Kina w Toruniu

Kina w Toruniu
Ilustracja
Cinema City przy ul. Czerwona Droga 1-6
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

brak współrzędnych
Kamienica, w której znajdowało się kino „Corso”

Kina w Toruniu – kina dawniej i dziś w Toruniu.

Historia

Pierwsze kino o nazwie „Corso” na 170. miejsc powstało w 1907 roku, kiedy Toruń należał jeszcze do Królestwa Prus. Mieściło się ono w kamienicy na rogu Rynku Nowomiejskiego i ulicy Prostej. W 1931 roku kino to wyposażono w aparaturę dźwiękową firmy „Elektrofon”. Obecnie znajduje się tu sklep spożywczy[1]. Z okresu zaboru pruskiego pochodzi także kino „Palace” przy ul. Mickiewicza, które w okresie II Rzeczypospolitej funkcjonowało pod nazwą „Aria”[2]. Kino to, dysponujące 480. miejscami, wyposażone było w zamontowaną w 1931 roku najnowszą aparaturę dźwiękową. Po 1945 roku zmieniono jego nazwę na „Bałtyk”[3]. Na początku lat 90. XX w. kino zamknięto, a jego salę zaadaptowano na sklep sieci Biedronka.

Na początku lat 20. XX w. otwarto kino „Nowość” z widownią na 200 miejsc przy ul. Bydgoskiej. W latach 30. XX w. zmieniło ono nazwę na „Oaza”, a później na „Tivoli”. Po II wojnie światowej w budynku powstał zakładowy dom kultury Pomorskich Zakładów Wytwórczych Aparatury Niskiego Napięcia (obecnie Apator)[4], a kino nazwano „Echo”. Zamknięto je na początku lat 90. XX w., a w jego miejscu wybudowano pierwszy w Toruniu apartamentowiec[5].

22 lutego 1928 roku otwarto kino przy ul. Strumykowej 3, które pierwotnie nazwano „Lira”, a w latach 30. XX w. zmieniono tę nazwę na „As”. Po 1945 roku kino nazwano „Orzeł” i pod tą nazwą istniało do 27 lipca 2008 roku, kiedy to zostało zamknięte[6]. W 1933 roku przy ulicy Warszawskiej rozpoczęło działalność kino „Mars” z widownią na 600 miejsc, wyposażone w najnowocześniejszy w tamtym okresie w Polsce projektor. Po II wojnie światowej obiekt kontynuował swą funkcję jako Garnizonowy Klub Oficerski, natomiast w latach 60. XX w. kinoteatr zmienił swoją nazwę na „Grunwald[7]. W 2011 roku kino zostało ostatecznie zamknięte[8], a sam budynek od grudnia 2018 roku jest adaptowany na siedzibę Teatru Muzycznego[9].

W okresie międzywojennym istniało także kino „Odeon”, później „Światowid” i „Świt” przy ul. Prostej, dysponujące 420. miejscami. Po 1945 roku działało pod nazwą „Wolność”, a od lat 80. XX w. „Kopernik”. W 2005 roku je zamknięto, a w 2007 roku otwarto tam sklep sieci Biedronka[10].

Toruńskie kina w roku 1939 dysponowały łącznie 2031 miejscami.

W 1945 roku na terenie Oficerskiej Szkoły Artylerii, późniejszej WSOWRiA przy ul. Sobieskiego otwarto kinoteatr „Osa” z salą na ok. 600 miejsc. W latach 90. XX w. kino zamknęło swoje podwoje dla szerokiej publiczności[11], lecz nadal pełni funkcję sali widowiskowej Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia. 4 stycznia 1969 roku otwarto kino” Flisak” przy ul. Idzikowskiego na Podgórzu. Zamknięto je na początku lat 90. XX wieku, a budynek zaadaptowano na siedzibę Archiwum Państwowego[3]. Drugim kinem działającym w lewobrzeżnej części Torunia był „Semafor”. Otwarto je na początku lat 70. XX wieku w budynku Dzielnicowego Domu Kultury. Kino działało do lat 90. XX w[12], a sam DDK przemianowano na Dom Muz.

W 2001 roku przy ul. Podmurnej powstało kameralne „Nasze Kino”, które działało tylko do 2010 roku[13][14].

26 maja 2005 roku otwarto w Toruniu pierwszy multipleks o powierzchni 7 tys. metrów kwadratowych z 12 salami kinowymi. Należy on do sieci Cinema City[15].

