Jungfraubahn
| Jungfraubahn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 9,34 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rozstaw szyn | 1000 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sieć trakcyjna | 1125 V 50 Hz ∆ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Logo | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Historia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok otwarcia | 1889 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal  Transport szynowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jungfraubahn – wąskotorowa kolej zębata w Szwajcarii, będąca najwyżej w Europie położoną linią kolejową, łącząca stację Kleine Scheidegg z przełęczą Jungfraujoch. Górna stacja linii znajduje się na wysokości 3454 m n.p.m. Znaczna część trasy znajduje się w tunelu wykutym w masywie gór Eiger, Mönch i Jungfrau. Czas przejazdu linią wynosi 50 minut, a pokonywane spadki dochodzą do 250 promili. W 2015 linią przewieziono 1.007 tysięcy pasażerów.
Historia
Pierwsze projekty linii kolejowej, biegnącej w kierunku szczytu Jungfrau, pojawiły się w latach 1869 (kolej pneumatyczna) oraz 1889 (dwa niezależne projekty, z których jeden przewidywał budowę kolei zębatej, a drugi – czterech podwieszonych kolei linowych). W 1891 udzielono koncesji na budowę kolei zębatej, która jednak nie doszła do skutku.
Ostateczna koncepcja przebiegu trasy pochodzi z sierpnia 1893, a jej autorem był Adolf Guyer-Zeller (koncepcja ta powstała w jego głowie w nocy z 27 na 28 sierpnia). Tym razem trudności formalne zostały pokonane: 21 grudnia 1894 uzyskano koncesję na budowę linii o szerokości 1000 mm, a 27 lipca 1896 uzyskano pozwolenie na budowę. W konstrukcji linii zastosowano szyny zębate systemu Struba, będącego kompilacją systemów zębatych Riggenbacha i Abta.
Pierwszy odcinek linii – z Kleine Scheidegg do Eigergletscher (2320 m n.p.m.) został otwarty w 1898. W kwietniu 1899 dotarto do prowizorycznej stacji Rotstock. Z uwagi na trudności terenowe, tempo pracy przy budowie linii znacznie spadło. Niemniej jednak 28 czerwca 1903 otwarto odcinek do Eigerwand (2865 m n.p.m.), a w 1905 budowniczowie dotarli do stacji Eismeer (3160 m n.p.m.). 21 lutego 1912 o 5:35 przebito ostatnią skałę w tunelu pod Jungfrau, dzięki czemu 1 sierpnia 1912 – po 16 latach budowy – otwarty został odcinek długości 3,6 km do stacji Jungfraujoch na wysokości 3454 m n.p.m. Pierwotnie planowano zakończyć linię pod szczytem, ostatecznie jednak stacja końcowa została zbudowana pod przełęczą. Cała trasa liczyła sobie 9,3 km, a koszty jej budowy, szacowane pierwotnie na 8 milionów franków szwajcarskich, zamknęły się ostatecznie kwotą 16 milionów franków.
Dla powstającej linii w roku 1895 zamówiono dwie pierwsze lokomotywy elektryczne serii He 2/2. Posiadały one napęd adhezyjno-zębatkowy (ponieważ tylko odcinek Eismeer – Jungfraujoch oraz krótki odcinek przed stacją końcową posiadał listwę zębatą), masę 13 ton oraz moc 240 KM zapewniającą poruszanie się z maksymalną prędkością 8,3 km/h. Zasilane były one napięciem trójfazowym 500 V o częstotliwości 40 Hz, podniesionym następnie do 700 V. W 1964 lokomotywy te wycofano z eksploatacji ze względu na kolejną zmianę napięcia zasilającego, tym razem do 1125 V, 50 Hz.
W 2016 zakłady Stadler Bussnang dostarczyły do obsługi linii trzy nowe elektryczne zespoły trakcyjne serii Bhe 4/8, składające się z 2 skrajnych członów napędowych oraz środkowego doczepnego.
W 1951 całą linię wyposażono w zębatkę systemu von Rolla (napęd przenoszony jest tylko na koło zębate).
Bibliografia
- H-U. Oehninger: Nowy tabor Jungfraubahn i WAB, "Świat Kolei" nr 9/2016.
- Ryszard Rusak: Jungfraubahn, "Świat Kolei" nr 7/2012.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
out-of-use local-only minor metro station
station straight track
Icons for railway description
track change (new design)
Bridge (big)
underground train stop (legend icon)
ex underground train station (legend icon)
mileage change
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
non-passenger stop (legend icon)
underground tunnel straight track
tunnel terminal station, track ending
non-passenger stop track straight in use
Map showing plans for the route of the Jungfraubahn and a gondola lift on the top of Eiger. mountain "Mönch".
Track switch, metro/light rail
Disused railway line level crossing on minor road.
local-only minor station
bridge over water straight (big)
level crossing straight
BS template transport icon
A mile-marker for metros/canals
ex non-passenger stop (legend icon)
underground service station (legend icon)
ex underground train stop (legend icon)
tunnel station straight
Track change (new design)
bridge over water straight (big)
underground service stop (legend icon)
ex underground service station (legend icon)
Railroad BSicon
underground high level track
ex underground straight track
underground level crossing straight
Border icon
(c) Salamanamanjaro z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Jungfraubahn at the Kleine Scheidegg railway station with the Eigernordwand in the background
ex underground high level track
ex underground tunnel straight track
ex high level track
mileage change
Logo der Jungfraubahnen
head station, track starting
track change, metro/light rail (new design)
ex underground service stop (legend icon)
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
Ex underground level crossing straight
ex mileage change
high level track
Underground straight track
Bridge (big)
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
underground train station (legend icon)
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.
