Kropidlak różnobarwny
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | kropidlak różnobarwny |
| Nazwa systematyczna | |
| Aspergillus versicolor (Vuillemin) Tiraboshi Ann. Bot., Roma 7: 9 (1908) | |
Kropidlak różnobarwny (Aspergillus versicolor (Vuillemin) Tiraboshi) – gatunek grzybów z rodziny kropidlakowatych Aspergillaceae[1]. Gatunek kosmopolityczny, występujący na całym świecie, głównie w ciepłych rejonach[2].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aspergillus, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Takson ten po raz pierwszy opisany został w 1903 r. jako Sterigmatocystis versicolor przez Paula Vuillemina, w 1908 r. został zakwalifikowany przez Carlo Tiraboschiego do rodzaju Aspergillus i według Index Fungorum nazwa podana przez tego autora jest prawidłowa. Później przez różnych autorów opisywany był pod różnymi nazwami i zaliczany do różnych rodzajów, wyróżniono też w jego obrębie różne odmiany. Według Index Fungorum obecnie wszystkie one są synonimami kropidlaka różnobarwnego[1][3].
- Sterigmatocystis versicolor Vuill. 1903
- Theclospora lateralis Harkn. 1885
- Aspergillus lateralis (Harkn.) Peek 1955
- Aspergillus lateralis (Harkn.) Peek & Solheim 1958
- Aspergillus versicolor var. versicolor (Vuill.) Tirab. 1908
- Aspergillus versicolor var. fulvus Nakaz. et al. 1932
- Aspergillus versicolor var. magnus Y. Sasaki 1950
- Aspergillus versicolor var. rutilobrunneus J.N. Rai, S.C. Agarwal & J.P. Tewari 1971
Morfologia
Na podłożu Czapeka (CzA) stosunkowo wolno, na podłożu maltozowym stosunkowo szybciej, wzrastają kolonie o zwartej zamszowatej strukturze z podniesionym centrum i nieregularnym radialnym pobrużdżeniu koloru białego, przechodzące stopniowo przez różne tonacje żółtą, pomarańczowo-żółtą, żółto-zieloną do groszkowo-zielonej, czasem są całkiem pozbawione zieleni – koloru bladoróżowego lub różowego ; spód kolonii jest bezbarwny lub podobnie jak grzybnie w różny sposób od żółtawych, pomarańczowych do różowych i purpurowych w zależności od szczepu. Główki konidioforów mają promienisty układ zarodników. Metule mają 5–8 × 2,0–2,5 μm długości, fialidy 5,0–7,5 × 2,0–2,5 μm. Zarodniki są okrągłe, szorstkie oraz kolczyste z wyraźnie punktowanymi ścianami o średnicy 2,0 × 2,5 μm[4][5].
Występowanie
Występuje na całym świecie, w glebach uprawnych i nawożonych, na głębokości do 50 cm[2], często spotykany w środowiskach ekstremalnych jak np. słone bagna, Alaska, kopalnie uranu[6]. Został stwierdzony na gnijących roślinach, ściółce sosny, zgniłej słomie, bawełnie, ryzosferze grochu, zbóż, herbaty i dębu, uszkodzonym ziarnie zbóż, nasionach traw, świeżych i przechowywanych orzechach[2]
Znaczenie
- Wytwarza mikotoksyny – wersikoloryny A, B, C (cytotoksyczne, mutagennne oraz teratogenne) wersikonol (mało toksyczny) oraz sterygmatocystynę (onkogenny)[2].
- Jest rzadką przyczyną grzybicy skóry, paznokci, uszu, zapalenia kości i szpiku i zapalenia płuc u ludzi[4][6].
- Jest częstą przyczyną grzybic u zwierząt domowych. U koni opisano przypadek ziarniniaka podobnego do mycetoma[6].
- Stanowi pokarm dla owadów Enicmus minutus i Microgramme arga[6].
- Powoduje miękką zgniliznę brzoskwiń[2].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [dostęp 2014-05-26] (ang.).
- ↑ a b c d e Marlena Piontek: Grzyby pleśniowe. Zielona Góra: Wydawnictwo Politechniki Zielonogórskiej, 1999, s. 54. ISBN 83-907710-5-5.
- ↑ MycoBank [dostęp 2014-05-26] (ang.).
- ↑ a b Eugeniusz Baran (red.), Zarys mikologii lekarskiej, Wrocław, 1998, s.96, rozdział:Charakterystyka częściej występujących grzybów chorobotwórczych i grzybów oportunistycznych z podgromad: Zygomycotina, Ascomycotina i Deuteromycotina, ISBN 83-85564-17-9
- ↑ The Aspergillus Website [dostęp 2014-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-27] (ang.).
- ↑ a b c d Atlas grzybów chorobotwórczych człowieka. Paweł Krzyściak, Magdalena Skóra, Anna B. Macura. Wrocław: MedPharm Polska, 2011, s. 253-255. ISBN 978-83-60466-80-3.
Media użyte na tej stronie
Autor: Medmyco z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC0
James Scott, Aspergillus versicolor photographed in Nomarski Differential Interference Contrast microscopy at 400X from colony grown on Rose Bengal Agar. Medmyco (talk) 19:46, 2 October 2013 (UTC)