John Ashbery

John Ashbery
John Lawrence Ashbery
Ilustracja
John Ashbery (2010)
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1927
Rochester

Data i miejsce śmierci

3 września 2017
Hudson

Zawód, zajęcie

poeta

podpis

John Lawrence Ashbery[1] (ur. 28 lipca 1927 w Rochester, zm. 3 września 2017 w Hudson[2]) – amerykański poeta.

Życiorys

Urodzony w Rochester absolwent Harvardu i Columbia University. W swej karierze otrzymał niemal każdą ważniejszą amerykańską nagrodę w dziedzinie poezji, poczynając od Yale Younger Poets Prize w 1956 za swój pierwszy tomik Some Trees. W jego twórczości widoczne były wpływy francuskich surrealistów (dokonywał wielu tłumaczeń tychże): Wallace’a Stevensa i Borisa Pasternaka.

Pod koniec lat 50. krytyk literacki Bernard Myers zakwalifikował m.in. Johna Ashbery’ego, Kennetha Kocha, Franka O’Harę i Jamesa Schuylera do przedstawicieli tzw. szkoły nowojorskiej w poezji.

Poetyka Ashbery’ego opiera się na wolnej składni, zabawie słowem, humorystycznym, często parodystycznym tonie.

W Polsce tłumaczenia jego wierszy ukazywały się głównie w „Literaturze na Świecie”, a także w bibliofilskim zbiorze wydanym w 1993 przez Fundację „Literatura Światowa” i Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju – No i wiesz (tłum. Piotr Sommer, Andrzej Sosnowski, Bohdan Zadura).

Był homoseksualistą[3].

Twórczość

  • Some Trees
  • The Tennis Court Oath
  • Rivers and Mountains
  • The Double Dream of Spring
  • Three Poems
  • Vermont Notebook
  • Self-Portrait in a Convex Mirror (Nagroda Pulitzera, National Book Award, National Book Critics Circle Award)
  • Houseboat Days
  • As We Know
  • Shadow Train
  • A Wave (nagrodzony Lenore Marshall Poetry Prize oraz Bollingen Prize)
  • April Galleons
  • Flow Chart
  • And the Stars Were Shining
  • Hotel Lautréamont
  • Girls on the Run (wiersz inspirowany twórczością Henry’ego Dargera)
  • Can You Hear, Bird?
  • Wakefulness
  • Your Name Here
  • As Umbrellas Follow Rain
  • Chinese Whispers
  • Where Shall I Wander
  • A Worldly Country
  • Notes from the Air: Selected Later Poems
  • Planisphere

Wydane w języku polskim

  • No i wiesz, tłum. P. Sommer, A. Sosnowski, B. Zadura, wyb. B. Zadura, posł. A. Sosnowski, Fundacja „Literatura Światowa”–Muzeum Papiernictwa, Warszawa–Duszniki Zdrój 1993.
  • Inne tradycje, tłum. J. Fiedorczuk, przedm. G. Jankowicz, Korporacja „ha!art”, Kraków 2008.
  • Cztery poematy, tłum. A. Sosnowski, Biuro Literackie, Wrocław 2012.
  • „Literatura na Świecie” 1986, nr 7 (180) (numer monograficzny poświęcony szkole nowojorskiej).
  • „Literatura na Świecie” 2006, nr 7–8 (420–421) (numer monograficzny poświęcony Johnowi Ashbery’emu).

Bibliografia

Przypisy

  1. ↑ Mark Ford, John Ashbery obituary, theguardian.com, 4 września 2017 [dostęp 2017-09-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-05] (ang.).
  2. ↑ David Orr, Dinitia Smith, John Ashbery, a Singular Poet Whose Influence Was Broad, Dies at 90, nytimes.com, 3 września 2017 [dostęp 2017-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-04] (ang.).
  3. ↑ John Ashbery w bazie Notable Names Database (ang.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

John Ashbery signature.svg
Signature of American poet John Ashbery.
Ashbery-2010-09-12.jpg
Autor: David Shankbone, Licencja: CC BY 2.0
Poet John Ashbery at the 2010 Brooklyn Book Festival's gala for the presentation of Best of Brooklyn, Inc's BoBI Award.