Kalendarium historii Czechosłowacji

Kalendarium historii Czechosłowacji – uporządkowany chronologicznie wykaz dat i wydarzeń z historii Czechosłowacji.

Powstanie Czechosłowacji i okres międzywojenny

Okupacja niemiecka

  • 14 marca 1939 – sejm słowacki proklamował niepodległość Słowacji[1]
  • 15 marca 1939 - Niemcy zajęły pozostałą część Czech i Moraw, tworząc 16 marca Protektorat Czech i Moraw
  • 1940 – w Londynie powstał czechosłowacki rząd na emigracji (z premierem Janem Šrámekiem)[1]
  • grudzień 1943 – rząd czechosłowacki na uchodźstwie zawarł układ o przyjaźni, wzajemnej pomocy i współpracy powojennej z ZSRR[1]
  • grudzień 1943 – pod wpływem komunistów powstała Słowacka Rada Narodowa[1]
  • sierpień–październik 1944powstanie słowackie[1]
  • 1 listopada 1944 – Słowacka Rada Narodowa ogłosiła Deklarację Narodu Słowackiego[4]
  • marzec 1945 – przedstawiciele władz Czechosłowacji zawarli w Moskwie porozumienie z KPCz dotyczące odrodzenia państwa dwóch narodów – Czech i Słowacji[1]
  • 1945 – wyzwolono Czechosłowację, przywrócono granice sprzed 1938 (z wyjątkiem Ukrainy Zakarpackiej, która przypadła ZSRR)[1]

Rządy komunistyczne

  • 1945 – upaństwowienie największych zakładów przemysłowych, towarzystw akcyjnych i banków[1]
  • luty 1948 – w wyniku tzw. praskiego zamachu władzę przejęła Komunistyczna Partia Czechosłowacji[1]
  • marzec 1948 – przeprowadzono reformę rolną[1]
  • kwiecień 1948 – przeprowadzono nacjonalizację handlu, usług i przemysłu[1]
  • marzec 1948 – uchwalono konstytucję zapowiadającą przekształcenie Czechosłowacji w państwo socjalistyczne[1]
  • 1949 – Czechosłowacja została członkiem RWPG[1]
  • 1955 – Czechosłowacja została członkiem Układu Warszawskiego[1]
  • 1960 – Zgromadzenie Narodowe uchwaliło nową konstytucję, w wyniku której zmieniono nazwę państwa na Czechosłowacką Republikę Socjalistyczną[1]
  • 1963 – początek kryzysu gospodarczego[1]
  • styczeń 1968 – powołało nowe kierownictwo partii z Alexandrem Dubčekiem na czele[1]
  • 1968 – „praska wiosna[1]
  • sierpień 1968 – nastąpiła wojskowa interwencja ZSRR, Bułgarii, NRD, PRL-u i Węgier[1]
  • sierpień 1968 – Dubček został wywieziony do Moskwy i zmuszony do podpisania protokołu uzasadniającego interwencję[5]
  • październik 1968 – Zgromadzenie Narodowe uchwaliło ustawę konstytucyjną o federacyjnej strukturze państwa[1]
  • 1969Jan Palach dokonał samospalenia przeciwko zdławieniu „praskiej wiosny”[6]
  • 1969 – na czele państwa stanął Gustáv Husák[1]
  • 1977 – powstała niezależna grupa opozycyjna Karta 77[1]
  • 1978 – opozycjoniści czechosłowaccy i polscy spotkali się na pograniczu[6]
  • lata 80. XX w. – kryzys gospodarczy[1]
  • 1981 – chwilowy wybuch protestów przeciwko wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego[6]
  • 1981 – powołano Solidarność Polsko-Czechosłowacką[6]
  • 25 marca 1988 – w Bratysławie kilka tysięcy osób zebrało się, modląc się i protestując przeciwko ograniczaniu swobód religijnych[6]
  • 28 października 1988 – manifestacje w Pradze[6]
  • 15–21 stycznia 1989 – manifestacje na terenie Czechosłowacji – „tydzień Palacha[6]
  • 17 listopada 1989 – początek masowych wystąpień na rzecz zmian systemu politycznego[6]
  • 20 listopada 1989 – ok. 200 tys. ludzi uczestniczyło w protestach przeciwko systemowi komunistycznemu[6]
  • 25 listopada 1989 – ok. 700 tys. ludzi uczestniczyło w protestach w Pradze[6]
  • 27 listopada 1989 – wybuch dwugodzinnego strajku generalnego[6]
  • 27 listopada–3 grudnia 1989 – strajk studentów[6]
  • 29 listopada 1989 – w wyniku nowelizacji konstytucji usunięto zapisy o przewodniej roli partii[6]
  • grudzień 1989 – KPCz zrezygnowała z jedynowładztwa partii w Czechosłowacji[1]
  • 29 grudnia 1989 – prezydentem został opozycjonista Václav Havel[6]

Demokratyczna Czechosłowacja

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah Czechosłowacja, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-01-01].
  2. Komunistyczna Partia Czechosłowacji, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-01-01].
  3. sudecki kryzys, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-01-01].
  4. Słowacka Rada Narodowa, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-01-01].
  5. Dubček Alexander, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-01-01].
  6. a b c d e f g h i j k l m n o p Czechosłowacja – Czechosłowacka Republika Socjalistyczna. polskiemiesiace.ipn.gov.pl. [dostęp 2020-12-16].
  7. a b c Bartosz Bolecki: Jak doszło do rozpadu Czechosłowacji? (pol.). Stosunki Międzynarodowe, 2012-08-09. [dostęp 2016-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

Media użyte na tej stronie

LocationEurope.png
World map depicting Europe.