Kibō

Struktura JEM: po lewej PM, u góry ELM-PS, w środku JEMRMS, na dole EF, na dole po prawej ELM-ES

Kibō (希望 – nadzieja) lub JEM (od ang. Japanese Experiment Module, Japoński Moduł Eksperymentalny) – japońskie laboratorium, element Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), którego pierwszy człon został zainstalowany podczas misji STS-123 w marcu 2008. Głównym przeznaczeniem, zaprojektowanego przez Japońską Agencję Eksploracji Aerokosmicznej (JAXA) Kibō, jest przeprowadzanie eksperymentów naukowych w próżni.

JEM posiada stanowiska do równoczesnej pracy dwóch osób, jednakże w laboratorium może przebywać jednocześnie nawet czterech członków załogi ISS.

ISS przed misją STS-123
ISS po misji STS-124

Operacje systemowe i eksperymenty przeprowadzane w Kibō są kontrolowane z Mission Control Room w Space Station Operations Facility znajdującego się w ośrodku Tsukuba Space Center (prefektura Ibaraki, Japonia).

30 maja 2003 moduł PM został przewieziony z Japonii do Stanów Zjednoczonych do Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego. NASA wyniosła na orbitę cały kompleks JEM w trzech lotach:

  1. Kibō Experiment Logistics Module Pressurized Section (ELM-PS) – tymczasowo dołączony do spodniego węzła modułu Harmony 14 marca 2008 w czasie misji STS-123, po instalacji PM, 6 czerwca 2008, przeniesiony na jego docelowe miejsce w górnej części modułu PM,
  2. Pressurized Module (PM), Remote Manipulator System (JEMRMS) – podłączony do lewego węzła Harmony, a następnie połączony z JEM ELM-PS w dniach 3-8 czerwca 2008 (misja STS-124),
  3. Exposed Facility (EF) – został dostarczony 15 lipca 2009 w misji STS-127.

Budowa Kibō

Pressurized Module

JEM składa się z czterech części:

PM

PM (ang. Pressurized Module) – główny komponent JEM; moduł hermetycznie zamknięty – „pod ciśnieniem”. Ma kształt walca (o wysokości 11,2 m i średnicy 4,4 m), z dwoma węzłami – jednym horyzontalnym, za pomocą którego (podczas lotu 1 J/A) zamontowany został do Node 2, drugim węzłem – wertykalnym – gdzie zamontowany został ELM-PS. Posiada także śluzę powietrzną, dzięki której można łatwo wymieniać niektóre pojemniki z materiałami doświadczalnymi na platformie badawczej EF. Również przy PM zamontowany został dźwig JEMRMS. Moduł Kibō ma na wyposażeniu 23 pomieszczenia, z czego 13 zawiera urządzenia monitorujące przebieg doświadczeń, a pozostałe 10 przeznaczone jest na obiekty doświadczeń (5 z tych ostatnich używać będzie NASA, 5 pozostałych JAXA). Jako składniki doświadczeń, wewnątrz modułu zainstalowane są zbiorniki z helem, dwutlenkiem węgla i argonem.

EF

EF (Exposed Facility, odsłonięta instalacja), nazywana też po prostu: „taras” – to przymocowana na zewnątrz PM platforma badawcza. Umieszczone na niej ładunki z materiałami doświadczalnymi wystawione są na działanie środowiska otwartej przestrzeni kosmicznej (wysoka próżnia, silne promieniowanie kosmiczne, itp.).

Astronauci mogą z wnętrza stacji dokonywać wymiany przeprowadzanych eksperymentów przy pomocy manipulatora JEMRMS.

ELM

JEM Kibo ELM-PS

ELM (Experiment Logistics Module) – moduły zaopatrzeniowo-magazynowe. Jedna sekcja jest hermetycznie zamknięta (ELM-PS, Pressurized Section) – i jest połączona z modułem PM. Sekcja druga, odsłonięta (ELM-ES, Exposed Section) – jest dołączona do platformy EF.

