Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych

Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych Ameryki
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Skrót

CPUSA

Lider

Rossana Cambron, Joe Sims

Data założenia

1919

Adres siedziby

Waszyngton

Ideologia polityczna

komunizm

Liczba członków

5000 – 10 000[1][2]

Barwy

czerwony

Strona internetowa

Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych Ameryki (ang. Communist Party USA, CPUSA) – partia polityczna w Stanach Zjednoczonych.

Historia

W sierpniu 1919 utworzona została Komunistyczna Partia Pracy Ameryki[3]. Jej założycielami byli skrajnie lewicowi rozłamowcy z Socjalistycznej Partii Ameryki[3]. Kilka dni później powstała konkurencyjna Partia Komunistyczna USA[3]. Partie komunistyczne liczyły łącznie kilkadziesiąt tysięcy członków[3]. Obie formacje w grudniu 1921 połączyły się tworząc Robotniczą Partię Ameryki[3]. Partia natychmiast przyłączyła się do Międzynarodówki Komunistycznej[3]. W latach 20. komuniści skupili się na tworzeniu ruchu związkowego i lobbowaniu na rzecz poprawy praw pracowniczych[4][5]. W 1924 komunistyczny związkowiec William Foster zdobył w wyborach prezydenckich 35 361 głosów[4]. W 1929 formacja przyjęła obecną nazwę[5].

Pod koniec 20. rozpoczął się proces stalinizacji partii. Z CPUSA usuwano polityków, których poglądy nie odpowiadały linii wyznaczonej przez Komintern[6]. W 1929 z partii usunięto Jamesa Patricka Cannona i jego zwolenników. Było to spowodowane poparciem przez Cannona trockizmu[6]. Jeszcze w tym samym roku z CPUSA wydalono Jaya Lovestone’a i Benjamina Gitlowa[6]. Obaj działacze byli zwolennikami nurtu w komunizmie wypracowanego przez Nikołaja Bucharina[6]. W trakcie wielkiego kryzysu zaangażowana była w ruch bezrobotnych[5]. W tym czasie jawnie głosiła potrzebę zniesienia kapitalizmu i wprowadzenia w USA systemu wzorowanego na radzieckim[6]. Na początku lat 30. władzę w partii przejął Earl Browder, a CPUSA uległa całkowitej stalinizacji[6]. W 1932 partia wystawiła kandydaturę Williama Fostera w wyborach prezydenckich[6]. Polityk ten mówił o utworzeniu „Ameryki Radzieckiej” w której wszystkie „kapitalistyczne” partie (w tym socjaliści) zostałyby rozwiązane, a media trafiły pod kontrolę rządu[6]. Foster zdobył zaledwie 102 991 głosów (mniej niż 1%)[6]. Po przegranych wyborach komuniści potępili Nowy Ład, a Franklina Delano Roosevelta okrzyknęli mianem „socjalfaszysty”[6].

W 1935 przyjęła taktykę Frontu Ludowego[7]. Wtedy też zyskała szersze poparcie na gruncie rosnącego antyfaszyzmu[7]. Przedstawiciele CPUSA przestali poruszać kwestie rewolucji komunistycznej, a zaczęli akcentować potrzebę sojuszu z ruchami umiarkowanymi[6]. Komuniści przystępowali także do mniej radykalnych partii[6]. CPUSA miała niewielkie sukcesy w wyborach lokalnych. Komunistom udało się wprowadzić dwóch przedstawicieli do Rady miejskiej Nowego Jorku[6]. Potajemnie członkami CPUSA była trójka kongresmenów wybranych z nominacji Partii Demokratycznej i Minnesota’s Farmer–Labor Party[8]. Członkowie CPUSA aktywni byli w organizacjach liberalnych, afroamerykańskich, pacyfistycznych, kulturowych i studenckich[5]. Zdominowali też związki zawodowe w kilku branżach[5][6]. W drugiej połowie lat 30. członkowie CPUSA znaleźli się pośród amerykańskich członków Brygad Międzynarodowych walczących w wojnie domowej w Hiszpanii[4]. Pod koniec lat 30. liczba członków partii przekroczyła 65 tysięcy[5].

Członkowie CPUSA na konwencji partyjnej w 1922 r.

W 1939 jej kierownictwo poparło pakt Ribbentrop-Mołotow i odeszło od antyfaszyzmu[9]. CPUSA rozpętała nową kampanię ataków na Roosevelta i sprzeciwiała się amerykańskim programom pomocy dla aliantów[6]. Takie przedsięwzięcia oficjalnie usprawiedliwiano pacyfizmem[6]. Działania CPUSA przyczyniły się do odwrócenia się od partii większości środowisk liberalnych[6]. Rok później Earl Browder wystartował w wyborach prezydenckich[9]. Jako że zakazano mu podróżowania po kraju, jego kampania ograniczyła się do wydawania pisemnych oświadczeń i dystrybucji nagranych przemówień[9]. Komunistyczny kandydat zdobył jedynie 46 tysięcy głosów[9]. Jeszcze w tym samym roku CPUSA oficjalnie zrezygnowała z członkostwa w Kominternie (był to krok taktyczny)[6].

