Karel van Mander

Karel van Mander, 1604

De grootmoedigheid van Scipio (Hojność Scypiona), 1600

Ogród miłości, 1602

Karel lub Carel van Mander (ur. w maju 1548 w Meulebeke we Flandrii Zachodniej, zm. 11 września 1606 w Amsterdamie) – flamandzki malarz manierysta, poeta, teoretyk sztuki i biograf.

Urodził się w szlacheckiej rodzinie w Meulebeke, studiował u Heere de Lucasa w Gandawie i w 1568/1569 u Pietera Vlericka w Courtrai i Tournai. W latach 1573–1577 przebywał we Włoszech, ok. 1583 osiadł w Haarlemie, gdzie mieszkał i pracował 20 lat. Jest uważany obok Hendrika Goltziusa i Cornelisa van Haarlema za założyciela manierystycznej akademii haarlemskiej, pierwszej holenderskiej akademii sztuki. Jej adeptem był Frans Hals^[1].

Dziełem życia Mandera jest Het Schilder-Boeck (Księga o malarstwie) – zbiór biografii najwybitniejszych malarzy niderlandzkich, flamandzkich i niemieckich działających w XV i XVI wieku. Książka została wydana po raz pierwszy w 1604 i zawiera informacje na temat 175 malarzy, stanowiąc przez stulecia cenne źródło informacji na temat życia artystycznego Europy północnej^[2].

Artysta pozostawił po sobie ok. 30 obrazów, głównie alegorii, z których najbardziej znane są:

• De zondvloed (Potop), ok. 1583
• Vrouwelijk naakt (Akt kobiecy), 1590
• De zelfbeheersing van Scipio (Samokontrola Scypiona), 1600
• Hoofse scène in een paleistuin (Scena szlachetnej miłości w pałacowym ogrodzie), ok. 1600.

Największe zbiory prac Carela van Mandera zgromadziły: Frans Hals Museum w Haarlemie, Rijksmuseum w Amsterdamie, Ermitaż w Sankt Petersburgu i J. Paul Getty Museum w Los Angeles.

Przypisy

Bibliografia

• Ian. Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 412. ISBN 83-213-4157-8.
• Robert Genaille, (red.): Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 122.Sprawdź autora:2.

Linki zewnętrzne

• Carel van Mander w Artcyclopedia.com. [dostęp 2009-01-17]. (ang.).
• Rijksmuseum.nl – biografia. [dostęp 2009-01-17]. (ang.).