Kina współczesne

Multipleksy

ZdjęcieNazwaRok OtwarciaIlość salAdresUwagi
Cinema City przy ul. Czerwona Droga 1-6 w Toruniu.jpgCinema City2005ul. Czerwona Droga 1-612Pierwszy multipleks w Toruniu
Cinema City w Toruniu44.jpgCinema City2011ul. Broniewskiego 908Znajduje się w CH Toruń Plaza

Kino studyjne

ZdjęcieNazwaRok otwarciaIlość salAdresUwagi
CSW Toruń.jpgCentrum20081Wały gen. Sikorskiego 13Znajduje się w Centrum Sztuki Współczesnej. Można tu oglądać zarówno filmy poświęcone sztuce, jak i ambitne produkcje fabularne[16].

Inne

ZdjęcieNazwaRok OtwarciaAdresUwagi
Klub Studencki Od Nowa w Toruniu6.jpgNiebieski Kocyk1996ul. Gagarina 37Znajduje się w Klubie Studenckim „Od Nowa”. Pokazy filmowe odbywają się w poniedziałki i wtorki o godzinie 19.00[17].
Tumult2011Rynek Nowomiejski 28Mieści się w dawnym zborze ewangelickim św. Trójcy[18]. Projekcje filmowe odbywają się tu okazjonalnie.
603219 Toruń Dwór Artusa i wnętrza 01.JPGArtus Art Cinema2014Rynek Staromiejski 6Znajduje się w piwnicach Dworu Artusa[19]
Logo Teatru Muzycznego w Toruniu.jpgNa dużym ekranie, czyli Kino w Teatrzeul. Żeglarska 8Znajduje się w Teatrze Muzycznym[20][21]

Kina plenerowe

ZdjęcieNazwaAdresUwagi
Toruń (DerHexer) 2010-07-17 119.jpgZamkowe Kino Letnieul. Przedzamcze 3Znajduje się na terenie ruin Zamku Krzyżackiego[22]

Statystyki

Obecnie w Toruniu czynnych jest siedem kin. Od kameralnych kin klubowych do wielkich multipleksów. Łącznie dysponują one 25. salami. Także w nowo powstałym Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki, w sali kameralnej, gdzie został zainstalowany nowoczesny projektor 3D, można uczestniczyć w projekcjach filmowych[23]. Do projekcji filmowych została przystosowana także Aula Uniwersyteckiej z widownią na blisko 1000 osób[24].

Widzowie

Liczba widzów w toruńskich kinach (lata 2008–2017)[25]:

Seanse kinowe

Liczba seansów w toruńskich kinach (lata 2008–2017):

Kina nieistniejące

ZdjęcieNazwaAdresData zamknięciaStan obecny
Delikatesy Staropolskie (Rynek Nowomiejski 14 w Toruniu).jpgCorsoróg Rynku Nowomiejskiego i ulicy Prostej1939Zaadaptowano na delikatesy
Dawne kino Bałtyk w Toruniu.jpgPalace, Aria, później Bałtykul. Mickiewicza 77początek lat 90. XX w.Zaadaptowano na sklep sieci Biedronka
Ul. Bydgoska w Toruniu.jpgNowość, Oaza, Tivoli, a później Echoul. Bydgoska 12początek lat 90. XX w.Powstał w jego miejscu blok mieszkalny
Dawne kino Flisak w Toruniu.jpgFlisakul. Idzikowskiego 6początek lat 90. XX w.Zaadaptowano na Archiwum Państwowe
Torun dom zolnierza 2008 (02).jpgMars, później Grunwaldul. Warszawska 112011Od grudnia 2018 roku adaptowany na siedzibę Teatru Muzycznego
Torun Szeroka 2 i 4 (01).jpgLira, As, później Orzełul. Strumykowa 32008
Fosa zamku krzyżackiego w Toruniu2.jpgNasze Kinoul. Podmurna 142010
Osaul. Sobieskiego 36Nadal pełni funkcję sali widowiskowej Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia
Domu Muz przy ul. Poznańskiej 52 w Toruniu.jpgSemaforul. Poznańska 52początek lat 90 XX w.Dom Kultury
Dawne kino Kopernik w Toruniu.jpgOdeon, Światowid, Wolność, później Kopernikaul. Prosta 52005Zaadaptowano na sklep sieci Biedronka