Po ataku Niemiec na ZSRR amerykańska opinia publiczna zaczęła przychylniej patrzeć na komunizm[9]. Sama CPUSA powróciła do taktyki Frontu Ludowego i udzieliła poparcia Rooseveltowi[6]. W 1942 liczba członków partii osiągnęła 85 tysięcy[5]. Pod koniec wojny prokomunistyczne związki zawodowe liczyły ponad milion członków[6]. W 1944 Earl Browder ogłosił, że możliwe jest pokojowe współistnienie komunizmu i kapitalizmu[9]. Poglądy i działania Browdera wzbudził zaniepokojone pośród komunistów w USA, jak i poza granicami kraju. W 1945 został on odwołany ze stanowiska. Jego następcą został William Foster[9]. Dwa lata później Browder został usunięty z CPUSA (po wcześniejszym poddaniu go krytyce przez sowieckich polityków)[9].

Po II wojnie światowej

Wiliam Foster prowadził partię w wierności doktrynie stalinizmu[6]. Dowody na działalność szpiegowską członków CPUSA na rzecz ZSRR skłoniły prezydenta Harry’ego Trumana do działań przeciwko komunistom[6]. W 1948 przywódcy partii zostali uwięzieni[6]. W trakcie wojny koreańskiej rząd wprowadził szereg antykomunistycznych ustaw[6]. CPUSA pozostała legalna jednak uległa marginalizacji i izolacji. W połowie lat 50. liczba jej członków spadła poniżej 12 tysięcy[6].

Po powstaniu na Węgrzech (1956) i operacji „Dunaj” (1968) szeregi partii opuściła część członków. Zaprotestowali oni w niej ten sposób przeciwko ściśle prosowieckiej polityce kierownictwa CPUSA[8]. Na morale członków partii negatywnie wpłynął także referat O kulcie jednostki i jego następstwach Nikity Chruszczowa i ujawnienie zbrodni stalinizmu[5].

W 1959 na czele partii stanął Gus Hall. Był to polityk ściśle prosowiecki i ortodoksyjnie marksistowsko–leninowski[6]. W latach 60. i 70. aktywiści partii uczestniczyli w ruchu antywojennym i afroamerykańskim, niemniej jednak nie odgrywali już na lewicy większej roli[5][4]. Hall wystartował w wyborach prezydenckich w 1968, 1972 i 1976. W 1968 zdobył 1072 głosów[4], w 1972 25 597 głosów, a w 1976 58 709[9]. W latach 80. Hall krytykował eurokomunizm i reformy Michaiła Gorbaczowa[9]. Pod koniec lat 80. liczba członków CPSUA spadła poniżej 10 tysięcy[6]. W 1991 Hall poparł nieudany pucz Janajewa[8]. Frakcja reformatorska komunistów opuściła wtedy struktury CPUSA[6]. W 2000 zmarł Gus Hall. Nowym przywódcą partii został Sam Webb[9]. Partia liczyła wtedy mniej niż 2 tysięcy członków[6].

Liczebność

Członkinie partii na proteście w 2016 roku
  • 1919: Partia Komunistyczna USA liczyła 24 000 członków, a Komunistyczna Partia Pracy Ameryki 10 000[6]
  • 1934: 26 000[6]
  • 1936: 66 000[6]
  • 1942: 85 000[5]
  • 1957: 5000[9]
  • 2014: 2000–3000[8].

Wsparcie zagraniczne

Działalność partii potajemnie dotowana była przez rząd ZSRR. Przykładowo w 1988 roku radziecki rząd przekazał CPUSA trzy miliony dolarów[6].

Przypisy

  1. Sergio Alejandro Gómez, Communist Party membership numbers climbing in the Trump era, People's World, 19 kwietnia 2017 [dostęp 2020-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-28] (ang.).
  2. Joshua Clark Davis, The Forgotten World of Communist Bookstores, jacobinmag.com [dostęp 2020-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-27] (ang.).
  3. a b c d e f Robert Service: Początki komunizmu w USA. histmag.org. [dostęp 2017-11-09]. (pol.).
  4. a b c d e Communist Party USA. britannica.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).
  5. a b c d e f g h i j Communist Party of the United States of America, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2017-11-09] (ang.).
  6. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag Communist Party, United States of America. encyclopedia.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).
  7. a b Włodzimierz Batóg: bazhum.muzhp.pl. histmag.org. [dostęp 2017-11-09]. (pol.).
  8. a b c d Aidan Lewis: The curious survival of the US Communist Party. bbc.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).
  9. a b c d e f g h i j k l Communist Party of the United States. spartacus-educational.com. [dostęp 2017-11-09]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Bridgman-captives-1922.jpg
Those arrested in the August 22, 1922 raid of the Communist Party convention at Bridgman, Michigan

Those shown are: (standing, L-R) T.J. O'Flaherty, Charles Erickson, Cyril Lambkin, Bill Dunne, John Mihelic, Alex Bail, W.E. "Bud" Reynolds, "Francis Ashworth" (BoI spy).

(seated, L-R) Norman Tallentire, Caleb Harrison, Eugene Bechtold, Seth Nordling, C.E. Ruthenberg, Charles Krumbein, Max Lerner, T.R. Sullivan, Elmer McMillan.

Note to future users of this image: Max Lerner is not the well-known journalist of the same name, but a different individual.
Communist Party USA at the Democracy Awakening rally at U.S. Capitol (31553460000).jpg
Autor: Becker1999 from Grove City, OH, Licencja: CC BY 2.0

U.S. Capitol Building Washington, DC

April 17, 2016
CPUSA.svg
Emblem of the Communist Party of the United States