K2

K2

K2 – widok od południa
Państwo	Chiny  Pakistan
Położenie	Baltistan↗, Taxkorgan
Pasmo	Karakorum
Wysokość	8611 m n.p.m.
Wybitność	4017 m
Pierwsze wejście	31 lipca 1954 A. Compagnoni, L. Lacedelli
• zimowe	16 stycznia 2021 Nirmal Purja, Gelje Sherpa, Mingma David Sherpa, Mingma Gyalje Sherpa, Sona Sherpa, Mingma Tenzi Sherpa, Pem Chhiri Sherpa, Dawa Temba Sherpa, Kili Pemba Sherpa i Dawa Tenjing Sherpa[1]
Położenie na mapie Wyżyny Tybetańskiej K2
Położenie na mapie Azji K2
35°52′57″N 76°30′48″E/35,882500 76,513333

K2, Czogori (chiń. upr. 乔戈里峰; chiń. trad. 喬戈里峰; pinyin Qiáogēlǐ Fēng; 8611 m n.p.m.) – ośmiotysięcznik, najwyższy szczyt Karakorum, drugi co do wysokości szczyt Ziemi. Znajduje się na granicy Chin i Pakistanu. Do 16 stycznia 2021 roku pozostawał ostatnim niezdobytym zimą ośmiotysięcznikiem.

Zbudowany ze skał krystalicznych, głównie gnejsów i granitów, szczyt wznosi się ponad 3 kilometry ponad otaczające go lodowce^[2].

Nazwa

Oryginalny szkic sporządzony przez Montgomerie’ego, na którym zaznaczył on nazwy K1 i K2

W 1856 Brytyjczyk T.G. Montgomerie z Indyjskiego Urzędu Mierniczego dokonał pomiaru szczytu, oznaczając go K2, jako drugi na liście 35 szczytów Karakorum. 2 oznacza pozycję na liście mierniczej sporządzanej z zachodu na wschód (K1 otrzymał Maszerbrum).

Zgodnie z polityką Indyjskiego Urzędu Mierniczego starano się nazywać szczyty zgodnie z ich lokalnymi nazwami. Jednakże wyjątkowe odosobnienie K2 sprawiało, że nie miał lokalnej nazwy. Nie był widoczny ani z wiosek leżących po północnej, ani po południowej stronie szczytu. Widoczny jest wprawdzie z lodowca Baltoro, tam jednak okoliczni mieszkańcy bywali bardzo rzadko. Ze względu na brak rozpowszechnionej nazwy lokalnej oraz w związku z upowszechnianiem się nazwy K2, przyjęto ją jako oficjalną.

Wysokość

Wysokość K2 podawana na mapach i w encyklopediach to 8611 m^[3]. W lecie 2014 zorganizowano pakistańsko-włoską wyprawę na K2 w celu dokładnego zmierzenie wysokości góry z użyciem nawigacji satelitarnej. Zmierzona podczas tej wyprawy wysokość K2 to 8609,02 m^[4][5].

Kontrowersyjna przynależność terytorialna

Okolica K2 i Lodowca Baltoro

K2 – widok od północy

K2 znajduje się pod administracją pakistańską i wchodzi w skład regionu Gilgit-Baltistan. Ponieważ jednak przylega bezpośrednio do granicy z Chinami, dochodzi na tym tle do sporów. Jeszcze ostrzejszą formę przybrał konflikt z Indiami, które zgłaszają pretensje do całego Kaszmiru, a więc i Baltoro, również uważając się za administratora K2.

Dostęp

Najbliższe K2 międzynarodowe porty lotnicze to Port lotniczy Islamabad i Port lotniczy Gandhara. Stąd samochodami terenowymi przez Gilgit lub Skardu do Askole (3050 m n.p.m.), a dalej pieszo po lodowcu Baltoro do miejsca zwanego Concordia (4600 m), gdzie łączą się lodowce Baltoro, Godwin-Austen i Górny Baltoro. Stamtąd do podnóża południowej ściany około 10 km.

Legenda K2

Uważany za najtrudniejszy ośmiotysięcznik do zdobycia. K2 jest tak niebezpieczny przede wszystkim dlatego, że trudności techniczne (wspinaczkowe) w drodze na wierzchołek znajdują się bardzo wysoko – na wysokości 8000 m. Dodatkowym czynnikiem jest wysokość góry ponad otaczające ją lodowce – w każdą stronę szczyt opada ponad 3-kilometrowej wysokości ścianami^[2]. Ponadto wejście na K2 utrudnia gorsza od panującej na Evereście pogoda, gdyż K2 jest najbardziej wysuniętym na północ ośmiotysięcznikiem.