Przypisy

  1. Początki kina w Toruniu | Informatorium [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  2. Kina toruńskie w okresie międzywojennym | Informatorium [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  3. a b Flisak, torun.wyborcza.pl [dostęp 2018-12-27] (pol.).
  4. Echo, Torun.Wyborcza.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  5. Szymon Spandowski, Skrzypiące krzesła przy Bydgoskiej wspomina do dziś pół Torunia, nowosci.com.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  6. Lira/As/Orzeł, Torun.Wyborcza.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  7. Dom Żołnierza – Atrakcje Torunia – Przewodnik po Toruniu | Toruń Tour Toruński Portal Turystyczny, Toruński Portal Turystyczny [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  8. Z krajobrazu Torunia po 80 latach znika Kinoteatr Grunwald, www.rmf24.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  9. Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2018-12-26].
  10. Region > W Toruniu zamiast kina Kopernik sklep spożywczy, pomorska.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  11. Osa, Torun.Wyborcza.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  12. Semafor, Torun.Wyborcza.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  13. Nasze Kino, Torun.Wyborcza.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  14. Co po Naszym Kinie?, Nowości – Dziennik Toruński.
  15. Pierwszy multipleks w Toruniu | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2018-12-26].
  16. Repertuar, Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  17. Kino [dostęp 2018-12-26] (ang.).
  18. MJ), Nowe kino w Toruniu. „Tumult” na Rynku Nowomiejskim, pomorska.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  19. Nowe kino w toruńskim Dworze Artusa już ruszyło. pomorska.pl. [dostęp 2014-05-05].
  20. Na Dużym Ekranie, czyli Kino w Teatrze! « Teatr Muzyczny w Toruniu, Teatr Muzyczny w Toruniu, 23 sierpnia 2017 [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  21. Rusza darmowe letnie kino w Teatrze Muzycznym. torun.wyborcza.pl. [dostęp 2015-07-08].
  22. Zamkowe Kino Letnie – 7.07.2018r. – CENTRUM KULTURY ZAMEK KRZYŻACKI TORUŃ, www.ckzamek.torun.pl [dostęp 2018-12-26].
  23. KINO NA JORDANKACH. torun.pl. [dostęp 2015-10-21].
  24. Aula UMK [dostęp 2018-12-26] (pol.).
  25. Toruń w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-01-02] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

Bibliografia

  • Katarzyna Kluczwajd: Toruń między wojnami, wydawnictwo „Księży Młyn Dom Wydawniczy”, Łódź 2011 (s. 114–116)

Media użyte na tej stronie

Cinema City Toruń.jpg
Autor: Paweł W. Graliński, Licencja: CC BY-SA 3.0
wejscie do Cinema City Toruń
Pierzeja północna Rynku Nowomiejskiego w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pierzeja północna Rynku Nowomiejskiego w Toruniu
Dawne kino Bałtyk w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dawne kino Bałtyk w Toruniu
Dawne kino Flisak w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dawne kino Flisak w Toruniu
Fosa zamku krzyżackiego w Toruniu2.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fosa zamku krzyżackiego w Toruniu2
CSW Toruń.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
CSW Toruń
Dawne kino Kopernik w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dawne kino Kopernik w Toruniu
Torun Dom Zolnierza 2018 01.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, ul. Warszawska 11, dawny Dom Żołnierza, później kino Grunwald, obecnie w trakcie adaptacji na Kujawsko-Pomorski Teatr Muzyczny.
Cinema City przy ul. Czerwona Droga 1-6 w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cinema City przy ul. Czerwona Droga 1-6 w Toruniu
Ul. Bydgoska w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ul. Bydgoska w Toruniu
Domu Muz przy ul. Poznańskiej 52 w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Domu Muz przy ul. Poznańskiej 52 w Toruniu
Toruń, Fundacja Sztuki Współczesnej Tumult - fotopolska.eu (342932).jpg
(c) s_mile / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Fundacja Sztuki Współczesnej Tumult, dawny kościół św. Trójcy
Torun Szeroka 2 i 4 (01).jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, kamienice przy ul. Szerokiej 2 (ul. Strumykowa 1) i 4 w Toruniu.
Delikatesy Staropolskie (Rynek Nowomiejski 14 w Toruniu).jpg
Autor: Grzegorznadolski, Licencja: CC0
Delikatesy Staropolskie (Rynek Nowomiejski 14 w Toruniu) - w tej kamienicy znajdowało się kino Corso, pierwsze kino w Toruniu
Logo Teatru Muzycznego w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo Teatru Muzycznego w Toruniu
Cinema City w Toruniu44.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cinema City w Toruniu44
Torun dom zolnierza 2008 (02).jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, dawny Dom Żołnierza przy ul. Warszawskiej 11, później kino Grunwald, obecnie w trakcie adaptacji na Teatr Muzyczny.
Klub Studencki Od Nowa w Toruniu6.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Klub Studencki Od Nowa w Toruniu6
Aula UMK w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aula UMK w Toruniu