorowej asyście przy trumnie J. Kuleja (Pogrzeb Jerzego Kuleja) foto. J.Pijarowski
POL Złota Odznaka im. Janka Krasickiego BAR.png
Baretka Złotej Odznaki im. Janka Krasickiego
Jerzy Kulej medal & autograph.jpg
Autor: Kontrola, Licencja: CC0
Jerzy Kulej medal & autograph in Avenue of Sport Stars Dziwnów