Luzytania

Rzymska prowincja Luzytania ok. roku 120
Orientacyjne rozmieszczenie plemion na Półwyspie Iberyjskim ok. 200 p.n.e.

Luzytania (łac. Lusitania, także: Hispania Lusitania), starożytna prowincja rzymska, która znajdowała się na Półwyspie Iberyjskim i obejmowała obszar obecnej Portugalii na południe od Duero (Douro) i południowo-zachodnią część Hiszpanii.

Za czasów republiki jej południowa część była częścią prowincji Hispania Ulterior. Powstała w 27 r. p.n.e., w okresie Cesarstwa Rzymskiego, po zdobyciu północnej części Półwyspu Iberyjskiego przez Rzymian. Po raz pierwszy Rzymianie wkroczyli na jej terytorium w II w. p.n.e. Wojny Luzytańskie toczone w latach 154-133 p.n.e. (Powstanie Luzytanów, wojna Wiriatusa, wojna numantyjska) doprowadziły do podboju tych ziem przez Rzymian.

Nazwa pochodzi od plemienia Luzytanów zamieszkujących te obszary w okresie starożytnym[1]. Ich pochodzenie nie zostało dotychczas ustalone.

Plemię to jest częstym obiektem odwołań w kulturze portugalskiej oraz ważnym elementem tożsamości narodowej Portugalczyków. Zjawisko to można porównać do rodzimego sarmatyzmu lub znaczenia, jakie przywiązują Rumuni do starożytnego ludu Daków. Tytuł narodowego eposu Portugalii autorstwa Luísa de Camões to Luzjady (Os Lusíadas).

Stolicą była Emerita Augusta (obecnie Mérida).

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Krzysztof Tomasz Witczak: Język i religia Luzytanów. Studium historyczno-porównawcze, Łódź 2005, Wydawnictwo UŁ, ​ISBN 83-7171-837-3​.

Media użyte na tej stronie

Roman empire.png
Autor: , Licencja: CC-BY-SA-3.0
Roman empire
Coat of arms of Portugal.svg
Coat of arms of Portugal
Conquista Hispania.svg
(c) I, HansenBCN, CC-BY-SA-3.0
Map of Spain and Portugal showing the conquest of Hispania from 220 B.C. to 19 B.C. and provincial borders. It is based on other maps; the territorial advances and provincial borders are illustrative.
Ethnographic Iberia 200 BCE.PNG
Autor: The Ogre, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ethnographic and Linguistic Map of the Iberian Peninsula at about 200 BCE (at the end of the Second Punic War). Based on the map done by Portuguese Archeologist Luís Fraga (luisfraga@arqueotavira.com), from the "Campo Arqueológico de Tavira" (Tavira Archeological Camp - official site), in Tavira, Algarve - Portugal. The reference map can be found at this location, and a pdf version, with extensive and detailed information on the criteria used, as well as the long bibliography used to source the map can be found here.