Magnus Carlsen

Magnus Carlsen

Magnus Carlsen (2019)
Państwo	Norwegia
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1990 Tønsberg
Tytuł szachowy	arcymistrz (2004)
Ranking FIDE	2859 (01.11.2022)[1]
Miejsce w kraju	1[2]
FIDE Top 100	1
Norwescy arcymistrzowie szachowi
Strona internetowa

Sven Magnus Øen Carlsen (ur. 30 listopada 1990 w Tønsbergu) – norweski szachista, arcymistrz od 2004. Od 2013 mistrz świata w szachach.

Kariera szachowa

Pierwsze szachowe turnieje rozegrał w roku 2001, szybko ściągając na siebie uwagę szachowych ekspertów. Dwa lata później posiadał już tytuł mistrza międzynarodowego, a w roku 2004 otrzymał tytuł arcymistrza, stając się drugim najmłodszym w historii zawodnikiem (po Siergieju Kariakinie), któremu nadano ten tytuł.

Sukcesy i ważniejsze występy w kolejnych latach:

• 2002 – II m. w mistrzostwach świata juniorów do 12 lat w Heraklionie,
• 2003 – III m. w mistrzostwach Europy juniorów do lat 14 w Budvie,
• 2004 – zwycięstwo w turnieju Corus C w Wijk aan Zee, srebrny medal w mistrzostwach Norwegii w Oslo, występ na mistrzostwach świata w Trypolisie (porażka w I rundzie z Lewonem Aronianem), trzykrotne wypełnienie norm arcymistrzowskich (pierwsza w Wijk aan Zee, kolejne w Moskwie i Dubaju), uzyskanie liczby Morphy’ego 5 wskutek partii z Wiktorem Korcznojem,
• 2005 – I m. w mistrzostwach Norwegii w Molde, zwycięstwo w otwartym turnieju w Gausdal, X m. w Pucharze Świata w Chanty-Mansijsku i sukces w postaci awansu do meczów pretendentów,
• 2006 – w styczniu po raz pierwszy przekroczył granicę 2600 punktów rankingowych, I-II m. w turnieju Corus B w Wijk aan Zee, I m. w silnie obsadzonym turnieju szachów szybkich w Reykjavíku (m.in. zwycięstwo 2-0 w półfinale z Viswanathanem Anandem), II m. w turnieju Midnight Sun w Tromsø, zdobycie tytułu mistrza Norwegii po pokonaniu w barażu Simena Agdesteina (3-1), zwycięstwo (wraz z Liviu-Dieterem Nisipeanu oraz Władimirem Małachowem) w turnieju Bosna w Sarajewie,
• 2007 – w lipcu po raz pierwszy przekroczył granicę 2700 punktów rankingowych, II-III m. (wraz z Aleksandrem Moroziewiczem) w turnieju elity w Morelii i Linares^[3], I m. w turnieju Classics 2007 w Gausdal^[4], występ w rozegranych w Eliście meczach pretendentów (porażka w I rundzie z Lewonem Aronianem)^[5], I m. w Biel Chess Festival (po pokonaniu w dogrywce Aleksandra Oniszczuka)^[6],
• 2008 – I-II m. (wspólnie z Lewonem Aronianem) w turnieju Corus A w Wijk aan Zee, II m. (za Viswanathanem Anandem) w Linares^[7], dz. I m. (wspólnie z Wugarem Gaszimowem i Wang Yue) w I turnieju FIDE Grand Prix 2008/2009 w Baku^[8], I m. w Foros (turniej Aerosvit-2008)^[9], II-III m. (za Weselinem Topałowem, wspólnie z Lewonem Aronianem) w turnieju Final Chess Masters w Bilbao,
• 2009 – I m. w León (po zwycięstwie w finale nad Wasilijem Iwanczukiem)^[10], I m. w Nankinie (turniej elity Nanjing Pearl Spring Chess Tournament, z wynikiem 8/10 pkt i uzyskanym rankingiem 3002 pkt)^[11], 1 listopada został piątym w historii szachistą, który przekroczył granicę 2800 punktów rankingowych, I m. w mistrzostwach świata w szachach błyskawicznych^[12], I m. w turnieju London Chess Classic w Londynie^[13],