Najpopularniejsza droga na szczyt wiedzie przez Żebro Abruzzi^[6]. Są tam dwie trudne technicznie sekcje – Komin House’a i Czarna Piramida. Gdy wspinacze mają to za sobą, muszą zmierzyć się jeszcze ze żlebem Bottleneck („Szyjką od butelki”), nad którym znajduje się ogromny serak. Z powodu wysokiego odsetka wypadków śmiertelnych K2 nazywany bywa „Górą Mordercą”.

Był ostatnim ośmiotysięcznikiem, który został zdobyty zimą (w styczniu 2021)^[1].

Zdobywcy

W 1909 r. próbę zdobycia K2 podjął zespół włoski kierowany przez Luigi Amedeo di Savoia, księcia Abruzzów i dotarł do wysokości około 6000 m n.p.m.
Szczyt został zdobyty 31 lipca 1954 przez wyprawę włoską dowodzoną przez Ardito Desio. Drogą przez Żebro Abruzzi, czyli od strony południowo-wschodniej, na szczyt weszli Achille Compagnoni i Lino Lacedelli. Wyprawa korzystała ze wspomagania tlenem. Podczas wyprawy w obozie II na wysokości 5900 m na ostre zapalenie oskrzeli zmarł Mario Puchoz.

Wanda Rutkiewicz była pierwszą kobietą, która stanęła na szczycie K2 (23 czerwca 1986, godz. 10:15 czasu lokalnego).

26 lipca 2014 szczyt zdobyła rekordowa liczba wspinaczy – 32. Wcześniej rekordowym dniem był 31 lipca 2012, kiedy szczyt zdobyło 28 osób.

22 lipca 2018 Andrzej Bargiel jako pierwszy człowiek zjechał na nartach z K2.

16 stycznia 2021 grupa dziesięciu Nepalczyków jako pierwsza w historii zdobyła szczyt zimą. Grupa składała się z następujących osób: Mingma Gyalje Sherpa, Nirmal Purja, Mingma David Sherpa, Gelje Sherpa, Sona Sherpa, Mingma Tenzi Sherpa, Pem Chhiri Sherpa, Dawa Temba Sherpa, Kili Pemba Sherpa i Dawa Tenjing Sherpa^[1][7][8]. Nirmal Purja wszedł na szczyt bez wspomagania tlenem^[9][10].

Zimowe wyprawy

• 1987/1988 – polsko-kanadyjsko-brytyjska wyprawa kierowana przez Andrzeja Zawadę od strony pakistańskiej. W skład wyprawy weszło 13 Polaków, 7 Kanadyjczyków i 4 Brytyjczyków. 2 marca Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy założyli obóz III na 7300 m n.p.m.
• 2002/2003 – Netia K2 – Polska Wyprawa Zimowa. Kierownik wyprawy Krzysztof Wielicki. Wyprawa dotarła do wysokości 7650 m n.p.m.
• 2011/2012 – wyprawa rosyjska składająca się z dziewięciu wspinaczy, kierownika i lekarza osiągnęła wysokość 7200 m. Zakończyła się śmiercią Witalija Gorelika^[11].
• 2017/2018 – Polska wyprawa na K2 pod kierownictwem Krzysztofa Wielickiego^[12]. W skład wyprawy wchodziło 17 uczestników^[13]. 19 lutego Adam Bielecki i Denis Urubko założyli C3 na wysokości 7200 m, a 20 lutego dotarli na 7400 m. 26 lutego w samotnym wyjściu Denis Urubko dotarł na 7600 m. Na początku marca 2018 kierownik Krzysztof Wielicki ogłosił koniec wyprawy z powodu niekorzystnych prognoz pogody oraz wzrostu zagrożenia lawinowego^[14].
• 2020/2021 – grupa dziesięciu Nepalczyków, pod dowództwem Nirmala Purji, jako pierwsza w historii dotarła na szczyt zimą – 16 stycznia 2021^[10][15].

Polskie ślady na K2

W 1976 ekspedycja prowadzona przez Janusza Kurczaba nie korzystała z pomocy tragarzy wysokościowych. Podjęto ambitną próbę wejścia dziewiczą wówczas, północno-wschodnią granią, którą pokonano, a dwójka – Eugeniusz Chrobak i Wojciech Wróż wycofała się 200 m poniżej wierzchołka.

W roku 1982 odbyły się dwie polskie wyprawy: północno-zachodnią granią pod kierownictwem Janusza Kurczaba oraz pierwsza polska wyprawa kobieca pod kierownictwem Wandy Rutkiewicz. W 1984 szczyt ponownie próbowała zdobyć Wanda Rutkiewicz.

