Las Wolski

Uroczysko
Las Wolski

nr rej. Gminna ewidencja zabytków – Kraków[1]
Jesienny krajobraz Lasu Wolskiego (2013)
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Dzielnica	Dzielnica VII Zwierzyniec
Powierzchnia	419 ha
Położenie na mapie Krakowa Uroczysko Las Wolski
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Uroczysko Las Wolski
Położenie na mapie województwa małopolskiego Uroczysko Las Wolski
50°03′21,73″N 19°50′51,27″E/50,056036 19,847575

Las Wolski od strony autostrady A4 (E40)

Aleja Żubrowa w Lesie Wolskim

Jeden z licznych wąwozów

Uroczysko Las Wolski, popularnie: Lasek Wolski – obszar leśny w zachodniej części Krakowa, pełniący funkcje rekreacyjne. Obejmuje powierzchnię 419 ha. Stanowi fragment Lasów Miejskich Krakowa. W lesie urządzono krakowskie zoo.

W lesie położonych jest kilka polan wypoczynkowych – największa Polana Juliusza Lea (o pow. 2,42 ha), ponadto Polana na Sowińcu, Polana im. Wincentego Wobra, Polana im. Jacka Malczewskiego, Polana Bielańska, Polana Harcerska^[2].

Sieć ścieżek spacerowych liczy ok. 40 km długości, część z nich jest oznakowana. Infrastrukturę turystyczną uzupełniają parkingi i obiekty gastronomiczne.

W 1917 roku teren lasu został zakupiony przez Kasę Oszczędności Miasta Krakowa i przekazany miastu z przeznaczeniem na park ludowy.

Przyroda

Las Wolski porasta najwyższe wzgórza Pasma Sowińca (Sowiniec – 358 m n.p.m., Pustelnik – 352 m, Ostra Góra – 347 m, Srebrna Góra – 317 m). Urozmaicona rzeźba terenu jest rezultatem stosunkowo dużych wysokości względnych. Stoki porozcinane są głęboko wciętymi wąwozami i parowami (od południa: Skowronków Dół, Wroni Dół, Łupany Dół; od zachodu: Mokry Dół, Gomółczy Dół; od północy: Zielony Dół, Wolski Dół; od wschodu: Poniedziałkowy Dół, Wilczy Dół i inne mniejsze), w górnych partiach o łagodniejszych zboczach^[2]. Górują nad nimi jurajskie skałki wapienne.

W Lesie Wolskim występują 32 gatunki drzew. Dominują siedliskowe typy lasu wyżynnego i mieszanego wyżynnego zajmujące odpowiednio 61% i 39% obszaru. Skład gatunkowy drzewostanu jest zbliżony do naturalnego, dzięki czemu ma wysokie wartości krajobrazowe. Drzewostany z dominującym dębem, bukiem i brzozą zajmują około 89% obszaru. Są to lasy brzozowo-dębowe, brzozowo-dębowo-bukowe, dębowe wielogatunkowe, lite buczyny, buczyny wielogatunkowe i brzeziny wielogatunkowe. Miejscowe gospodarstwo leśne odpowiada za utrzymanie trwałości drzewostanu poprzez zabiegi hodowlane takie jak cięcia pielęgnacyjne, inicjowanie odnowień czy cięcia sanitarne. Leśnicy dążą do zachowania drzew starych, dziuplowatych i zasiedlonych przez ptaki.