• 2010 – najmłodszy w historii lider światowej listy rankingowej (na liście 1 stycznia 2010, w wieku 19 lat)^[14], I m. w turnieju Corus A w Wijk aan Zee^[15], I m. w turnieju Kings’ Tournament w Baznie^[16], prestiżowe zwycięstwo nad mistrzem świata Viswanathanem Anandem w finale turnieju szachów szybkich Arctic Securities Chess Stars w Kristiansundzie^[17], zwycięstwo w meczu przeciwko szachistom z całego świata (wspieranym przez Maxime Vachiera-Lagrave, Hikaru Nakamurę i Judit Polgár)^[18], I m. w turnieju Nanjing Pearl Spring Chess Tournament w Nankinie^[19], I m. w turnieju London Chess Classic w Londynie^[20],
• 2011 – dz. I m. (wspólnie z Siergiejem Kariakinem) w turnieju Kings Tournament w Bukareszcie^[21], I m. w Biel^[22], I m. w turnieju Chess Masters Firnal w São Paulo i Bilbao^[23], dz. I m. w Moskwa (memoriał Michaiła Tala, wspólnie z Lewonem Aronianem)^[24],
• 2012 – I m. w Moskwie (memoriał Michaiła Tala)^[25], II m. (za Siergiejem Kariakinem) w mistrzostwach świata w szachach szybkich w Astanie^[26], dz. I m. w São Paulo/Bilbao (wspólnie z Fabiano Caruaną)^[27], I m. w turnieju Chess Classic w Londynie^[28],
• 2013 – I m. w Wijk aan Zee (turniej Tata Steel–A)^[29], I m. w turnieju pretendentów w Londynie^[30], I m. w turnieju 1st Sinquefield Cup w Saint Louis^[31], zwycięstwo w meczu o mistrzostwo świata 6½: 3½ nad Viswanathanem Anandem^[32],
• 2014 – I m. w turnieju Chess Challenge w Zurychu^[33], I m. w memoriale Wugara Gaszimowa w Şəmkirze^[34], dwukrotnie I m. w mistrzostwach świata w szachach szybkich^[35] oraz w szachach błyskawicznych^[36], w Dubaju, zwycięstwo 6½: 4½ nad Viswanathanem Anandem w meczu o mistrzostwo świata w Soczi i obrona tytułu^[37],
• 2015 – I m. w turnieju Tata Steel w Wijk aan Zee^[38], I m. (po pokonaniu w dogrywce Arkadija Naiditscha) w turnieju 3rd GRENKE Chess Classic w Baden-Baden^[39],
• 2015 – I m. w mistrzostwach świata w szachach szybkich w Berlinie zdobywając 11,5 pkt. w 15 grach^[40],
• 2016 – zwycięstwo w meczu o mistrzostwo świata 9:7 (po dogrywce) nad Siergiejem Kariakinem^[41],
• 2018 – zwycięstwo w meczu o mistrzostwo świata 9:6 (po dogrywce) nad Fabianem Caruaną, zwycięstwo w mistrzostwach świata w szachach błyskawicznych w Sankt Petersburgu, zdobywając 17,5 pkt. w 21 partiach,
• 2021 – zwycięstwo w meczu o mistrzostwo świata 7½: 3½ nad Janem Niepomniaszczim,
• 2022 – zwyciężył po raz piąty w Norway Chess title nad drugim Şəhriyar Məmmədyarovm, zdobywając 16,5 pkt. z 30 pkt. możliwych do zdobycia^[42][43].
• 2022 – wygrał w turnieju Croatia Rapid & Blitz przed drugim Maximem Vachierem-Lagravem, zdobywając 22,5 pkt. w 18 partiach^[44],
• 2022 – zwyciężył w turnieju FTX Crypto Cup, gdzie zdobył 16 punktów nad drugim Rameshbabu Praggnanandhaą i Alirezą Firuzdżą, którzy zdobyli po 15 punktów^[45],
• 2022 – wygrał w turnieju Champions Chess Tour: Julius Baer Generation Cup w finale zmierzył się z Arjunem Erigaisim, którego pokonał w pierwszym dniu zdobył 2,5 pkt, a w drugim dniu wygrał w obydwu partiach tym samym wygrywając cały turniej^[46]. Warto dodać to, że miał zagrać rewanż z Hansem Niemannem za partię klasyczną, ale po dwóch ruchach Norweg poddał partię walkowerem oddając 3 punkty Amerykanowi w fazie eliminacyjnej^[47],
• 2022 – zajął III m. przed drugim Janem Niepomniaszczijm i pierwszym Hikaru Nakamurą w turnieju o tytuł Mistrza Świata w szachach Fischera^[48].