Pierwszym polskim wejściem na K2 było wejście Wandy Rutkiewicz 23 czerwca 1986 roku.

Polacy wytyczyli lub dokończyli cztery z dziewięciu dróg wiodących na szczyt, w tym m.in. dwie najtrudniejsze:

• Magiczna Linia – została wytyczona przez Wojciecha Wróża, Przemysława Piaseckiego i Petra Božika. W czasie schodzenia zginął Wróż. Droga ta ma tylko jedno powtórzenie (Jordi Corominas w roku 2004; podczas tej wyprawy zmarł Manel de la Matta).
• Polska Droga – została wytyczona przez Jerzego Kukuczkę i Tadeusza Piotrowskiego na południowej ścianie K2. W czasie schodzenia drogą klasyczną spadł w przepaść i zginął Piotrowski. Droga ta nigdy nie została powtórzona.

Na K2 zginęła Halina Krüger-Syrokomska, a także Dobrosława Miodowicz-Wolf, która zmarła podczas schodzenia po nieudanym ataku szczytowym w tragicznym sezonie 1986.

Piotr Pustelnik otrzymał Nagrodę Fair Play Polskiego Komitetu Olimpijskiego za rezygnację z ataku szczytowego, aby nieść pomoc włoskiemu koledze Marco Bianchiemu, który zapadł na chorobę wysokościową w czasie zejścia z wierzchołka.

W zimie 2002/2003 po północnej stronie góry działała Polska Wyprawa Zimowa Netia K2 kierowana przez Krzysztofa Wielickiego, w której skład weszło również czterech alpinistów z Gruzji, Kazachstanu i Uzbekistanu. Bazę główną na lodowcu Qogir założono 29 grudnia 2002. W ciągu 2 miesięcy działalności rozpięto kilka kilometrów lin poręczowych i założono cztery obozy, najwyższy na 7650 m rozbili Marcin Kaczkan, Piotr Morawski i Denis Urubko. Atak szczytowy uniemożliwiła choroba wysokościowa Kaczkana, na którą zapadł po noclegu w obozie czwartym.

Polscy zdobywcy:

• 23 czerwca 1986 – Wanda Rutkiewicz
• 8 lipca 1986 – Jerzy Kukuczka, Tadeusz Piotrowski
• 3 sierpnia 1986 – Przemysław Piasecki, Wojciech Wróż
• 10 sierpnia 1996 – Krzysztof Wielicki
• 14 sierpnia 1996 – Ryszard Pawłowski, Piotr Pustelnik
• 23 sierpnia 2011 – Dariusz Załuski
• 31 lipca 2012 – Adam Bielecki^[16]
• 31 lipca 2014 – Janusz Gołąb, Marcin Kaczkan
• 22 lipca 2018 – Andrzej Bargiel^[17]
• 25 lipca 2019 – Waldemar Kowalewski
• 22 lipca 2022 – Monika Witkowska^[18]
• 28 lipca 2022 – Dorota Rasińska-Samoćko^[19]
• 28 lipca 2022 – Radosław Woźniak, Mariusz Hatala i Piotr Krzyżowski, członkowie zespołu Beskid Expedition Team, wszyscy bez wspomagania tlenem z butli^[20]

Wypadki

W sezonie 1986 w katastrofie na K2 zginęło 13 osób. Był to najtragiczniejszy sezon w historii zdobywania tej góry.

13 sierpnia 1995 burza śnieżna spowodowała śmierć siedmiu himalaistów (Brytyjka Alison Hargreaves, Nowozelandczyk Bruce Grant, Amerykanin Rob Slater, Hiszpanie Lorenzo Ortiz, Javier Escartin i Javier Olivar, Kanadyjczyk Jeff Lakes).

W sezonie 2008 zejście lawiny spowodowało serię zdarzeń, w której zginęło jedenastu himalaistów^[21]: trzech Koreańczyków, dwóch Nepalczyków, dwóch Pakistańczyków, Serb, Irlandczyk, Norweg i Francuz. Przyczyną tragedii było oderwanie się bloku lodowego (wielkiego seraka) powyżej trudnego żlebu zwanego „Bottleneck” (wąskie gardło), co spowodowało lawinę, która pozrywała liny poręczowe w żlebie. To zdarzenie uniemożliwiło bezpieczne, szybkie zejście do obozu.

Zobacz też

• himalaizm
• K2 (film)
• K2 (Alpy Ötztalskie)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• K2 na peakware. peakware.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-08)].
• K2 na SummitPost