Konstytucja Włoch

Ten artykuł od 2008-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Włochy Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Włoch Ustrój polityczny Ustrój polityczny Włoch Konstytucja Konstytucja Włoch Władza ustawodawcza Parlament Izba Deputowanych Przewodniczący Senat Przewodniczący Władza wykonawcza Prezydent Premier Rząd Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Konstytucyjny Najwyższy Sąd Kasacyjny Najwyższa Rada Sądownictwa Rada Stanu Kontrola państwowa Trybunał Obrachunkowy Finanse Banca d’Italia Samorząd terytorialny Regiony Prowincje Gminy Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Partia Demokratyczna Forza Italia Ruch Pięciu Gwiazd Liga Północna Wybory Wybory parlamentarne: 2018 Wybory do PE: 2019 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Włoch Wikiprojekt Polityka

Konstytucja Republiki Włoskiej (wł. Costituzione della Repubblica Italiana) – najważniejszy akt prawny Republiki Włoskiej, uchwalony 22 grudnia 1947 roku.

Uchwalenie

2 czerwca 1946 roku zostało przeprowadzone referendum konstytucyjne dotyczące formy państwa oraz wybory do Konstytucyjnego Zgromadzenia Narodowego (Konstytuanty). W referendum sukces odnieśli zwolennicy zniesienia monarchii (54,3% "za" przy frekwencji 89%). Konstytucja została uchwalona 22 grudnia 1947 roku, a weszła w życie z dniem 1 stycznia 1948 roku. Włochy stały się wtedy republiką parlamentarną. Na porządek konstytucyjny Włoch składają się także ustawy konstytucyjne, uchwalane w przypadkach wskazanych przez Konstytucję.

Zasady

Jest to konstytucja sztywna, która liczy około 150 artykułów. Rozpoczynają ją zasady podstawowe, które ogólnie charakteryzują ustrój, podstawowe prawa jednostki i główne kierunki działania państwa. Konstytucję zamykają postanowienia przejściowe i końcowe.

Zmiana

Projekt zmiany konstytucji musi być przyjęty dwukrotnie przez obie izby parlamentu w odstępie co najmniej 3 miesięcy. W drugim głosowaniu wymagana jest większość bezwzględna głosów członków każdej izby. Dodatkowo ustawa konstytucyjna powinna być poddana referendum, gdy zażąda tego 500 tys. wyborców lub 5 rad regionalnych albo 1/5 członków jednej z izb. Jeżeli jednak w drugim głosowaniu ustawa konstytucyjna zostanie przyjęta kwalifikowaną większością obu izb (2/3), nie przeprowadza się referendum. Zmiana konstytucji zostaje przyjęta, gdy opowie się za nią w referendum większość głosujących wyborców. Przedmiotem zmiany nie może być republikańska forma rządu. Oznacza to, że monarchia może być przywrócona tylko w drodze uchwalenia nowej konstytucji.

W 1986, 1992 i 1997 powoływano specjalne komisje parlamentarne, składające się z przedstawicieli obydwu izb parlamentu (Commissione Bicamerale), mające na celu opracowanie nowego projektu konstytucji. Żaden z nich nie został jednak przyjęty przez parlament.

4 grudnia 2016 w referendum odrzucona została przyjęta z inicjatywy rządu Matteo Renziego ustawa, która przewidywała zmiany w 47 artykułach konstytucji. Projekt przewidywał:

• zniesienie tzw. doskonałej dwuizbowości, czyli jednakowych uprawnień Senatu i Izby Deputowanych. Senat utraciłby m.in. prawo głosowania nad votum zaufania dla rządu
• likwidację wyborów do Senatu - zamiast 315 senatorów z wyboru zasiadałoby w nim 95 przedstawicieli regionów, w tym 21 burmistrzów miast, oraz 5 senatorów mianowanych przez prezydenta na 7-letnią kadencję.
• likwidację Krajowej Rady Ekonomii i Pracy
• nowy podział kompetencji między państwem a regionami
• likwidację prowincji jako jednostek podziału administracyjnego^[1].

Sąd Konstytucyjny

Składa się on z 15 sędziów wybieranych na 9-letnią kadencję (5 sędziów powołuje prezydent, 5 parlament na wspólnym posiedzeniu, 5 sędziowie wyższych sądów powszechnych i administracyjnych). Do zadań Trybunału Konstytucyjnego należy badanie zgodności ustaw z Konstytucją; z taką inicjatywą mają prawo wystąpić organy ustawodawcze i wykonawcze państwa, region lub dwie prowincje. Trybunał rozstrzyga również spory kompetencyjne pomiędzy władzami państwa, między państwem a regionem oraz między regionami. Organ ten może także orzekać, gdy prezydentowi są postawione zarzuty zdrady stanu lub nieprzestrzegania Konstytucji.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Tekst Konstytucji Republiki Włoskiej (wł.)
• Tekst Konstytucji Republiki Włoskiej [... z 1947 r.. - Warszawa, 2011. Biblioteka Sejmowa.] (pol.)
• Audiobook MP3