Obie części zostały tak zaprojektowane, aby jednocześnie pełnić funkcję kontenera do transportu zaopatrzenia z/na Ziemię (na pokładzie wahadłowców), oraz jako miejsce do przechowywania materiałów doświadczalnych, urządzeń systemowych, narzędzi itp. (gdy ELMy są przyłączone do ISS).

JEMRMS

JEMRMS (Remote Manipulator System) – robotyczny manipulator z osprzętem, który przymocowany jest do portu na module PM. Służy do przemieszczania ekwipunku z i do platformy EF oraz modułu ELM-ES, a także rozładunku niehermetyzowanego segmentu statków HTV Kounotori.

Na system JEMRMS składają się:

  • Ramię główne (Main Arm) – wyspecjalizowane do przenoszenia ciężkich ładunków; jest wyposażone w kamerę telewizyjną, która pozwala astronautom monitorować przeprowadzane operacje z wnętrza modułu PM.
  • Małe subtelne ramię (Small Fine Arm) – może być przyłączane do końca ramienia głównego; przeznaczone do wykonywania precyzyjnych operacji i przenoszenia małych ładunków.
  • RMS console – to stanowisko sterowania dźwigiem umieszczone wewnątrz Pressurized Module. Wyposażone m.in. w: monitor i panel sterujący od kamery zamocowanej na ramieniu głównym, zestaw dżojstików sterujących ruchem rotacyjnym i translacyjnym manipulatora, laptop.

Dane techniczne

Zdjęcie prawdopodobnie przedstawia pierwszy testowy model Kibo
  • Pressurized Module
    • Długość: 11,2 m
    • Średnica: 4,4 m
    • Masa: 15 900 kg
  • Exposed Facility
    • Wymiary: 5,6 x 5,0 x 4,0 m (w przybliżeniu)
    • Masa: 4000 kg
    • Pobór mocy: 11 kW (max), 120 V (DC)
  • Experiment Logistics Module Pressurized Section
    • Długość: 3,9 m
    • Średnica: 4,4 m
    • Masa: 4200 kg
  • JEMRMS Main Arm
    • Długość: 9,9 m
    • Liczba stopni swobody: 6
    • Udźwig maksymalny: 7000 kg
    • Maksymalna prędkość rotacji/translacji: 60 mm/s
  • JEMRMS Small Fine Arm
    • Długość: 1,7 m
    • Liczba stopni swobody: 6
    • Udźwig maksymalny: 300 kg
    • Maksymalna prędkość rotacji/translacji: 50 mm/s

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

ISS after STS-123.jpg
(October 2006) --- Computer-generated artist’s rendering of the International Space Station after flight 1J/A. Kibo Japanese Experiment Lojism Module - Pressurized Section (ELM-PS) is installed on top of Node 2. Canadian Special Purpose Dexterous Manipulator (SPDM) - Dextre - is installed. (Credit: NASA)
ISS after STS-124.jpg
Computer-generated artist’s rendering of the International Space Station after flight 1J. Kibo Japanese Experiment Module Pressurized Module (JEM-PM) and Japanese Remote Manipulator System (JEM-RMS) are installed. JEM Pressurized Section is moved from Node 2 onto the JEM Pressurized Module. (Credit: NASA)
ISS Kibo module.jpg
  • ISS japanese Kibo module
  • original description: In the Space Station Processing Facility, the Japanese Experiment Module (JEM) rests on a workstand during pre-assembly measurement activities. Developed by the Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA), the JEM will enhance the unique research capabilities of the orbiting complex by providing an additional environment for astronauts to conduct science experiments.
Japanese Experiment Module Kibo.jpg
Autor: Penyulap, Licencja: CC BY 3.0
Kibō (Hope) Layout including labels for all 6 components as defined by JAXA, from previous version of this image from NASA PD.
JAXA Kibo 001.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Yosemite~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Photo by Yosemite.

Japanese Experiment Module of International Space Station.