Wielokrotnie reprezentował Norwegię w turniejach drużynowych, m.in.: pięciokrotnie na olimpiadach szachowych (w latach 2004, 2006, 2008, 2010, 2014)^[49] oraz na drużynowych mistrzostwach Europy (w roku 2007), zdobywając srebrny medal za indywidualny wynik na I szachownicy^[50].

Najwyższy ranking w dotychczasowej karierze osiągnął 1 maja 2014, z wynikiem 2882 punktów zajmował wówczas 1. miejsce na światowej liście FIDE^[51]. Jest to najwyższy w historii ranking uzyskany przez szachistę. Po pobiciu tego rekordu, w wywiadzie dla tygodnika Polityka powiedział^[52]:

W latach 2009–2010 Magnus Carlsen współpracował z byłym wieloletnim mistrzem świata, Garrim Kasparowem, który karierę zakończył w 2005 roku^[53][54]. W 2012 Kasparow wyraził opinię, iż jego zdaniem Carlsen mógłby stosunkowo szybko osiągnąć poziom 2900 punktów rankingowych, gdyby tylko „zaczął pracować na poważnie”^[55].

W 2013 został wybrany do corocznego zestawienia tygodnika „Time”, obejmującego 100 najbardziej wpływowych ludzi na świecie, w kategorii Tytani^[56][57]. W 2013 został norweskim sportowcem roku^[58][59] oraz otrzymał tytuł Osobowości Roku 2013 w Norwegii^[60].

20 lipca 2022 ogłosił, że nie zagra w meczu o mistrzostwo świata w 2023 przeciwko Janowi Niepomniaszcziemu i rezygnuje z obrony tytułu^[61][62][63].

5 września wycofał się z turnieju Sinquefield Cup, dzień później po przegraniu z Hansem Niemannem, na razie powód wycofania z turnieju nie jest znany^[64].

26 września 2022 wydał oświadczenie, twierdząc, że Hans Niemann nie pierwszy raz oszukiwał, a podczas gry z nim w turnieju Sinquefield Cup twierdzi, że Hans Niemann nie był skoncentrowany na partii^[65].

20 października 2022 został pozwany w tym jego firma Play Magnus Group przez Hansa Niemanna za zniesławienie na kwotę 100 mln $^[66].

Galeria

• 

  (c) Falcongj, CC-BY-SA-3.0

  2004

• 

  Warszawa 2005

• 

  Linares 2007

• 

  Londyn 2010

• 

  2012

• 

  2014

• 

  2016

• 

  2019

Przypisy

Bibliografia

• Simen Agdestein Wonderboy: How Magnus Carlsen became the Youngest Chess Grandmaster in the World, Interchess 2004, ISBN 90-5691-131-7.
• Individual Calculations: Carlsen, Magnus (ang.)
• Title Applications (GM): Carlsen, Magnus (ang.)
• Magnus Carlsen – Store norske leksikon (norw.)

Linki zewnętrzne

• Magnus Carlsen – wybrane partie szachowe (ang.)
• Magnus Carlsen – profil na stronie FIDE (ang.)
• Magnus Carlsen – now we are eighteen (ang.)
• Wirtuozi szachów: Magnus Carlsen
• Chessgraphs.com rating history for Magnus Carlsen, graphed in comparison to other top chess players