Zabytki i atrakcje turystyczne

• erem i kościół kamedułów, wczesnobarokowy (pocz. XVII w.), na Srebrnej Górze (Bielany)
• ogród zoologiczny działający od 1929 r.
• Willa Baszta w Przegorzałach – oryginalna budowla w kształcie półrotundy zaprojektowana przez Adolfa Szyszko-Bohusza (1928)
• Zamek w Przegorzałach – duża budowla wzniesiona obok willi Rotunda przez Niemców w czasie II wojny światowej (na wzór pałacu Belweder) na skraju Skałek Przegorzalskich w Przegorzałach
• kopiec Piłsudskiego – wzniesiony w latach 1934–1937, wysokości ok. 35 m
• Pawilon Okocimski – modernistyczny pawilon wzniesiony w 1936 r., obecnie znajduje się w nim Centrum Edukacji Ekologicznej „Symbioza”^[3]
• rezerwaty przyrody:
  • Bielańskie Skałki – rezerwat ścisły, florystyczny o pow. 1,73 ha, zał. w 1950; murawy kserotermiczne
  • Panieńskie Skały – rezerwat leśny i krajobrazowy o pow. 6,41 ha, zał. w 1953; głębokie parowy wytworzone w lessie z licznymi skałkami o fantastycznych kształtach; fragment naturalnego lasu bukowego z domieszką dębu, sosny, grabu i jaworu
  • Skałki Przegorzalskie – rezerwat ścisły, florystyczny o pow. 1,38 ha, zał. w 1959; las mieszany z przewagą dębu i krzewów ciepłolubnych: leszczyn, tarnin, irg, berberysów, dzikich róż i in., murawy kserotermiczne.

Skały i jaskinie

W Lesie Wolskim jest wiele zbudowanych z wapieni wychodni. Największe z nich to Panieńskie Skały, Bielańskie Skałki, Wolski Murek i Kawalerskie Skały. Panieńskie Skały i Bielańskie Skałki to rezerwaty przyrody i wspinaczka na nich jest zabroniona. Uprawiana jest natomiast wspinaczka na Wolskim Murku i Kawalerskich Skałach^[4].

W Lesie Wolskim znajduje się kilka niewielkich jaskiń i schronisk. W skałach parowu Zielony Dół znajdują się Jaskinia w Lesie Wolskim, Jaskinia w Zielonym Dole i Schronisko w Zielonym Dole. W Kawalerskich Skałach znajduje się Szczelina przed Gajówką, a w niewielkich skałach na zachód od Kawalerskich Skał Szczelina pod Gajówką. Na Srebrnej Górze jest Kawerna Bielany i Schronisko pod wsią Bielany^[5].

Szlaki turystyczne

Chełm – Kopiec Piłsudskiego – Ogród Zoologiczny – Polana pod Dębiną – Bielany (Wodociągi)

Szlak Dwóch Kopców: Salwator – Kopiec Kościuszki – Sikornik – Panieńskie Skały – Kopiec Piłsudskiego – Zakamycze – Kryspinów

Wola Justowska (al. Kasztanowa) – Panieńskie Skały – Wolski Dół – Ogród Zoologiczny – Łupany Dół – Polana pod Dębiną

Przegorzały – Ogród Zoologiczny

Kopiec Piłsudskiego – Polana pod Dębiną – Kozie Nogi – Ogród Zoologiczny

Wola Justowska (strzelnica) – Sikornik – Kozie Nogi

Wola Justowska (al. Kasztanowa) – Ogród Zoologiczny – Zakamycze

Polana pod Dębiną – Bielańskie Skałki – Bielany (Srebrna Góra)

Przez Las Wolski przebiega również odcinek pętli północnej szlaku Twierdzy Kraków.

Dojazd

Linia autobusowa 134 kursuje pod zoo z przystanku Cracovia Stadion, natomiast linia 102 z Krowodrzy Górki, przez ulicę Piastowską, w kierunku Zakamycza, z którego do Lasu Wolskiego można dojść od strony kopca Piłsudskiego. Dla samochodów są dwa parkingi przy ulicy Leśnej: na Łysej Górze i przed Ogrodem Zoologicznym.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• O Lesie Wolskim. zoo-krakow.pl. [dostęp 2009-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
• Ogród Zoologiczny w Krakowie-Szlak Lasów Miejskich Krakowa. [dostęp 2016-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].